2023 merkezi yönetim bütçesi TBMM’de ve bu bütçe beş trilyon TL’nin biraz altında bir harcama öngörüyor.

Bu beş trilyona yakın 2023 bütçesi bir biçimde kamu görevlileri eliyle harcanacak çünkü bütçe demek kamu hizmeti demek, kamu hizmetini de kamu çalışanları üretecek.

Bu yazımda Türkiye’deki kamu çalışanlarının sayısal bir dökümünü vermek istiyorum.

Türkiye’de (nüfus yaklaşık 85 milyon, yaklaşık diyorum çünkü galiba kimse tam bilmiyor) yine yaklaşık 5 milyon kamu çalışanı var (4 milyon 989 bin).

Bu beş milyon kamu çalışanının 3 milyon 28 bini kadrolu.

Devlette (geniş anlamı ile) 568 bin kişi sözleşmeli çalışıyor.

Sürekli işçi olarak çalışanlar 1 milyon 225 bin; geçici işçiler 59 bin (belirli bir tarihte).

Belediyelerde ise 190 bin kişi çalışıyor.

Aşağıda sayıları biraz daha detaylandıracağım.

Ülkemizde nüfus 85 milyon dedik(?), toplam işgücü 34 milyon, istihdam 31 milyon, işsiz sayısı da 3 milyon dolayında (sayıları yuvarlayarak veriyorum); başka bir ifade ile de 31 milyon çalışandan 5 milyonu devlette çalışıyor ve bu kamu çalışanları her gün yaşadığımız kamu hizmeti miktar ve kalitesini üretiyorlar.

Başka bir örnek olarak Fransa’yı vereceğim, Fransa’nın nüfusu 67 milyon, toplam işgücü 30 milyon, istihdam 27 milyon, işsizler 3 milyon (büyüklükleri yine yuvarlayarak verdim) kamu çalışanları ise bizden biraz daha fazla, 5.6 milyon.

67 milyonluk nüfusta 5.6 milyon kamu hizmeti üreticisi bize oranla daha yüksek ama son yıllarda Fransa’da yaşayan biri olarak şunu söyleyebilirim, burada üretilen kamu hizmetinin miktarı ve niteliği çok daha yüksek.

Fransa’nın milli geliri 3 trilyon dolar, yüzde 44’ü kadar bütçe kullanıyor (tüm transferler dahil); Türkiye’de milli gelir 800 milyar dolar, bütçe yüzde 30’un epey altında (zorunlu askerlik gibi hizmetler nedeniyle net hesap ve mukayese zor).

Türkiye’de beş milyon kamu çalışanı olduğunu belirtmiş idik, bu büyüklüğün 4 milyonu genel bütçeli ve özel bütçeli kuruluşlar, sosyal güvenlik kurumları ve döner sermayeli kuruluşlar.

KİT’lerde ise 208 bin kişi çalışıyor, kamu bankalarında çalışanların sayısı ise 66 bin kişi.

Yerel yönetimlerde ise 190 bin kişi çalışıyor demiş idik ama bu sayıya Belediye İktisadi İşletmelerinde (BİT’ler) çalışan yaklaşık 575 bin kişiyi eklemek lazım doğal olarak.

Fransa’yı örnek olarak vermiş idik, konuya oransal olarak baktığınızda arada çok büyük bir fark görülmüyor ama büyük fark üretilen kamu hizmetinin niteliğinde, bu farkı kapatmak için neler yapmamız gerekiyor, esas tartışma konusu bu.

Örneğin, sadece bir örnek, ülkemizde lise mezununun niteliğini Fransız bakalorya düzeyine nasıl getiririz, kimse bu konuyu tartışmıyor.