2018 kadına şiddette zirve: Devlet kendi kanunlarına uymadı

ARTI GERÇEK- Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'nun yayımladığı 2018 raporuna göre her yıl artarak devam eden kadına yönelik erkek şiddet en büyük artışı geçtiğimiz yıl gösterdi.

Ulusal ve yerel gazete verileriyle hazırlanan rapora göre, 2018'de 440 kadın erkekler tarafından öldürülürken, 317 kadın ve bin 217 çocuk cinsel şiddete maruz kaldı.

Kadın cinayetlerinin yüzde 85’i eşler, sevgililer, eski eşler ve ayrılmak istenilen sevgililer tarafından işlendi. 

Kadın haklarına yönelik saldırıların özellikle OHAL dönemi ile birlikte sürdürülen şiddet ve savaş politikalarının, cinayetlerdeki vahşetin artmasına neden olduğuna vurgu yapılan raporda, faili belli olmayan cinayetlere 2018'de daha fazla karşılaşıldığı belirtildi.

'DEVLET KENDİ KANUNLARINA UYMADI'

"Koruma altında kadınlar öldürüldü. Yaş aralığı düştü, çocuklar da öldürüldü" ifadeleriyle durumun vehametine dikat çekilen raporda, kadın cinayetlerinin artmasının başlıca nedenleri olarak, devletin kadın cinayeti ve kadına yönelik şiddete karşı önlem almak yerine daha çok arttıracak uygulama ve yasaları getirmeye çalışması, ve kendi kanunlarına uymaması olarak gösterildi.

2018'in kadına yönelik şiddetle birlikte, kadınların örgütlü mücadelesinin de arttığının belirtildiği raporda, Türkiye Kadın Meclisi’nin toplandığı Mart ayında senenin en düşük kadın cinayeti yaşandığı ifade edildi.

Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu 'İstanbul Sözleşmesi’ne göre kadın cinayeti verilerinin derlenmesi ve nedenlerinin açığa çıkartılmasının devletin görevi olduğu hatırlatılan raporda, Kasım ayında ilk kez kadın cinayeti verilerini açıklayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, "2017’de 353, bu yıl ise 20 Kasım itibarıyla 238 kadın cinayeti yaşandı. Geçen yılın ilk 11 ayı ile bu yılın ilk 11 ayını karşılaştırınca kadın cinayetlerinde yüzde 22 azalış görüldü" iddiasına da tepki gösterildi:

"Bakanlık hangi verileri açıklamıştır bilemiyoruz dayanağını fakat, Türkiye’de 19 ayda erkekler tarafından 652 kadın öldürüldü ve her biri basında ya da bizim kayıtlarımızda yer alan kadınlar. Bizler, basına yansıyan ve doğrudan bize gelen başvuruları derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Ancak çocuk istismarı ve cinsel şiddet verileri açıkladığımız ve basına yansıyan haberlerden çok daha fazla. Ancak bunu yapmayan yetkili merciler yerine Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu olarak basından aldığımız bilgilere göre bu verileri hazırladık; sizler için paylaşıyoruz. 

Bugün fiziksel, duygusal, psikolojik, ekonomik, cinsel şiddet tehdidi yüzünden her kesimden milyonlarca kadın baskı altında yaşıyor, toplumsal hayata daha az katılıyor, zorla evlendiriliyor, eğitim hakkı elinden alınıyor, sakat kalıyor veya öldürülüyor. Şiddetin temeli ailede atılıyor ve toplumca körükleniyor. Ülkemizde 2018 yılında ulusal ve yerel gazete verilerine göre 440 kadın öldürüldü, 317 kadınsa cinsel şiddete maruz kaldı. Kadın cinayetlerinin yüzde 85’ini kocalar, sevgililer, eski eşler, ayrılmak istedikleri sevgililer işledi."

'İNTİHAR SÜSÜ VERİLEN TÜM CİNAYETLERİ AÇIĞA ÇIKARACAĞIZ'

Kadınların kimler tarafından ve hangi bahanelerle öldürüldüğünün infografiklerle gözler önüne seren raporda, bazı cinayetlere de intihar süsü verildiğine dikkat çekildi:

"Mayıs ayında bir plazanın 20. katından düşerek ölen Şule Çet’in öldürüldüğünü kanıtlayabilmek ve soruşturma aşamasında delillerin toplanması için mücadele etmemiz gerekti. Toplumun tepkisi ve mücadelemiz sonucunda toplanan delillerin ardından, Şule’nin öldürüldüğünü mü yoksa intihar mı ettiğini; cinsel şiddete uğrayıp uğramadığını tespit edemeyen Adli Tıp Kurumu raporunda, sonuç için kesin bir değerlendirme yapılamadığı ve tıbben bilinemediği görüşüne yer verildi. Adli Tıp Kurumu’nun bu açıklaması kadınlar tarafından tepkiyle karşılandı. Çünkü bilir kişi olan Adli Tıp Kurumu, bilmiyorum diyemez. Aralık ayında iddianamesi tamamlanan dosya Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi. Şüpheli ölümlerin üstü örtülürse ve failler ceza almazsa şüpheli ölümle artmaya devam edecektir. Ancak Şule Çet için verilen mücadele kadın cinayetlerinin üstü örtmeye çalışanlar için caydırıcı olacaktır. Mart ayında hocasının odasında şüpheli bir şekilde yaşamını yitiren Hukuk Fakültesi öğrencisi Alara Karademir için de intihar ettiği öne sürüldü.

İş yerinin üçüncü katından düşerek hayatını kaybeden Aysun Yıldırım’ın ölümü önce kayıtlara şüpheli ölüm, sonra kovuşturmaya yer olmadığı gerekçesiyle intihar olarak geçti. Ailesi karara itiraz etmesine rağmen, itiraz reddedildi."

KADIN CİNAYETLERİNDE YAŞ ARALIĞI DÜŞÜYOR

Kadın cinayetlerinde öldürülen kadınların yaş aralığının düştüğün belirtildiği raporda, mücadelenin yine genç kadınlar tarafından büyütüldüğüne de dikkat çekildi:

"Bu yıl 15-18 ve 19-25 yaş arasında toplam 59 kadın öldürüldü. Kadınlar liselerde, üniversitelerde, iş yerlerinde şiddete karşı tepki gösterdi. Burdur’da yaşayan 17 yaşındaki Ayten Kekik, erkek arkadaşı tarafından önce bıçaklandı sonra boğularak öldürüldü. 43 gündür kayıp olan 17 yaşındaki Ecem Balcı Şubat ayında Kocaeli’de bir ormanlık alanda gömülü olarak bulundu. Ecem’i annesinin imam nikahlı eşinin öldürdüğü ortaya çıktı. Geçen sene Pendik’te arkadaşlık teklifini reddettiği bahanesiyle okulunda öldürülen Helin Palandöken’i öldüren Mustafa Yetgin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 2018 yılında verilen mücadele ile birlikte çokça kadın feminizmle tanıştı. En fazla üniversiteli kadınlar mücadeleyi anlamaya ve mücadeleye katılmaya dönük çabası gözlemlendi. Üniversiteli kadınlar kendi üniversitelerinde Üniversite Kadın Meclisleri’ni kurdu ve bu sayede üniversiteli kadınların örgütlenmesi arttı.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2018 Veri Raporu'nun tamamı