Kadın Edebiyatçılar: Cinsel taciz ve şiddeti önlemek için adım atalım

Artı Gerçek- Kadın+ Edebiyatçılar Grubu, “Bir yere gitmiyor ısrar ediyoruz” başlığıyla yayın sektörünün tüm bileşenlerini cinsel taciz ve şiddete karşı adım atması için Beyoğlu’nda bulunan Frankestayn Kitabevi’nde basın toplantısı gerçekleştirdi.

Basın toplantısına edebiyatçı yazar Ayşegül Devecioğlu, Irmak Zileli, Simla Sunay, Başak Sayan Cemrenin Öder katıldı. Açıklamada, Türkiye’de ifşalar yoluyla dile getirilen psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddete “Artık yeter” isyanıyla yola çıktıkları ifade edildi.

Eylül 2025’te, yayıncılık alanında yapısal dönüşüm için; şiddete karşı tepkilerin ve ifşa edenlere desteğin sözde kalmaması ve somut eylemlere dönüşmesi gerektiğini vurgulayan Kadın+ Edebiyatçılar, “Kısa taleplerimizi imzaya açtık ve yayıncılık sektörünün tüm bileşenlerinin uygulamalarını takip edeceğimizi ilan ettik. Bu ilan, sosyal medya platformları üzerinden çok sayıda kişi ve kurum tarafından paylaşıldı. Pek çok yayınevinin duyurumuzu paylaştığını memnuniyetle gördük. Artık harekete geçme zamanı” diye belirtti.

'TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ'

Yayıncılık alanındaki kurumların toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık, şiddet ve cinsel tacize karşı, somut, resmi ve toplumsal sorumluluk almaları ve uygulama mekanizmaları kurmaları için çalışmaya devam etme kararı aldıklarını belirten Kadın+ Edebiyatçılar, “Bugüne kadar Türkiye’deki bazı sivil toplum kuruluşları, üniversiteler sendikalar, yerel yönetimler ve özel sektördeki şirketler toplumsal cinsiyet ayrımcılığına karşı; Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddeti Önleme, Cinsiyet Ayrımcılığı, Cinsel Şiddet ve Tacize Karşı Politika Belgesi ve benzeri adlarla çeşitli tutum belgeleri imzaladı ve yayımladığını hatırlatan Kadın+ Edebiyatçılar, “Yayıncılık sektörü kurumları ve yayınevlerininse henüz böyle bir girişimi yok. Bu kurumların cinsel tacize ve ayrımcılığa karşı olduklarını söylemekle birlikte önleyici, farkındalık yaratıcı taciz ve cinsel saldırı şikâyetlerini etkin gerekli ilkelere uygun biçimde araştıracak ve sonuçları kurumsal ağızdan kamuoyuyla açık olarak paylaşacak birimler oluşturmadıklarını gördük” ifadelerine yer verdi.

Türk Yayıncılar Birliği, Türkiye PEN ve TYS gibi yayıncılık sektöründe faaliyet gösteren örgüt, dernek ve sendikalarına yönelik talepler ise şöyle sıralandı:

“* Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Şiddeti Önleme Politika Belgesi oluşturması, yaygınlaştırması ve kamuoyuna açık paylaşması.

* Türkiye Yazarlar Sendikası bünyesindeki kadın komisyonunun etkin çalışması.

* Kadın komisyonu bulunmayanların: Fiziksel ya da dijital araçlar vasıtasıyla gerçekleştirilen cinsel taciz, şiddet, ayrımcılık ve mobbing vakalarına karşı sorumluluk alması, toplumsal cinsiyet eşitliği ve cinsel taciz takip komisyonları kurması, işletmesi, takibini üstlenmesi ve beyan esaslı, gizlilik içeren ve hızlı sonuçlanan süreçlerle yaptırım oluşturması. Komisyon üyelerinin çoğunluğun kadınlardan oluşması.

