KA.DER: Eşit temsile ulaşıncaya kadar mücadeleye devam

KA.DER Kadın Adayları Destekleme Derneği olarak, 5 Aralık'ta kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanmasına 85'inci yıldönümüne ilişkin bir video yayınladı. 2019 yılına gelindiğinde, Türkiye'de kadınların daha iyisini hakedip etmediği sorusuyla başlayan videoda, "Kadınların hiçbir hakkını kazanması kolay olmadı, oy hakkını da tabii ki" deniliyor.

Açıklamada, eşitlik ilkesinin tüm toplumda yerleşmesi için kadınların kendi tarihlerini hatırlamalarında yarar olduğu belirtilerek, "5 Aralık 1934, kadınların Osmanlı döneminden başlayarak ezilmeye, ikinci sınıf vatandaş sayılmaya, eve gönderilmeye karşı verdikleri mücadelenin sonucudur. Yani kadınlar hiç bir hakkını kolay kazanamadığı gibi seçme ve seçilme hakkını zor elde etmiştir. Bugün de mücadelemiz eşit temsil için sürüyor" denildi.

Açıklamada "Türkiye’de kadınlar seçme ve seçilme hakkını 1934 yılında kazandı. İsviçreli kadınlar ise 36 yıl sonra, 1971’de. Bugün TBMM’de kadın milletvekili oranı yüzde 17, İsviçre’de ise yüzde 42!" örneğini verilerek, 5 Aralık 1934’ten 2019 Türkiyesi’ne bakıldığında bugün gelinen noktanın çok yetersiz kaldığı vurgulandı. KA.DER’in 5 Aralık açıklamasının devamında şu ifadeler kullanıldı:

5 Aralık 1934 tarihinde Türkiye’de kadınlar seçme ve seçilme hakkını kazandı. Ancak o günün coşkusu sonraki yıllarda aynı şekilde süremedi. Oysa kadınlar 1850’lerden başlayarak ne mücadeleler vermişti. Dergiler çıkarmış, dernekler kurmuş, haklarının peşine düşmüştü. 1900’lerin başında ‘feminizm’i dillendirmiş, Cumhuriyet’in kuruluşunda kendi partilerini kurmaya kadar ilerlemişlerdi. Bu noktada Kadınlar Halk Fırkası’nı kuran Nezihe Muhiddin ve arkadaşlarını saygıyla anıyoruz.

YÜZDE 9'A ULAŞMAK İÇİN  73 YIL BEKLEDİK

Kadınlar engellemelerle karşılaştılar, ama adım adım yürüdüler haklarına. 8 Şubat 1935’te ilk kez kadınların da olduğu seçimlerde 395 vekilin olduğu parlamentoya 18 kadın seçildi. %4,6 oranı başlangıç için fena sayılmazdı. Peki sonra, o 85 yıllık aralıkta ne oldu? Söyleyelim; engellemeler devam etti. 1950’de 487 vekil içinde sadece 3 kişiydik. Yani yüzde 0,6’ydık.

KA.DER 1997 kurulduktan sonra yapılan ilk genel seçimlerde yüzde 4 oranını yeniden yakaladık. İlk kez 2007’de yüzde 9,1’i gördük. 73 yıl sonra!!!

Yine de yetmez elbette. Bizim istediğimiz yüzde 50. Yani eşit temsil. Şimdi 600 milletvekilinden sadece 102’si kadın olunca, KA.DER olarak soruyoruz: "85 yılda sadece bir arpa boyu mu yol gittik?" Siyaset yolculuğumuzda, bunca gelişmeye, aradan geçen 85 yıla rağmen, ancak yüzde 17’ye ulaşmış olmamız, Anayasamızın eşitlik maddesine, imzaladığımız uluslararası sözleşmelere uygun mu?

Kadınlar da ülkemiz de bunu hak etmiyor. KA.DER olarak #GelecekSeçimGelecekKadın diyoruz. #EşitTemsil istiyoruz. Tıpkı tarihteki hemcinslerimiz gibi eşitlik için mücadele etmeye ve dünyayı değiştirmeye devam edeceğiz. 5 Aralık 1934’te kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanmasının 85. yıldönümü kutlu olsun.

22  YILLIK MÜCADELE

Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), kadınların ve erkeklerin her alanda eşit olarak temsil edilmelerini savunan bir kadın örgütü. Mart 1997’de kurulan KA.DER, seçimle ve atamayla gelinen tüm karar organlarındaki kadın temsil oranlarını yükseltmek için çalışan örgüt 22 yıldır bu konuda çalışmalar yürütüyor.