SDG için yoğun müzakere: 'Suriye ordusuyla bütünleşirken bazı savaşçıların ülkeden çıkması' formülü
ABD, Türkiye, HTŞ, SDG çemberindeki müzakerelerle ilgili Reuters'a konuşan kaynaklar, bu müzakerelerin, Kürt savaşçıların bazılarının Suriye ordusuyla bütünleşmesi, bazılarının Suriye'yi terk etmesini sağlayacak bir anlaşmaya zemin hazırlayabileceğini söyledi. Ancak aşılması gereken zorluklar var.
Artı Gerçek - Suriye'de Beşar Esad yönetiminin cihatçıların şemsiye örgütü Heyet Tahrir Şam (HTŞ) tarafından devrilmesi sonrası, Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) akıbetiyle ilgili müzakerelerde anlaşma olasılığı olduğu, ama pek çok dikenli konu bulunduğu belirtildi. Reuters'a konuşan kaynaklar, ABD, Türkiye, HTŞ ve SDG'den diplomatik ve askeri müzakerecilerin kamuoyuna yaptıkları açıklamaların ima ettiğinden daha fazla esneklik ve sabır gösterdiğini söyledi. Reuters, son haftalardaki yoğun görüşme ağında doğrudan yer alan 5 kişi dahil 12 kaynakla konuştuğunu aktardı.
https://twitter.com/Reuters/status/1881027624211824943
6 kaynak, bunun, gelecek aylarda Kürt savaşçıların bazılarının Suriye Savunma Bakanlığı çatısı altında Suriye ordusu yetkisi altına girmesi, bazılarının Suriye'nin kuzeydoğusunu terk etmesini sağlayacak bir anlaşmanın zeminini hazırlayabileceğini söyledi. Ancak kaynaklar, çözülmesi gereken pek çok dikenli konu olduğuna dikkat çekti. Bunlar arasında SDG'nin iyi silahlaı ve eğitimli savaşçılarının Suriye'nin güvenlik çerçevesine nasıl entegre edileceği ve petrol ve buğday tarlaları dahil olmak üzere SDG kontrolü altındaki toprakların nasıl yönetileceği yer alıyor.
ABDİ'YE HTŞ'DEN YANIT
Salı günü Suudi haber ağı Şarkul Avsat'a konuşan SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi'nin temel taleplerinin merkezi olmayan bir yönetim olduğunu söylediğini aktaran Reuters, bunun, Suriye'nin tamamını yeni yönetimin otoritesi altına almak isteyen HTŞ liderliği için potansiyel bir meydan okuma olduğunu yazdı.
Abdi, Şarkul Avsat'a, merkezi olmayan bir yönetimin Suriye'nin birliğini tehdit etmeyeceğini, SDG'nin Kürtlerin kendi bölgesel hükümetlerine sahip olduğu Irak tipi federalizm talep etmediğini belirtti. SDG'nin dağılma niyetinde olmadığını, savunma bakanlığıyla bağlantı kurmaya ve onun kurallarına göre hareket etmeye açık olduğunu, ancak "askeri blok" olarak hareket edeceğini anlattı. HTŞ lideri Ebu Muhammed Colani (Ahmed Şara) ile görüştüğünü, iki tarafın SDG'nin savunma bakanlığıyla nasıl bütünleşeceğine karar vermek için ortak askeri komite kurma konusunda anlaştığını söylerken Colani ile görüşmeyi "olumlu" diye niteledi.
https://twitter.com/arabnews/status/1881129519613890607
Dün Reuers'a konuşan HTŞ'nin Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra, bu yaklaşımı reddederek SDG'nin tek bir blok olarak kalması önerisinin "doğru olmadığını" söyledi. Ebu Kasra, SDG'yi meseleyi "ertelemekle" suçlayarak "Tüm bölgelerin yeni yönetim altında birleştirilmesi ... Suriye devletinin hakkıdır" dedi. Reuters'a konuşan Suriye Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynak, HTŞ yönetiminin SDG savaşçılarının bir blok halinde faaliyet göstermeye devam etmesine izin vermenin "darbe de dahil olmak üzere istikrarsızlaşma riski" taşıdığına inandığını söyledi.
