HDP, Roman yurttaşlara yönelik hak ihlallerinin araştırılmasını talep etti

ARTI GERÇEK-HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay Pekgözegü, Türkiye'de yaşayan Roman yurttaşların yaşam standartlarının iyileştirilmesi yönünde eğitim, barınma, istihdam konularında haklar ve fırsatlara eşit olarak erişebilmesini engelleyen mevcut durumu ve sorunları tespit edilmesi, yerel ve ulusal düzeyde uygulanabilir kalıcı sosyal politikalar üretilmesi ve çözüm önerileri oluşturulması amacıyla TBMM Başkanlığı’na Araştırma Önergesi verdi.

'ROMAN YURTTAŞLAR HAKLARINA ERİŞEMİYOR'

'Eğitim ve barınma haklarının sağlandığı standartlara herkes bakımından eşit bir şekilde erişimi sağlamak devletlerin yükümlülüğüdür' diyen HDP milletvekili Kemalbay, Roman yurttaşların karşı karşıya kaldığı hak ihlallerini anlattığı Araştırma Önergesi'nde insan hakları sözleşmesi ve benzer koruyucu kanunlara rağmen, gerçekte hukuki eksiklikler ve mevzuatın uygulanmasında yaşanan sorunlar nedeniyle Romanların birçoğunun bu haklara erişemediğine dikkat çekti:

"Türkiye, tüm vatandaşların eğitim ve barınma hakkına eşit bir şekilde erişimini güvence altına alan diğer gruplarla eşit bir biçimde temel hak ve özgürlükleri kullanabilmesine veya bu haklara erişebilmelerine yönelik birçok uluslararası insan hakları sözleşmelerine taraf olmasına ve benzer koruma iç hukukta anayasa ve kanunlar ile de tekrarlamasına rağmen, gerçekte hukuki eksiklikler ve mevzuatın uygulanmasında yaşanan sorunlar nedeniyle Romanların birçoğunun bu haklara erişememesine yol açmaktadır.

HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay Pekgözegü

'ROMANLAR NEFRET SÖYLEMİ VE ŞİDDET TEHDİDİNİN HEDEFİ OLUYOR'

Türkiye'de hükümetin sosyo ekonomik duruma, etnik kökene bağlı olarak uygulamış olduğu ayrımcılık politikaları ve sosyal uygulamaları ile Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan dezavantajlı gruplar çoğu zaman nefret söylemi ve şiddet tehdidinin hedefi olurken sosyal dışlanmaya kadar hayatlarının büyük bir alanında ayrımcılığı maruz kalmaktadırlar.

Aşırı yoksulluk ve sosyal dışlanma tehdidi Roman yurttaşlarımızı barınma, eğitim ve istihdam haklarına erişimlerinde ihlallerle karşı karşıya bırakmakta ve sosyal haklara erişimin önünde engeller oluşturmaktadır. Türkiye’nin birçok bölgesinde yaşayan farklı kültürlere ve yaşam tarzlarına sahip Romanlar derin bir yoksullukla mücadele ederken, büyük bir kısmı düzenli gelir getirmeyen ve sosyal güvencesiz işlerde ya da kağıt ile hurda toplayarak yaşamlarını devam ettirmeye çalışmaktadırlar.

'KÖTÜ KOŞULLARA SAHİP VE YOKSUL BÖLGELERDE YAŞAMAK ZORUNDA BIRAKILIYORLAR' 

Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi 2. Aşama Eylem Planı Öncelik Alanında, 'Dezavantajlı bölgelerde yeterli barınma olanaklarına erişimin ve sağlıklı, yaşanabilir bir fiziksel çevre, gerekli altyapı hizmetleri ve ulaşım olanakları gözetilerek yararlanıcıların taleplerine ve sosyal yaşamlarına uygun barınma olanaklarının sağlanması' yer almasına rağmen Roman yurttaşlarımız barınma hakkına erişememekte ve genellikle en kötü koşullara sahip bölgelerde ve kentlerin en yoksul kesimlerinde yaşamak zorunda bırakılmaktadırlar.

'ÇEŞME BELEDİYESİ UYARI YAPMADAN ÇADIRLARINI YIKIYOR'

Bilim Kurulu toplantısı sonrası 18 Haziran tarihinde Sağlık Bakanı tarafından bazı illerdeki Coronavirus istatistiklerinin paylaşıldığı açıklamalarda İzmir ilinin son bir hafta içinde aylık ortalamanın üstünde olduğu belirtilmiştir. Böyle bir dönemde bir yandan işsizlikle diğer yandan yoksullukla mücadele eden ve İzmir’in Çeşme ilçesi Alaçatı Mahallesinde bir bölümünün yaz döneminde çalışmak amacıyla bölgeye gelen yaklaşık 60 çadırda zor koşullar altında yaşayan 100 den fazla Roman yurttaşımızın çadırlarının 16 Haziran tarihinde Çeşme Belediyesi tarafından herhangi bir ön uyarı yapılmadan BM "Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin, 7. genel tavsiyesine ve uluslararası hukuk kurallarına aykırı olarak yıkıldığı, aralarında çocuk ve yaşlılarında bulunduğu Roman yurttaşlarımızın yeterli korunma olmadan zorla tahliye ettirilerek alanı terk etmeye zorlandıkları bilgisi birçok basında yer almıştır.

'AĞIR ŞARTLAR ALTINDA HAYATTA KALMA MÜCADELESİ VERİYORLAR'

Ağır şartlar altında hayatta kalma mücadelesi veren Romanlardan Evde Kal çağrılarına "Bu sabah çöpleri gezerek çocuklarıma ekmek getirdim. 'Evden çıkma' diyenler gelip evimin halini görsün. Çocuklarım aç, mecbur çıkacağım" diyen bir kadına dezavantajlı kesimin sorununu çözme sorumluluğunda olan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bir yöneticisi tarafından "Geber" yönündeki ifadesi de bu kesimlerin ihtiyaçlarına olan duyarsızlığı göstermektedir.

AİHM, dezavantajlı durumdaki Romanların ihtiyaçlarının ve farklı yaşam tarzlarının, hem idari düzenlemeler hem de somut uygulamalar bakımından özellikle dikkate alınması gerektiği kanaatindedir ve aksi bir durumda, zorla tahliye benzeri uygulamaların özel yaşam, aile yaşamı ve konuta saygı hakkının ihlalini oluşturacağını kabul etmiştir.

Türkiye'de yaşayan Roman yurttaşların yaşam standartlarının iyileştirilmesi yönünde eğitim, barınma, istihdam konularında haklar ve fırsatlara eşit olarak erişebilmesini engelleyen mevcut durumu ve sorunları tespit etmek, yerel ve ulusal düzeyde uygulanabilir kalıcı sosyal politikalar üretmek, çözüm önerileri oluşturmak, Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi Eylem Planı kararlarının bir an önce hayata geçirilmesini sağlamak amacıyla Anayasa'nın 98'inci ve İçtüzüğün 104'üncü ve 105'inci maddeleri gereğince bir Meclis Araştırması açılmasını teklif ve arz ederim."