Dünyayı kurtaracak beslenme yöntemi
Dünyanın dört bir yanından 37 bilim insanı EAT-Lancet Komisyonu'nda bir araya geldi. Komisyon, tarımdan iklim değişikliği ve beslenmeye farklı konulardaki uzmanlardan oluşuyor. Bilim insanları, artan dünya nüfusunun ihtiyaçlarını karşılayacak, açlık kaynaklı ölümleri engelleyecek ve çevreye verilen zararı en aza indirgeyecek ‘kolektif’ bir beslenme planı geliştirdi. Çünkü Dünya nüfusu 2011'de 7 milyar oldu ve şu anda 7,7 milyar cevarında. Bu sayının 2050'de 10 milyara ulaşması ve daha da artması bekleniyor.
Bu çerçevede ‘Gezegensel sağlık diyeti (planetary health diet) adı verilen planla, önümüzdeki onyıllarda milyarlarca insanın beslenebilmesi için gerekli koşullar sıralanıyor.
Bu beslenme yönteminde et ve süt ürünleri tamamen yasaklanmyıor. Ancak tabaklarımıza koyduğumuz yiyeceklerde çok çok büyük değişiklik yapmamızı ve pek yemediğimiz gıdalara yönelmemizi gerektiriyor.
YAPMAMIZ GEREKEN DEĞİŞİKLİLKER
Her gün et yiyorsanız, değiştirmeniz gereken ilk şey bu. Kırmızı et olarak haftada bir hamburger ya da ayda bir büyük bir bifteğe denk et yiyebiliyorsunuz ve hepsi bu.
Haftada birkaç kez tavuk ya da balık da yiyebilirsiniz, ancak protein ihtiyacınızın geri kalanının bitkilerden gelmesi gerekiyor.
Araştırmacılar fındık, fıstık ve büyük oranda baklagiller yenmesini tavsiye ediyor. Meyve ve sebze oranlarının da büyük oranda artırılması gerekiyor ve yediğimiz her tabağın en az yarısını oluşturmaları öneriliyor. Patates ya da Afrika'da yaygın olarak tüketilen manyok gibi "nişastalı" sebzeler de büyük oranda azaltılması gerekiyor.
NE TÜKETECEĞİZ?
- Bu beslenme yöntemine göre her gün yiyebileceğiniz gıdalar şöyle;
- Fındık, fıstık- Günde 50 gram
- Fasulye, doğut, mercimek ve diğer baklagiller - Günde 75 gram
- Balık - Günde 28 gram
- Yumurta - Günde 13 gram (Haftada bir yumurtadan biraz daha fazlası)
- Et - Günde 14 gram kırmızı et ya da 29 gram tavuk
- Karbonitrat - ekmek ya da pirinç gibi tam tahıllar günde 232 gram ve günde 50 gram nişastalı sebze
- Süt - 250 gram - (bir bardak süte denk)
- Sebze 300 gram ve meyve 200 gram
Bu beslenme yönteminde 31 gram şeker ve 50 gram sıvı yağa da izin var.
Plan, dünyanın hemen hemen her köşesinde beslenme yöntemlerinin değiştirilmesini öngörüyor.
Avrupa ve Kuzey Amerika'nın et tüketimini büyük oranda azaltması, Doğu Asya'nın balıkta, Afrika'nın ise nişastalı sebzelerde kesinti yapsası gerekiyor.
Stockholm Dayanıklılık Merkezi'nden Line Gordon "İnsanlık beslenme sistemini bu ölçüde ve bu hızda hiç değiştirmeyi denemedi. Hayal de olabilir ama hayalin illa ki kötü olması gerekmez. İyi bir dünyanın hayalini kurma zamanı." diyor.
Araştırmacılar, insanların beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi için alınabilecek birçok önlemden birinin de kırmızı ete daha fazla vergi konulması olabileceğini söylüyor.
YAŞAM KURTARIR MI?
Uzmanlar, bu beslenme yöntemini yılda 11 milyon civarında kişinin ölümünü önleyeceğini söylüyor.
Bunun, kalp krizi, felç ve bazı kanser türleri gibi sağlıksız beslenme yöntemlerinden kaynaklanan hastalıkların kontrol altına alınmasıyla başarılacağı da belirtiliyor. Şu anda bu hastalıklar gelişmiş ülkelerdeki en büyük ölüm nedenleri.
GEZEGENE FAYDASI NE?
Araştırmacılar hem daha çok kişiyi doyurmayı hem de iklim değişikliğine yol açan sera gazı salımını minimize etmeyi, türlerin yok olmasını önlemeyi, tarım alanlarının genişlemesine izin vermemeyi ve su tasarrufu yapmayı amaçlıyorlar.
Ancak, sadece beslenme yöntemimizi değiştirmek yeterli değil. Bunun için, gıda israfını yarı yarıya azaltmak ve mevcut tarım alanlarındaki gıda üretimini artırmak da gerekiyor. Araştırma Lancet dergisinde yayımlandı. (YAŞAM HABERLERİ SERVİSİ)