* Cinsel taciz şikâyeti durumunda işletilecek kurumsal eylem planını hazırlaması, yaygınlaştırması ve işletmesi.

* Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ve cinsel şiddeti önleme amaçlı eğitimler, etkinlikler düzenlemesi. Eğitim içeriklerinin feminist ve queer kuramlar temelinde hazırlanması. Eşitlik izleme ve takibini yapması ya da yaptırması.

* Tüm süreçler için alanda deneyimli kadın, feminist örgütlere danışması.

* Politika belgesinin şartlarını yerine getirmek için gerektiğinde bütçe ayırması.
Yayınevleri ve sektörün diğer bileşenlerinden taleplerimiz:

* Bağlı bulunduğu birliğin hazırladığı Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Şiddeti Önleme Politika Belgesi’ni imzalaması, kamuoyu ile paylaşması ve internet sitesinde sabit ve açık erişimli bulundurması.

* Taciz faili ve tacizi örtbas etmeye çalışanlara karşı hızlı tavır alarak, bu kişilerle yayınevi ilişkisini ve veya etkinliklerini “beyanı esas alarak askıya alacağına dair” kamuya açık söz vermesi.

* Yayınevleri, dergiler ve festival jüri veya konuşmacı listelerinde %50 kadın temsili hedefinin kurumsal ilke haline getirilmesi. Eşitlik izleme hedefiyle; kadın+ yazarların, editörlerin, çevirmenlerin ve eleştirmenlerin sayısal oranının yıllık raporlarla kamuoyuna açıklanması.

* Birliğe üye tüm yayınevlerinde yılda en az bir kez eşitlik, kapsayıcı dil ve farkındalık eğitimi verilmesi. Eğitim içeriklerinin feminist ve queer kuramlar temelinde hazırlanması.

* Tüm süreçler için alanda deneyimli kadın/feminist örgütlere danışması.

* Tüm bunlar için gerekirse bütçe ayırması.”

POLİTİKA BELGESİNDE YER ALMASI GEREKEN MADDELER

* Toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık ve şiddeti önleme politika belgesi’nin aşağıdaki asgari ilkeleri içermesi gerektiğine dikkat çekilen açıklamada ilkeler ve şartlar şu şekilde : “

* Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin varlığının ön kabulü, şikâyetçinin beyanının esas alınması, gizlilik ve özen , şeffaflık, ivedilik, güvenli alanlar yaratma hedefi, koruyucu önleyici yaklaşım, tehdide ve misillemeye mahal vermeme

ŞİKÂYETÇİNİN HAKLARI VE KORUNMASI

* Şikayetçinin, uygun düştüğü durumlarda dışarıdan destek hizmetleri dahil olmak üzere, gizlilik ilkesine uygun tavsiye ve yönlendirmeye erişimi sağlanır.

* Şikâyetçi, süreç boyunca kendi seçmiş olduğu bir kişinin kendisine eşlik etmesi hakkına sahiptir.

* Şikâyetçinin, izlenilecek usuller, sürecin gelişimi ile süreç nedeniyle alınacak önlemler ve atılacak adımlardan haberdar olma hakkı vardır.

* Şikâyetlerde Usul, Yaptırımlar ve İtiraz: sürece hâkim olması gereken ilkeler ışığında açık ve net bir biçimde tanımlanmalıdır. Başvuru, Soruşturmanın Aşamaları, Süreler ve Soruşturma Raporu ve soruşturmayla yetkili bağımsız uzman-kişi-kurumlar tanımlanmalıdır.

* Bürokratik kimi engeller ve sürecin uzamasıyla şikâyetçinin yıldırılmasının önüne geçilmesi için kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmalıdır.

* Süreç boyunca şikâyetçinin korunması ve şikâyetinin sonuçlarını takibinin garantiye alınması için gerekli mekanizmalar işletilmelidir. " (HABER MERKEZİ)