Kürt akademisyen Nagihan Akarsel'in projesi 'Kürt Kadın Kütüphanesi' Süleymaniye'de açılıyor
Artı Gerçek - Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye kentinde 4 Ekim 2022 tarihinde suikast sonucu katledilen gazeteci-akademisyen Nagihan Akarsel’in uzun zamandır çalışmalarını yürüttüğü Kürt Kadın Kütüphanesi bugün açılıyor. Yeni kütüphane ile kadınların görünmez tarihinin gün yüzüne çıkartılması amaçlanıyor.
Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji Dergisi editörü akademisyen Nagihan Akarsel’in başlattığı bir proje kapsamında uzun süredir çalışmaları yürütülen Kürt Kadın Kütüphanesi, Arşiv ve Araştırma Merkezi bugün Süleymaniye’de düzenlenen etkinlikle açılacak.
Mezopotamya Ajansı'ndan Arjin Dilek Öncel'in haberine göre, erkeklerin öznesi olduğu bir tarihyazımı modeline karşı “Kadının dilinden kadınların tarihini yazmak” şiarıyla yola çıkan kadınlar, kütüphaneyle özellikle 5 bin yıl boyunca görünmez kılınan Kürt kadınların tarihine ışık tutmayı hedefliyor.
Mevcut tarihyazımı modeliyle sadece kadınların değil, sömürgeleştirilen halkların tarihlerinin de nasıl değişikliğe uğratıldığına ve görünmez kılındığına işaret eden projede, kendi tarihlerini yazmadıkça erkek egemen tarih içinde kaybolmaya mahkum kalınacağı tespitiyle yola çıkan kadınlar için Kürt Kadınları Kütüphane, Arşiv ve Araştırma Merkezi'nin varlığı; tarihi kayıt altına alma, koruma ve erkek egemen tarih anlayışı içinde görünmezliğe karşı geliştirilen bir tedbir olarak yorumlanıyor.
TARİHSİZLEŞTİRMEYE KARŞI KADINLARI MERKEZE ALAN BİR YAKLAŞIM
Kürt Kadın Kütüphanesi, yürütülen arkeolojik çalışmalarda ve tarihi belgelerde Kürtlerden neredeyse hiç bahsedilmemesi ve Kürtlerin kültürel varlıklarının dönemin egemen devletleri aracılığıyla kayda geçirilmesi nedeniyle doğan tarihsizleştirmeye karşı Mezopotamya ve Kurdistan tarihinde kadınların yer alma biçimlerini, kadın bakış açısıyla yeniden değerlendirmeyi ve ele almayı merkeze koyan bir anlayışla hayata geçiriliyor.
ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİNE KATKI
Kütüphane, Kürdistanlı ve Ortadoğulu kadınlara dair oluşturulan algının, haklarında yazılan belge ve kitapların büyük oranda oryantalist bakışın eseri olmasına karşın kendilerini dilleriyle anlatacak.
Kütüphane, Kürdistanlı kadınların etnik ve dilsel çeşitliliğini esas alarak, kendi tarihlerini araştırma, belgeleme, arşivleme ve aktarmaya dönük çalışmalar yürütecek, tarihini anadiliyle anlatacak, “Kadın Özgürlükçü, Ekolojik, Demokratik” paradigma ekseninde kadın özgürlük ve eşitlik mücadelesine önemli katkı sunacak.
KADINLAR TARİHİNİ YAZIYOR
Kadınlar, Kürt Kadınları Kütüphane, Arşiv ve Araştırma Merkezi ile kendi tarihini yazmaya başlayacak. Temel hedef ise Kürt kadınları, Ortadoğu ve dünya kadınlarıyla buluşturan bir bilimsel araştırma ve hafıza merkezi inşa etmek olacak.
KÜTÜPHANENİN TEMEL HEDEFLERİ
Üç ayak üzerinden şekillenecek olan Kütüphane, kadının çok yönlü yaşam gerçekliğini ortaya çıkarmaya; kadını yok sayan, öteleyen zihniyete karşın özgür kadın kimliğinin dayanaklarını bilince çıkarmaya dönük çalışmaların gelişeceği dinamik, canlı bilimsel temellere dayanan bir eğitim ve araştırma merkezi olacak. Kadınların yaşamlarını, hayallerini, sorunlarını tartışacakları bir buluşma alanı oluşturulacak.
Kurdistan’da geçmişten günümüze kadınların mücadelesini, üretimlerini, kültürünü, bilincini yansıtan her çalışmanın yer aldığı, kadınlara dair yazılmış ve kadınlar tarafından yazılmış eserlerin, araştırmaların yer alacağı bir merkez oluşturulacak. Ayrıca sözlü geleneğin içinde yer alan masal, ninni, deyiş, ağıt ve stranların derlenip analiz edilerek, kadınların tarihleriyle daha güçlü ve doğrudan bağ kurmasını sağlayacak, sadece yazılı değil; görsel, işitsel eserlerin toplanıp, korunacağı bir arşiv ve hafıza merkezi inşa edilecek.
KADINLARIN HAFIZASI KAYIT ALTINA ALINACAK
Kütüphane, aynı zamanda edebiyat, sanat, akademi, siyaset, felsefe, bilim ve daha birçok farklı alanda üreten kadınların çalışmalarının toplandığı, düşüncelerinin tartışıldığı, araştırmaların yapıldığı, kadınların kültürel ve maddi mirasının, hafızasının kayıt altına alındığı ve paylaşıldığı akışkan, dinamik bir platform olmayı hedefliyor.
Başta köyler olmak üzere Kürt kültürünü güçlü yaşayan kadınların anlatılarından ezgilere kadar Kürt kadınlarına ve diğer halkların kadınlarına dair sözlü tarih külliyatın oluşturulduğu bir merkez olacak. Kurdistanlı kadınlar başta olmak üzere kadınların araştırmaları, kültürel, edebi ve bilimsel üretimleri, günlük gibi kişisel arşivleri bir havuzda toplanarak arşivlenecek, araştırmacılar kullanıma açık koleksiyonlar haline getirilecek.
TARİH GÜN YÜZÜNE ÇIKARILACAK
Ayrıca şimdiye kadar tarihinden yoksun bırakılan Kürt kadınların tarihine dair veriler gün yüzüne çıkarılacak, gelecek nesillere aktarılması için alt yapı oluşturulacak. Kurdistan’da geçmişten günümüze faaliyet yürüten kadın örgütleri, kurumları ve örgütlenme deneyimlerine dair bilgi ve belgeler bir adreste toplanacak, oluşan deneyim ve birikimler tüm kadınların erişimine açılacak. Kurdistan’ın her bölgesinden kadınların ve dünyanın dört bir yanındaki Kurdistanlı akademisyen, yazar, sanatçı, entelektüel kadınların buluşacağı bir ağ da kurulacak. Kadınların yazılı tüm eserleri dijital ortama aktarılacak, tüm kadınların erişimine açılacak. (MA)
