Erdoğan konuştu, dolar 5.57'yi geçti
ARTI GERÇEK - Yeni Zelanda'daki cami saldırılarının ardından gerçekleştirilen İslam İşbirliği Teşkilatı Acil İcra Komitesi Toplantısı'na katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump'ın Golan Tepeleri'yle ilgili açıklamasına tepki gösterdi.
"Amerika Başkanı'nın Golan Tepeleri'yle ilgili talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir" diyen Erdoğan, "Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz" açıklamasını yaptı.
Trump dün, İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma zamanının geldiğini söyledi. İsrail'de 9 Nisan'da yapılacak genel seçimler öncesi bu açıklama Netanyahu'ya destek olarak yorumlandı.
After 52 years it is time for the United States to fully recognize Israel’s Sovereignty over the Golan Heights, which is of critical strategic and security importance to the State of Israel and Regional Stability!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 21 Mart 2019
S-400 geriliminin ardından ABD Başkanı Trump'ın Golan Tepeleri çıkışıyla artan risk algısı TL'yi de baskı altında bırakmaya devam ediyor. Dolar/TL Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları sonrası yüzde 2 civarında artarak 5.57'li seviyelere kadar yükseldi. Euro ise 6.31 seviyelerine kadar çıktı.
EGEMENLİK TARTIŞMALARI KÖTÜ BİR NOKTAYA GİDEBİLİR
Kur, önceki gün Fed'in piyasaları şaşırtan yılın kalanı boyunca faiz artırmama kararıyla 5.4850'lerden sert şekilde 5.40 seviyesine düşmüştü.
Daha sonra Türkiye'ye F-35 teslimatlarının askıya alınabileceği haberiyle dün yükselişe geçen ve günü 5.46'nın hemen üzerinde tamamlamış, böylece neredeyse tüm kazancını geri vermişti.
Bankacılar, Golan Tepeleri'ne yönelik egemenlik tartışmalarının ABD ile ilişkileri daha kötü bir noktaya götürebilecek yeni bir gelişme olarak yorumluyor.
Bankacılar, dün "dolar/TL’deki düşüşü sınırlayan en önemli etken" sözleriyle ABD - Türkiye ilişkilerine yönelik endişeleri öne çıkarırken, bunun yanında İsrail - Suriye arasındaki Golan Tepeleri’ne yönelik açıklamalar da bölgede jeopolitik endişelerin kısa sürede sona ermeyeceğini gösterdi.
GOLAN TEPELERİ NEDEN ÖNEMLİ?
Bakanlar Kurulu'nu 2016 yılında Golan Tepeleri'nde toplayan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ve Suriye'nin yanı sıra Lübnan ve Ürdün'le de sınır olan bu bölgenin "sonsuza kadar İsrail'e ait kalacağı" yönünde açıklama yapmış, dünyaya burayı "İsrail toprağı" olarak tanıma çağrısında bulunmuştu. Ancak İsrail o dönem aradığı uluslararası desteği bulamamıştı.
Netanyahu'nun bu çağrısına aradığı olumlu yanıt tam üç yıl sonra Trump yönetiminden geldi. ABD Başkanı Donald Trump dün bir tweet atarak, "52 yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin, bölgesel istikrar ve İsrail'in güvenliği için kritik derecede stratejik öneme sahip olan Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğini tam olarak tanımasının zamanı geldi" açıklamasını yaptı.
Trump, daha önce de Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanımış ve İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilerek Tahran yönetimini yeniden "düşman" ilan etmişti.
Öte yandan, Trump'ın bu kararının İsrail'de 9 Nisan'da yapılacak genel seçimler öncesine gelmesi dikkat çekti. Bu hamlenin seçimlerde Netanyahu'nun elini güçlendireceği yorumları yapılıyor.
Golan Tepeleri'ni İsrail için önemli kılan etkenlerin başında güvenlik ve su geliyor. Bölge güvenlik açısından gözardı edilemeyecek bir konumda ve zengin su yataklarına sahip. İsrail toplam su ihtiyacının üçte birini Şeria Nehri ve Golan Tepeleri'ndeki su kaynaklarından temin ediyor.
Bölgenin en yüksek noktalarından biri olan ve Şam'a sadece 60 kilometre uzaklıkta bulunan Golan Tepeleri'ni elinde tutan İsrail, bu sayede komşu ülkelere karşı büyük bir stratejik avantaj sağlıyor. Uluslararası hukuka göre Suriye toprağı olan ancak fiilen İsrail'in işgali altında bulunan Golan Tepeleri'nin bu iki ülke dışında Lübnan ve Ürdün'le de sınırı bulunuyor.
Yahudilere ait kutsal metinlerde birçok kez Golan bölgesine atıfta bulunulması da bölgeyi çoğu dindar Yahudi'nin gözünde kutsallaştırıyor. Bu tür nedenlerle İsrail iç siyasetinde de önemli bir yer tutan Golan Tepeleri, İsrail tarafından "ülkelerinin vazgeçilmez bir parçası" olarak görülüyor.
DÖVİZ BİRİKİMLERİ KESİNTİSİZ ARTIYOR
Uluslararası arenada bu gelişmeler yaşanırken, diğer taraftan vatandaşın yaklaşık altı aydır döviz birikimlerini kesintisiz artırmaya devam etmesi de TL'yi baskı altında bırakan bir diğer unsur.
DOLARİZASYON ARTIYOR: TL İÇİN İYİMSER OLMAK ZOR
Sadece geçen hafta 1.64 milyar dolar döviz alan bireylerin yabancı para cinsinden toplam mevduat ve fonları 105.7 milyar dolar ile rekor kırdı. Şirketler de dahil edildiğinde 15 Mart haftasında döviz mevduat ve fonlar 4 milyar dolar artışla 175.8 milyar dolara yükselerek tarihi zirveyi gördü.
