Tiyatroya baskı ve yasaklama

Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın oynadıkları, 'Adalet, Sizsiniz' oyunu, Mardin, Urfa ve Gaziantep'te gerekçesiz olarak ve ‘yasaklama evrakı’ bile verilmeden seyirciyle buluşması engellendi.

Çürümeye başlayan ve yönetemez hale gelmiş olan siyasi iktidar, toplum üzerinde baskılarını artırma girişimini sürdürüyor. Toplumsal alanın tümü kuşatılmış durumda… En çok da, iktidarın antidemokratik uygulamalarına karşı seslerin geldiği sanat ve kültür alanı, baskı ve yasaklamalarla pres altına alınarak, aykırı sesler susturulmaya çalışılıyor.

İktidar odaklarının bu idari ve ideolojik tutumu, son yıllarda görünen o ki, özellikle seküler ve muhalif tiyatro alanını imha etmeyi ve sanatçıların görevlerini yapamaz hale getirmeyi hedefliyor.  

Tiyatro alanında görünen bu baskı, sansür girişimi, soruşturma, yasaklama ve engelleme haberleri artık sıradanlaştı. Bu baskı ve yasaklamalar ülkenin her tarafında, büyüklü küçüklü bütün şehir ve beldelerinde karşımıza çıkıyor. Belli ki iktidar, sert ve katı tutumunun sahnede deşifre edilmesini, konuşulmasını istemiyor, bir kabus gibi toplum üzerine çökmüş olan işsizlik, pahalılık, yoksulluk, yolsuzluk ve çürüme gizlenmek isteniyor…

Tiyatrolar artık toplumsal hayatımızda kanıksatılarak sıradanlaştırılmak istenen ‘olağanüstü hal’ gerekçesiyle ve çoğu zaman da keyfi olarak engelleniyor…

Son olarak "Perdeci Oyuncular" tiyatro topluluğunun değerli sanatçılar Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın oynadıkları, yılların tiyatro emekçisi Ümit Denizer’in yazdığı ve sahnelediği "Adalet, Sizsiniz" adlı oyunları, Mardin, Urfa ve Gaziantep şehirlerinde yetkililer tarafından gerekçesiz olarak ve ‘yasaklama evrakı’ bile verilmeden yasaklanarak seyirciyle buluşması engellendi. Denizer’in yazdığı ve 2012 yılında Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü alan 6 sezondur gösterimde olan oyun nedense yasaklanıyor.

Yerel yöneticiler herhalde oyun içeriğinde yer alan, mücadele ve direniş tarihine geçmiş şahsiyetlerin hayat hikâyelerinden korkmuşlar. Çünkü oyunda Atina’da beşinci yüzyılda ölüme mahkûm edilen düşünür Sokrates, Roma’da engizisyonda yargılan ve ölüm cezasına çarptırılan bilim insanı Galieo ve 1927 yılında Boston’da haksız yere yargılanan ve adaletsizce idam cezasına çarptırılan iki İtalyan göçmen Sacco ile Vanzetti’nin yaşamları konu ediniyor.

Denizer’in oyunu tam olarak ülkemizde bugün yaşananları anlatıyor… Korkuları bu yüzden…  Adalet, Sizsiniz’de yargının bağısızlığı, yargılamada adalet ve eşitlik talebi, korkutulmadan ve müdahalesiz savunma hakkı gibi hukuksal talepler, yaşanmış tarihsel olaylarla sahneye taşınarak bugün uygulananlara dikkat çekiliyor.

Oligarşik eğilim gösteren iktidar sahipleri, kendi baskıcı varlığının bekası için bu taleplerin yok sayılmasını ve bir yurttaşlık hakkı olarak kullanılmasını istemiyor, bu gerçeklik artık anlaşıldı.

Ancak, çürümeye ve yozlaşmaya başlamış bir iktidarı, sanat eserinin yasaklanması, sanatçılara soruşturma açılması, yasaklama ve sansür girişimleri çoktan faşizme yönelmiş bir iktidarı kurtardığı nerede görülmüş. Bakın geçmişe, işte Salazar, işte Batusta, işte Mussolini, işte Franco ve Hitler… Hepsi de tarihin karanlık sayfalarında yerlerini aldılar…

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
Metin Boran Arşivi