Uzmanlar beklenenden yüksek gelen şubat ayı enflasyon verisini değerlendirdi

ARTI GERÇEK - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) şubat ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endeksini açıkladı. Buna göre tüketici fiyatlarında yıllık artış yüzde 15,61 olarak beklentileri aştı.

Böylelikle enflasyonda Temmuz 2019'dan bu yana en yüksek seviye görüldü. Veriler yıllık enflasyonun yükseliş ivmesinin beşinci ayda da devam ettiğini gösterdi.

Verilere göre aylık bazda artış yüzde 0,91 olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyon ise yıllık bazda yüzde 16,21 olarak kaydedildi. Aynı dönemde yıllık gıda enflasyonu da yüzde 18,40 oldu.

Veriler üretici fiyatlarındaki yükseliş ivmesinin de devam ettiğini gösterdi. Buna göre şubatta üretici fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 27,09 arttı. Bu artış da Mayıs 2019'dan bu yana en yüksek artış olarak izlendi. Üretici fiyatlarındaki aylık artış şubatta yüzde 1,22 oldu.

Enflasyon açısından öncü gösterge olarak kabul edilen veriler de şubat enflasyonu için yükseliş sinyali vermişti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre şubatta İstanbul'da yıllık enflasyon 18 ayın zirvesine yükseldi.

İTO verilerine göre, İstanbul'da şubatta bir önceki aya kıyasla perakende fiyatlar yüzde 1,48, toptan fiyatlar yüzde 0,36 arttı. Yıllık bazda bakıldığında ise perakende fiyatların yüzde 15,45 arttığı görüldü. Bu rakam odanın veri setine göre 18 ayın en yüksek seviyesi olarak kaydedildi.

2020 şubat ayına göre 2021 şubat ayında yaşanan fiyat değişimlerini gösteren bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi'nde yüzde 15,45, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi'nde ise yüzde 16,15 olarak gerçekleşti.

Uzmanlar, beklenen yüksek gelen enflasyon verisini değerlendirerek, enflasyondaki yükselişin devam edeceği uyarısında bulundu.

Merkez Bankası eski Başekonomisti Hakan Kara, "Enflasyon gümbür gümbür gelmeye devam ediyor. Nisanda enflasyon yüzde 17'ye yaklaşabilir. 31 Mart'ta mevduatta stopaj indirimi biterse, nisanda mevduat net getirisi yüzde 14,9'a düşecek. Yani kısa vadede reel faiz belirgin negatife geçecek. Para politikasının neresi "sıkı" anlamak zor" değerlendirmesinde bulundu.

Ekonomist Mustafa Sönmez, "TÜİK'e göre şubatta fiyatlar yüzde 1'e yakın arttı ve yıllık artış yüzde 15,6 ya çıktı. Şubatta en çok fiyatı artanlar yüzde 3 ile sağlık hizmeti ve yüzde 2,6 ile gıda fiyatları oldu.

TÜİK'e inanmak gerekirse, yıllık olarak aile bütçesinin en çoğunun harcandığı gıdada yıllık fiyat artışı yüzde 18,5, ulaştırmada ise yüzde 22,5. Konut için harcamalardaki fiyat artıışı ise yüzde 11,7 ile ortalama enflasyonun 4 puan altında.

Heybedeki turpun büyüğü sanayicinin fiyatları. Yıllık artış yüzde 30'a yaklaşmış. Özellikle dışa bağımlı mallarda artış dudak uçuklatıcı. Mesela ana metallerde yüzde 52, kağıtta yüzde 45, beyaz eşyada yüzde 32. Bu artışlar, tüketici fiyatlarına önümüzdeki aylarda eninde sonunda yansır" dedi.

