Ekonomistler dikkat çekti: Merkez Bankası son operasyonla karşılıksız para mı basıyor?

ARTI GERÇEK - Bilançosu bir gün önce 70 milyar TL zararda gözüken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2021’in son gününde ‘nereden geldiği anlaşılamayan’ 130 milyar TL’lik bir kâr yazdığı, böylece bilançosunu 60 milyar TL artıya geçirdiği ortaya çıktı.

İktisatçılar böylesine bir hareketin hiçbir dönemde görülmediğini vurguladı. Bu ‘operasyonu’ inceleyen iktisatçı Haluk Bürümcekçi, "TCMB kanunu gereği döviz satışı yapılıp kârın realize edilmesi gerekir" dedi.

Merkez Bankası’nın bu yıl zarar edebileceğine ilişkin yorumlar swap pozisyonları, faiz indirimiyle kurdaki yükseliş ve rezervlerdeki durum nedeniyle haftalardır yapılıyordu. Bankanın 30 Aralık tarihindeki bilançosuna göre yapılan hesaplamalar, bankanın 70 milyar TL’ye yakın zarar edeceğini gösteriyordu. Ancak, dün yayınlanan yıl sonu analitik bilançosuna göre bankanın yaklaşık 60 milyar TL kâra geçtiği ‘görüldü’. Bu durum yaklaşık 130 milyar TL’lik bir oynama anlamına geliyor.

İktisatçı Bürümcekçi, değerleme hesabının eksi 177 milyar TL’den eksi 53 milyar TL’ye indiğini belirterek yaklaşık 130 milyar TL’lik bir aktarım yapıldığına dikkat çekti. Bürümcekçi’ye göre bunun olabilmesi için TCMB kanunu ilgili maddesi gereği döviz satışı yapılıp karın realize edilmesi gerekiyor.

Ancak Bürümcekçi, yılın son gününde bu boyutta kamuoyuna duyurulmuş bir döviz satışının bulunmadığını söyledi:

"Önceki yıllarda da yılın son günü böyle büyük değişimler gözlenmiyor. Bu operasyonla beraber TCMB 2021 yılını da kâr ederek kapamışa ve nisan ayında Hazine’ye kâr aktarımı yapacak hale gelmişe benziyor. Umarım bu değişimin nasıl gerçekleştiği konusunda kamuoyuna önümüzdeki günlerde açıklama yapılır."

Uzmanların Bürümcekçi'nin değerlendirmelerine ilişkin yorumları ise şöyle:

Ekonomist Atilla Yeşilada da, Bürümcekçi'nin tweet'ini paylaşarak, "Hani hep sorarsınız ya, karşılıksız para basma nedir diye, aha işte burada" dedi.

Hani hep sorarsınız ya, karşılıksız para basma nedir diye, aha işte burada https://t.co/nXBnXY0Lgd
— Atilla Yesilada (@AtillaYesilada1) January 4, 2022

Prof. Dr. Hakan Kara, "Bu yapılan para basıp Hazine'ye aktarmak anlamına geliyor. Enflasyonist baskıları daha da azdırır. Tez zamanda enflasyon nasıl yaratılır konulu dersin aşamalarını izliyoruz. Ne yazık ki bu ders, içinde yaşadığımız hayatta gerçekleşiyor" dedi.

Bu yapılan para basıp hazineye aktarmak anlamına geliyor. Enflasyonist baskıları daha da azdırır.

Tez zamanda enflasyon nasıl yaratılır konulu dersin aşamalarını izliyoruz. Ne yazık ki bu ders, içinde yaşadığımız hayatta gerçekleşiyor. https://t.co/sOxY9niOhE
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) January 4, 2022

Kerim Rota, "Sevgili Bürmcekçi "Ferhat ile Şirinin kavuşması" olarak tanımladığım TCMB'nin yılın son günü yazdığı 130.2 milyar TL kârın hikayesini bülteninde işlemiş. Ben de böyle bir kâr bir günde ne büyüklükte bir işlemle yazılabilir aşağıdaki tablo ile size yardımcı olmaya çalışayım" dedi.

Sevgili @Burumcekci "Ferhat ile Şirinin kavuşması" olarak tanımladığım TCMB'nin yılın son günü yazdığı 130.2 Milyar TL kârın hikayesini bülteninde işlemiş.

Ben de böyle bir kâr 1 günde ne büyüklükte bir işlem ile yazılabilir aşağıdaki tablo ile size yardımcı olmaya çalışayım. https://t.co/TiiJXgitxD pic.twitter.com/aunO3mZZKj
— Kerim Rota (@kerimrota) January 4, 2022

Timothy Ash, "Sanırım para basılıyor. Türkiye giderek Arjantin'e benziyor" yorumu yaptı.