Washington’un ödül hamlesi

DENİZ İLKE ERSEVEN/ANALİZ

ABD’nin PKK’nin üst düzey üç yöneticisi hakkında Salı akşamüstü Ankara’da açıkladığı "yerini ve kimlik bilgilerini" sağlayanlara yönelik milyon dolarlık ödül koyması, Türk yandaş medyası tarafından büyük bir zafer gibi karşılandı. TV kanalları, güvenlik uzmanı kılığına bürünen terör timlerinin eski mensuplarını saatlerce ekrana çıkarıp "Son Dakika" etiketi ile ABD’nin bu girişimini çoşkuyla övdü.

Oysa ki ABD Dışişleri Bakan Yardımcısının Ankara ziyaretinden sonra "büyük memnuniyetle" açıklanan bu ödül koyma hadisesi, soyut ve sembolik bir edim.

* PKK zaten ABD’nin terör örgütleri listesinde. Bu nedenle sözkonusu örgütün liderlerine yönelik bu ödül koyma işlemi son derece doğal ve şaşıtırcı olmayan bir gelişme. ABD’nin, daha 2011’de PKK’nin bazı yöneticilerinin ABD’deki mal varlıklarına el koyma kararı almış olduğunu hatırlamak gerekir. Bu kararın da PKK yönetimini ne kadar zor durumda bıraktığını herkes biliyor!

* Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın’ın da mecburen açıkladığı üzere ABD’nin bu ödül hamlesi, Washington’un YPG’ye siyasi ve askeri desteğini gölgelemek amacıyla da yapılmış gibi görünüyor.

*Ödülün neden akşam açıklandığına gelince mevcut gelişmeleri alt alta koyarsak zamanlamanın gerekçelerini anlayabiliriz.

*ABD, bu hamle ile Ankara’nın Rojava’da SDG-ABD ortak devriyesine karşı tepkisini dengelemiş ya da yumuşatmış oldu. Üstelik bu ödül show geleceğe yönelik bir vaat iken, Amerikan askerlerinin Rojava’da Türkiye sınır bölgesinde SDG ile ortak devriyeye başlaması somut ve askeri bir adım.

* İç politika açısından bakarsak, MHP ve İYİ Parti’nin AKP’yi HDP ile işbirliği yapmakla itham ettiği bir dönemde, Washington’un bu açıklaması, yandaş medyanın heyecanından da anlaşıldığı üzere, AKP’yi sıkı bir Kürt karşıtı olarak göstermesi açısından anlamlı.

* Amerikan açıklamasını dikkatli bir şekilde okuyanlar iki noktaya dikkat çekiyor:

• ABD, başta Kandil olmak üzere PKK’nin Türkiye, Suriye ve Irak’daki hareketliliğini bölgedeki askeri üsleri ve özellikle drone’lar aracılığıyla en yakından ve en sıkı takip eden bir devlet. Dolayısıyla ABD’nin ödül için talep ettiği konum ve kimlik bilgileri zaten Washington istihbaratında mevcut. Bu nedenle belki de milyon dolarlık ödülleri kazanmaya en yakın aday Amerikan istihbaratı.
• ABD genel olarak terör örgütleri liderleri ve yöneticileri için "Konum ve kimlik bilgilerini sağlamak" gibi gevşek ve muğlak bir koşul değil, yakalanmasını sağlayacak istihbarat gibi daha somut koşul koyar(dı).

* ABD’nin orta ve uzun vadede esas hedefinin İran olduğu Washington’un tüm politikalarında kendisini belli ediyor. Washington keza Suriye’de bir yandan esas müttefiki Kürtlerin Rusya’dan nispeten uzaklaşmış olmasını değerlendirmeye çalışıyor. ABD, Suriye’de bir yandan Rusya’ya bir yandan da İran’a karşı mevzilerini korumak amacında. Dolayısıyla ABD, bu iki düşmanına karşı konum kaybetmemek için Suriye’den geri çekilmek ya da Kürtleri bir başına bırakmak gibi opsiyonu bugün aklına bile getirmiyor. Trump yönetimi uzun vadede, tıpkı referandum sırasında Irak Kürdistanı’nda yaptığı gibi, Kürtleri desteklemekten vazgeçebilir. Bu da ABD’nin hem Rusya hem de İran’a karşı mücadelesini sekteye uğratabilir.

*Yandaş medya ve ABD’nin mesajını yüzeysel olarak okuyanlar, dünya lideri Erdoğan’ın Washington’u PKK’ye karşı mücadelede kendi safına çektiğini filan iddia ediyor. Washington, Ankara gibi diplomasiyi tek araç, tek amaç, tek düşman ve tek dostla yürütmeyecek kadar akıllı ve büyük bir başkent.

* Amiyane tabirle söylemek gerekirse, ABD’nin bu hamlesi, Erdoğan’ın ağzına bir parmak bal çalarak Ankara’nın gazını almak gibi bir amaç taşıyor. Erdoğan, ABD’den YPG’ye verdiği silahları geri almasını, PYD’yi terörist örgüt ilan etmesini istiyor ve bekliyordu. Ayrıca da Kuzey Suriye’de Kürtlere yönelik operasyonuna destek arıyordu. Bu ödül vaadi Erdoğan’ın hiçbir beklentisine cevap vermiyor.

* Nihayet Washington ile Ankara arasındaki ihtilaflar, yani Gülen’i iade talebi, yani Hakan Atilla’nın geri gönderilme isteği, yani Halk Bank’a büyük ceza kesilmemesi ama en önemlisi, YPG’ye siyasi ve askeri desteğe son verilmesi bu milyon dolarlık ödülle halledilmiş olmuyor. Yandaş medyaya göre düne kadar PKK’nin arkasındaki devlet olarak kınanan ABD, bu gün PKK liderleri hakkında konum ve kimlik bilgisi vereceklere ödül vaat ediyor. O kadar…

Yandaş medya için, yine bir tornistan mecburiyeti.