Çarşamba günü Ankara'da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la ortak basın toplantısı düzenleyen HTŞ'nin Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, "Suriye'de SDG'nin kapsamlı varlığının artık haklı olmadığı ve yeni yönetimin Suriye topraklarının Türkiye için tehdit kaynağı olmasına izin vermeyeceği" mesajını verdi.
TRUMP NE DİYECEK?
Her iki taraftaki diplomatlara ve yetkililere göre Kürt gruplarının ne kadar özerkliğe sahip olacağı, bugün göreve başlayacak ABD Başkanı Donald Trump'ın Washington'ın Kürt müttefiklerine uzun zamandır verdiği desteği sürdürüp sürdürmeyeceğine bağlı. Trump, Suriye'de konuşlandırılmış yaklaşık 2000 ABD askeriyle ilgili planları dahil olmak üzere Suriye'ye dair niyetleri hakkında henüz kamuoyuna açıklama yapmadı.
ERDOĞAN NE YAPACAK?
Herhangi bir anlaşmaya varılıp varılmayacağı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın SDG'ye karşı askeri harekat yapıp yapmayacağına da bağlı. Reuters'a konuşan Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak, silahlı grupların silahsızlandırılmasının ve "yabancı terörist savaşçıların" ayrılmasının Suriye'nin istikrarı ve toprak bütünlüğü için elzem olduğunu, dolayısıyla bunun ne kadar erken olursa o kadar iyi olacağını söyledi. Kaynak, "Hem ABD hem de Şam'daki yeni yönetimle temaslarımızda bu beklentimizi en güçlü şekilde dile getiriyoruz" dedi.
'ANKARA'DA ÇOK YÜKSEK BİR ACİLİYET DUYGUSU VAR'
Reuters'a konuşan üst düzey bir ABD'li diplomat, "ABD ile Türkiye yetkililerinin HTŞ'nin 8 Aralık'ta Esad'ı devirmesinden beri çok yoğun görüşmeler yürüttüğünü, iki ülkenin işlerin nereye varması gerektiği konusunda ortak görüşe sahip olduğunu, buna tüm yabancı savaşçıların Suriye topraklarından çıkması gerektiği inancının dahil olduğunu" anlattı. Türkiye'den müzakerecilerin işleri halletmek için "çok yüksek bir aciliyet duygusuyla" hareket ettiğini aktaran ABD'li diplomat, gelgelelim görüşmelerin "son derece karmaşık olduğunu ve zaman alacağını" belirtti.
Tüm tarafların yetkilileri, ABD ile hem SDG hem HTŞ, Türkiye ile HTŞ, hem de SDG ile HTŞ arasında paralel görüşmeler yapıldığını söyledi.
AL-VER PAZARLIĞI
Bazı Suriyeli yetkililer ve diplomatlar, SGF'nin savaş sırasında elde ettiği önemli toprak ve petrol gelirlerinin kontrolünü herhangi bir siyasi çözümün parçası olarak devretmesi gerekeceği görüşünde.
Görüşmelere müdahil olmayan Suriye Liberal Partisi Genel Başkanı Besim Kuvatlı'ya göre karşılığında, Kürt gruplarına, merkezi olmayan bir siyasi yapı içinde dilleri ve kültürleri için koruma sağlanabilir. Üst düzey bir Suriyeli Kürt kaynak, bu tür bazı tavizlerin muhtemelen gerekli olacağını kabul etti, ancak ayrıntıya girmedi. Abdi, gelirin tüm vilayetlere adil şekilde dağıtılması koşuluyla, SDG'nin petrol kaynaklarının sorumluluğunu yeni yönetime devretmeye açık olduğunu söylemişti. (Reuters, Dış Haberler)
