İran nükleer anlaşmanın bazı taahhütlerini askıya aldı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Donald Trump nükleer anlaşmadan çekilip ağır yaptırımları uygularken sessiz kalan Avrupa'ya Tahran'dan ilk misilleme geldi. Anlaşmadan kaynaklanan belli bazı taahhütleri yerine getirmeyi askıya aldığı belirtilen İran'dan, 'uranyum zenginleştirme ve ağır su faaliyetleri üzerindeki kısıtlamalar kaldırıldı' haberi geldi.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi artı Almanya (5+1) ile İran arasında Temmuz 2015'te varılan nükleer anlaşmadan (JCPOA) ABD Başkanı Donald Trump'ın Mayıs 2018'de çekilmesi ve Tahran'a ağır yaptırımların uygulamaya geçmesiyle başlayan süreçte tehlikeli bir viraja daha girildi. 

İran Amerikan yaptırımları altındayken JCPOA'nın diğer taraflarının yükümlülüklerini yerine getirmek için 60 günlerinin olduğuna dikkat çeken Tahran'ın anlaşmadan kaynaklanan belli bazı taahhütleri yerine getirmeyi askıya aldığı belirtildi.

Yarı resmi İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA), İran Atom Enerjisi Kurumu'ndan yetkililere dayanarak, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nin talimatı uyarınca, anlaşmayla ilgili bazı taahhütlerin yerine getirilmesinin resmen durdurulduğunu duyurdu.

Tahran'ın bazı taahhütlerinden dönerek nükleer programını anlaşma öncesi haline getirmeye başladığını aktaran ISNA'ya konuşan İran Atom Enerjisi Kurumu'ndan bir yetkili şunları söyledi:

"Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nin açıklamasında vurgulandığı üzere ülkemiz JCPOA'dan kaynaklanan yükümlülüklerinin bazılarını yerine getirmeyi durdurmuştur. ABD'nin anlaşmadan çekilmesine İran'ın ilk misillemesi bağlamında 60 günlük dönemde zenginleştirilmiş uranyum üretimi tavanı ve Arak tesisinde sınırsız ağır su üretimine getirilen kısıtlamalara uymayı durdurmuştur."

Sputnik'in aktardığı habere göre, yetkili "Benimsenen bu önlemlerle ilgili kamuoyunu bilgilendirmek için Natanz ve Arak'taki nükleer tesisleri gazetecilerin ziyaret etmesiyle ilgili düzenlemeler yapılmıştır" diye ekledi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilmesinin yıldönümü olan 8 Mayıs'ta devlet televizyonundan yaptığı açıklamada bu adımları atacaklarını dünyaya duyurmuştu. 

JCPOA'nın 26. ve 36. maddelerinin karşı tarafın verdiği sözleri ihlal etmesi durumunda kendilerine de adım atma hakkı verdiğini dile getiren Ruhani, anlaşma kapsamında uranyum zenginleştirmede 300 kilogramın üzerine çıkıldığında fazlasını başka ülkelere sattıklarını ve karşılığında nükleer tesislerde yakıt olarak kullanılan ‘sarı kek’ aldıklarını, ama artık bu satışın durdurulacağını söylemişti. 

Ağırlaştırılmış su üretiminin de 130 tonu geçmesi durumunda fazlasını başka ülkelere sattıklarını aktaran Ruhani, bu uygulamayı da durduracaklarını ve zenginleştirilmiş uranyum ile ağırlaştırılmış suyu artık satmayacaklarını belirtmişti. 

Tahran'ın bu hamlesi karşısında, Trump yönetiminin yeniden yaptırım uygulamaya başlaması için Avrupa üzerindeki baskıyı artırması bekleniyor. (HABER MERKEZİ)