Kurulduğu tarihten (2007) bu yana yerli ve yabancı yazarların toplumsal temalı, farklı tarzlarda yazılmış, düşünsel ve görsel niteliği yüksek oyunlarını seyircisiyle buluşturan Tiyatroadam, bu sezon, yazarlığı ile son dönemlerde adından sıkça söz ettiren Balkanların usta kalemi Duşan Kovaçeviç’in İntiharın Genel Provası adlı oyunu ile seyirci karşısına çıkıyor. Bilge Emin’nin özenli ve sade Türkçesiyle dilimize çevrilen oyunun yönetmenliğini son yıllarda başarılı sahnelemelere imza atan Emrah Eren yapıyor. Dekor ve kostüm tasarımını deneyimli sanatçı Barış Dinçel’in yaptığı oyunun ışık tasarımı ise başarılı çalışmalarıyla dikkat çeken Yakup Çartık’a ait. Müzikler de ise Tevfik Kulak imzası var.
Duşan Kovaçeviç çok yönlü bir sanatçı. Oyun yazarlığının yanı sıra yönetmenlik yapıyor, film senaryosu yazıyor… Türkiye’de yakın zamanda Buluşma Yeri ve Dar Ayakkabıyla Yaşamak adlı iki oyunu sahnelendi. Ayrıca Emir Kustarika’nın Underground adlı filminin senaristi olarak da biliniyor. Yazar, İntiharın Genel Provası’nda fantastik bir öyküden toplumsal derinliği güçlü, farklı bir komedi kurguluyor.
Arka planda savaş sonrası yoksulluğu yaşayan bir ülkede işsiz ve borç batağında yaşayan bir Mimar intihar etmek üzere Tuna nehri üzerinde bulunan Tuna köprüsüne çıkar, bu sırada nehirde sözde avlanmak üzere ağlarını bırakan, iki üniversite bitirdiğini söyleyen ve aslında makine mühendisi olan Balıkçı bu eylemi kendi hesabına engellemeye çalışır. Çünkü kaçak avlanmaktadır ve intiharla birlikte suçu ortaya çıkacaktır. Balıkçı, Mimar’a az ilerde bulunan Gazela Köprüsü'nü önerir. Az sonra yanlarına Mimar’ın sevgilisi genç bir Kadın gelir ve intihardan vazgeçmesini için telkinde bulunur. Bu kargaşa sırasında nehirde turist gezdiren tek böbrekli Kaptan gelir, Mimar’ın atlaması durumunda aşağıdaki geminin üstüne düşeceğini ve turistlerin zarar göreceğini söyler vazgeçmesini ister. Sonunda Kaptan, Mimar’ı tek gözü olmayan iş adamı kardeşine yönlendirir. İş adamı ise Mimar’ı işe almadan önce tek bacağı olmayan psikolog kardeşinin görmesini ister.
Finalini buraya yazmadan bir ölçüde öyküsünü alıntıladığım İntiharın Genel Provası, fantastik öyküsü ve sinemasal kurgusu ile absürt bir kara komedi özelliğine sahip. Yönetmen Emrah Eren oyunun bu yapısal özelliğine uygun özenli bir reji çalışmasıyla metni görsel bir şölene dönüştürüyor. Eren, reji yorumunda farklı bir harmanlama yaparak metnin düşünsel yanını ihmal etmeden ‘absürt’ ve ‘açık biçim’ unsurları ustaca kullanarak epik bir anlatı ile seyirciyi daha ilk sahnede metne ve rejiye bağlıyor… Yüksek bir tempoda oynanan oyunda Gizem Erdem’in koreografisi ve oyunun üslubuna uygun müzikler de anlatıya görsel ve işitsel destek sunuyor.
Oyunda kişilerin içinde bulunduğu dramatik, komik ve yer yer trajik durumları ustaca yansılayan oyuncular Erdem Akakçe, Fatih Koyunoğlu, Kadir Çermik, Selen Öztürk performanslarıyla göz dolduruyor. Oyuncular, yazarın savaş sonrası iktisadi yoksulluğun girdabında debelenen kişilerini bütün özellikleriyle gerçeğe uygun olarak, yaşayan canlı bir varlık olarak abartmadan, tutarlı ve uyumlu bir bütünlük içinde yorumluyor ve yansılıyorlar.
Tiyatroadam, her yıl özenle seçtiği ve sorumluluk ve ciddiyetle sahnelediği oyunlarla nitelikli tiyatronun örneklerini sunuyor uzun uğraşlar sonucu oluşturduğu seyircisine… İntiharın Genel Provası da bu sezon aynı niteliklere sahip, titiz bir çalışma ile ramp ışıklarına taşınmış, şenlikli bir yapım olarak çıkartılıyor seyircinin karşısına.
Hayatı, insanı, toplumu ve verili gerçeği tartışan tiyatro sanatında oyun seçimi, teknik unsurların özenle kullanımı, iyi oyunculuk ve nitelikli gösterimin özlendiği şu günlerde Tiyatroadam deyiş yerindeyse adam gibi tiyatro yapmanın gayretiyle, yaşadığımız şu boğucu günlerde bir ölçüde de olsa nefes aldırıyor…
