Yeni araştırma: Uzayda fazla vakit geçirmek beynin şeklini değiştiriyor
Bilim insanları, Uluslararası Uzay İstasyonu'na yaptıkları uzun yolculuğun öncesinde ve sonrasında 15 astronotun beyinlerini taradı. Yeni araştırmaya göre Dünya dışına yapılan uzun yolculuklar beyindeki atardamar ve toplardamarlar arasındaki boşlukları etkiliyor. Yeni çalışma uzayda uzun vakit geçirmenin beynin yapısını değiştirdiğini ortaya koydu.
Independent Türkçe ‘de yer alan habere göre araştırma, astronotların ileriki yıllarda Mars'a ve başka yerlere yapılması planlanan uzun yolculuklardan sağ çıkabilmesini garantiye almaya yönelik çalışmalar için bilgi kaynağı olacak. Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nin pediatri bölümünden Doçent Dr. Juan Piantino, araştırmalarıyla "bilimin bazı temel sorularını ve Dünya'da hayatın nasıl geliştiğini" de cevaplayabileceklerini söyledi.
UZAY YOLCULUĞU ÖNCESİ SONRASI BEYİNLERİ TARANDI
Bilim insanları, Uluslararası Uzay İstasyonu'na yaptıkları uzun yolculuğun öncesinde ve sonrasında 15 astronotun beyinlerini taradı. Perivasküler boşluğu, yani damarların etrafındaki boşluğu ölçmek için manyetik rezonans (MR) görüntülerinden yararlandılar. Araştırmacılar, bu boşlukların hem astronotların Dünya'dan ayrıldığı zamanla hemen dönüklerinden sonra hem de dönüşün üzerinden biraz vakit geçince nasıl değiştiğini inceledi.
Astronotların uzaya ilk gidişinin ardından bu boşlukların genişlediği ortaya çıkarıldı. Fakat astronotlar uzaya tekrar gittikten sonra boşluklar değişmemiş gibi görünüyordu.
BOŞLUKLAR DÜNYA'DAKİ İNSAN HAYATI İÇİN DE ÖNEM TAŞIYOR
Bilim insanları, bu değişikliklerin astronotlarda nörolojik sorunlara yol açabileceğini düşündürecek denge veya görsel hafıza sorunlarıyla karşılaşmadı. Fakat bu boşluklar Dünya'daki insan hayatı için de önem taşıyor. Bu bölgeler örneğin derin uykuda gerçekleşen beyin temizliğinin önemli bir parçası. Bu sürecin, insan fizyolojisini şekillendiren yerçekimi kuvvetini terk eden kişilerde değişmesi muhtemel.
Araştırma hem uzun yolculuklara çıkan astronotlara hem de beyin omurilik sıvısına bağlı rahatsızlıkları olan Dünya'daki kişilere dair anlayışımızı geliştirmede kullanılabilir.
Dr. Piantino, "Bu bulgular sadece uzay uçuşu sırasında meydana gelen temel değişiklikleri anlamamız için değil, aynı zamanda beyin omurilik sıvısının dolaşımını etkileyen hastalıklardan mustarip Dünya'daki kişiler için de faydalı olacak" dedi.
Bulguları açıklayan "Uzunlamasına MRG'yle Görünen Uzun Süreli Uzay Uçuşunda Perivasküler Boşluk (PVS) Değişimleri" başlıklı makale Scientific Reports adlı bilimsel dergide yayımlandı.