Heybedeki turpun büyüğü sanayicinin fiyatları.
Yıllık artış %30'a yaklaşmış.
Özellikle dışa bağımlı mallarda artış dudak uçuklatıcı. Mesela ana metallerde %52, kağıtta %45, beyaz eşyada %32.
Bu artışlar, tüketici fiyatlarına önümüzdeki aylarda eninde sonunda yansır. pic.twitter.com/57ZRZFwC4V

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) March 3, 2021

Ekonomist Atilla Yeşilada, "Enflasyon artık bir kredibilite sorunu. İnsan Hakları Eylem Planı ve HDP'yi kapatma manevrası eşanlı açıklanırsa da, kredibilite çöpe gider" ifadelerini kullandı.

Enflasyon artık bir kredibilite sorunu. İnsan Hakları Eylem Planı ve HDP'yi kapatma manevrası eşanlı açıklanırsa da, kredibilite çöpe gider. https://t.co/dxApEE14ka

— Atilla Yesilada (@AtillaYesilada1) March 3, 2021

Ekonomist Uğur Gürses, "İmalat fiyatları şubatta yüzde 1,5 (yıllık yüzde 29,5) artarken, son üç aylık artış ivmesi de yıllık yüzde 30'larda. Gıda imalat fiyatları şubatta yüzde 2.83, son üç aylık artış ivmesi de yine yüzde 30'larda. "Geçti gitti" denilebilecek gibi değil..."dedi.

İmalat fiyatları şubatta yüzde 1.5 (yıllık yüzde 29.5) artarken, son 3 aylık artış ivmesi de yıllık yüzde 30'larda.
Gıda imalat fiyatları şubatta yüzde 2.83, son 3 aylık artış ivmesi de yine yüzde 30'larda.
"Geçti gitti" denilebilecek gibi değil...

— Uğur Gürses (@ugurses) March 3, 2021

Prof. Dr. Veysel Ulusoy, "Enflasyonu işsizlik ve ekonomik büyüme ile aynı anda yorumlamazsanız çoğu bilgiyi görmezsiniz Nominal olarak ölçülen GSYH, sağlıklı enflasyon verisi (deflatör) ile reel hale getirilir. Bu veri sağlıklı olmazsa, yüzde 10 küçülürken aniden yüzde 1,8 büyürsünüz, en azında öyle gözükür" dedi.

Enflasyonu işsizlik ve ekonomik büyüme ile aynı anda yorumlamazsanız çoğu bilgiyi görmezsiniz

Nominal olarak ölçülen GSYH, sağlıklı enflasyon verisi (deflatör) ile reel hale getirilir. Bu veri sağlıklı olmazsa, %10 küçülürken aniden %1.8 büyürsünüz

En azında öyle gözükür.

— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) March 2, 2021

Karar gazetesi ekonomi yazarı İbrahim Kahveci de, "Asıl büyük kısım mart ayında gelecek ama şubat ayına da yansıdı. Bu arada asıl mesele tüm sağlık fiyatlarında artış yaşanmış olmasıdır.

Kusura bakmayın ama zamların devam edeceğini belirtmiştik. Hatta mart ayında daha yüksek bir enflasyon görmemiz nerede ise kesin" değerlendirmesi yaptı.

Kusura bakmayın ama zamların devam edeceğini belirtmiştik.
Hatta Mart ayında daha yüksek bir enflasyon görmemiz nere ise kesinhttps://t.co/plM3X5YhIr

— ibrahim Kahveci (@Kahvecibrahim) March 3, 2021

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, "Şubat ayında tüketici enflasyonu yüzde 0,91 oldu. Yıllık enflasyon yüzde 15,61’e çıktı. Üretici fiyatları ise aylık yüzde 1,22, yıllık yüzde 27,09 arttı. Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki fark da yüzde 11,48. Bu önümüzdeki aylarda enflasyonun düşmeyeceğinin habercisi" dedi.

Şubat ayında tüketici enflasyonu % 0.91 oldu.
Yıllık enflasyon %15.61’e çıktı.
Üretici fiyatları ise aylık %1.22,yıllık % 27.09 arttı.
Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki fark da %11.48.
Bu önümüzdeki aylarda enflasyonun düşmeyeceğinin habercisi.
https://t.co/j3L3720l9h

— Hayri Kozanoğlu (@HayriKozanoglu) March 3, 2021