Cilo Buzulları tehlikede!
Artan küresel ısınma, kontrolsüz ziyaretçi akının yarattığı kirlilik nedeniyle Cilo Buzulları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelebilir.
Artı Gerçek - Son buzul çağının kalıntılarına ev sahipliği yapan Cilo Buzulları yok olma tehlikesi altında. Artan küresel ısınma, kontrolsüz ziyaretçi akının yarattığı kirlilik Cilo Buzulları’nı olumsuz etkiliyor.
20 bin yıllık buzullar, Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde bulunan Cilo Dağı’nın 3 bin 500 rakımında yer alan Spîxanê, yani Türkçeleştirilmiş adıyla Cennet Cehennem Vadisi’nde yer alıyor.
Türkiye'nin ikinci yüksek zirvesi olan, tektonik hareketler sonucu oluşan ve Toros Sıradağları'nın uzantısı 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağı etekleri, son buzul çağının kalıntılarına ev sahipliği yapıyor.
"Saklı cennet" olarak nitelendirilen ve büyüleyici görüntüleriyle ziyaretçilerin uğrak yeri haline gelen buzullar, bu ziyaretçilerin de kirlilik tehdidi altında. 4 mevsimin yaşandığı bir bölgede yer almaları, sunduğu görsel şölen, tırmanış, yürüyüş, bisiklet sporların aynı anda yapmasına olanak sağlaması nedeniyle her gün yüzlerce kişi tarafından ziyaret edilen buzullar, ziyaretçiler tarafından sık sık tahrip ediliyor.
ZİYARETÇİLERİN TAHRİBATLARI ETKİLİYOR
Kontrolsüz ve denetimsiz girişler nedeniyle ziyaretçilerin geride bıraktıkları çöp, yemek artıkları, plastik poşetler, ateş yakma, kül gibi buzulları tahrip ediyor hem de çevre kirliliğine neden oluyor. Küresel ısınmayla varlıkları tehdit altında olan buzulların, ziyaretçilerin tahribatlarla önümüzdeki 20 yıl içinde yok olabileceği uyarısı yapılıyor.
Geçtiğimiz yıllar içinde Hakkari Valiliği ve Yüksekova Kaymakamlığı “Cilo Fest” adıyla bu bölgede etkinlikler düzenlemiş ve katılımcıların bıraktıkları çöp yığını, günlerce tartışılmıştı.
ARAŞTIRMAYA GÖRE DE TEHLİKE ALTINDA
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim üyeleri Cilo Buzulları’ndaki erimeye dair yaptıkları ve 2016 yılında yayımladıkları bir araştırmada buzullardaki erimenin büyüklüğü gündem olmuştu.
Araştırma kapsamında paylaşılan bilgilere göre 1984 yılında Cilo dağları çevresinde olan buz ve kar örtüsü 529 hektar olduğu belirtilmişti. Küresel ısınma nedeniyle bu oran yıllar içinde azaldı.
2000 ile 2015 yıllar arasında yapılan iki ayrı inceleme döneminde araştırmaya yansıyan erime oranları korkutucu tabloyu ortaya çıkardı.
2000 yılına kadar 198 hektar, 2015 yılında ise 48 hektarlık alandaki buzullar eridi ve buzul örtüsünün kapladığı alan 283 hektara geriledi.
2023 yılında yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarını kamuoyuna paylaşan Yüzüncü Yıl Üniversitesi 31 yılda buzulların yüzde 48’inin eridiğinin bilgisini paylaştı.
Cumhurbaşkanı kararıyla 26 Eylül 2020’de "Milli Park" ilan edildi. 3 bin 400 rakımıyla bölgenin en yüksek ikinci dağı olan Cilo Sat Dağları ve Sat Buzul Gölü’ne girişler halen “izne” bağlı. (HABER MERKEZİ, MA, SURAJANS)
