Pelosi Tayvan'a indi

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'yi taşıyan Amerikan Hava Kuvvetlerine ait "SPAR19" adlı uçak yerel satle 22:45'te Taipei Songshan Havaalanı’na iniş yaptı.

ABD basını Pelosi'nin yarın Tayvan lideri Tsai Ing-wen ve diğer yetkillilerle bir görüşme yapacağını ayrıca Pelosi'nin Çin'in insan hakları ihlallerini eleştiren aktivistlerle bir araya geleceğini duyurmuştu. 

Son ana kadar resmi olarak programda yer almayan ziyaret Çin-ABD ilişkilerinin gerilmesine neden olmuştu. Zira Çin, Tayvan'ı Çin anakarasının parçası olarak görüyor ve ABD'nin bu konudaki hamlesini provokasyon olarak görüyor. 

Çin ziyaretin  "ciddi sonuçları" olacağı uyarısını yapmış, Çin dışişleri sözcüsü " ABD tarafı Çin'in egemen güvenlik çıkarlarını baltalamanın bedelini ödeyecek ve sorumluluğuna katlanacak" ifadelerini kullanmıştı.

25 yıl sonra Tayvan'a giden ilk Temsilciler Meclisi Başkanı olan Pelosi'nin ziyareti Tayvan Boğazı'nda askeri hareketliliğe neden olmuştu. Çin'e ait savaş uçakları, Tayvan ve Çin arasındaki sınır hattına yakın uçuşlar yaparken bugün ABD donanması ‘rutin’ konuşlandırma olarak nitelediği bir hareketle Tayvan adasının doğusuna içlerinden biri uçak gemisi olmak üzere dört savaş gemisi konuşlandırdı.

ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.