BDDK'nın ardından SPK'dan da swap duyurusu geldi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) pazar gecesi yayınladığı bir kararla bankaların, yurt dışı yerleşiklerle vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri işlemler için özkaynakların yüzde 10’u nispetinde belirlenmiş olan sınırlamanın, yüzde 1 olarak yeniden belirlenmesine karar verdi.

Uzmanlar, amacın yabancıların TL borçlanarak döviz alma imkanını kısıtlayarak kur oynaklığının önüne geçmek olduğunu belirtiyor. Ancak bu adımın, yabancıların son dönemde azalttıkları TL varlıkları daha da azaltmaya yöneltebileceğine dikkat çekiliyor.

YAPILAN İŞLEMLERİN ÖZKAYNAKLARA ORANI YÜZDE 1'E İNDİRİLDİ

BDDK, Türkiye bankalarının yabancı bankalar ile yaptıkları dolar-TL para takası işlemlerin (swap) hacmini tekrar kısıtlama kararı aldı. TL alım yönünde yapılan işlemlerin özkaynaklara oranı yüzde 1'e indirildi.

BDDK'nın dün akşam aldığı kararla, Türk bankalarının döviz satım-TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplam büyüklüğünün özkaynaklara oranı yüzde 10 düzeyinden yüzde 1'e indirildi. Vadeye göre farklılaştırma uygulamasından vazgeçildi.

Swap sınırlamaları ilk kez Ağustos 2018 kur krizi ardından uygulanmaya alınmıştı. TL'nin değer kaybetmesini önlemek adına yabancıların dövizle TL likiditesi sağlamasını engellenmişti.

SWAP PİYASASININ KULLANIM İMKANI ORTADAN KALKTI

Bankacıların yaptığı hesaplamaya göre, bankacılık sektörünün özkaynakları yaklaşık 100 milyar dolar düzeyinde. Böylece TL alım yönlü swap işlemlerinde limit 1 milyar doların altına, satımlarında ise bir hafta için 1 milyar 30 gün için 2 milyar dolar, bir yıl vade için ise 10 milyar doların altına inmesi gerekecek.

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "BDDK'nın yeni düzenlemesi Londra swap piyasası kullanım imkanının tam olarak ortadan kalktığı anlamına geliyor. Hesaplamamıza göre alım yönlü toplam swap 10 milyar doların biraz üzerinde. Bu 1 milyar doların altına gerileyecek. Yabancılar TL'de pozisyon almak için bu piyasayı kullanıyordu. Artık tek seçenekleri BIST bünyesinde işlem yapmak. Yabancı yatırımcı açısından spekülatif pozisyon alımları için kullanılan swap adımına sınırlama geldiği için TL'ye ilk aşamada destek gelir" dedi.

Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek, düzenleme için "Regülatör kurum tarafından alınan kararın en kısa özeti şu: Yurt dışı ile bu işlemleri gerçekleştirmenizi sadece yüzde 1 yasal özkaynak oranınız kadar istiyoruz. Daha önce de düşürmüştük. Vadeyi uzatacaksanız (ikinci kısım) bu rakam da artar. Yapacaksanız TCMB ve BİST burada" dedi.

YABANCININ HİSSE SATMASINA YOL AÇABİLİR

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan ise, "Karar, daha önceki swap limiti düzenlemelerinde olduğu gibi TL’de spekülatif atak ve açığa satışı sınırlamayı amaçlıyor. Yabancıların, Türk bankalarıyla yaptıkları swap işlemlerinden aldıkları TL’yi kullanarak dolar almalarının önüne set çekiyor. Bir başka deyişle, yabancının piyasada döviz almak için satacak TL bulamaması amaçlanıyor. Kur oynaklığını önlemeyi amaçlayan bu hamle, teoride kur için aşağı etki yapabilir, ancak bu durumda yabancının TL bulmak için hisse senedi satmasına yol açabilir" dedi.

ORTA VADEDE KURU YUKARI DOĞRU TETİKLER

InvestAZ Araştırma Uzmanı Mehmet Bilal Bircan ise, "Açıklamada, Covid-19 salgınının yol açtığı finansal risk artışının ve ekonomimize yönelik diğer risklerin yönetilmesi için atılan adımları ve alınan tedbirleri desteklemek olduğu vurgulansa da kararın Bankan Süleyman Soylu’nun istifa açıklamasından sonra gelmesi BDDK’nın kararının kısa vadede daha çok kur üzerindeki yukarı yönlü etkileri azaltmak olduğu söylenebilir. Diğer yandan, kararın orta vadede TL takası gerçekleşme imkanını kısıtladığı için kur üzerinde yukarı yönlü hareketleri tetiklemeye devam edebilir" yorumu yaptı.

Düzenlemenin dolarda dışarıdan oluşabilecek oynaklığı önlemeyi amaçladığını ifade eden İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, "Kur da ilk etapta hafif aşağı etki olabilir" dedi.

SPK'DAN SWAP DUYURUSU

BDDK'nın dün geceki kararının ardından bu sabah bir açıklama da, Sermaye Piyasaları Kurulu'ndan (SPK) geldi.

SPK'nın resmi internet sitesinde yer alan basın duyurusunda, "Covid-19 salgını nedeniyle küresel piyasalardaki dengesizlikler ve risklerin artmış olması nedeniyle, söz konusu risklerin yönetilmesi ve finansal istikrarın korunmasına yönelik olarak atılan adımların ve alınan tedbirlerin etkinliğini artırmak amacıyla Kurulumuzun 13/04/2020 tarihli toplantısında;

1) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz, diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının ilgili sermaye yeterliliği düzenlemeleri uyarınca bir önceki ay sonu itibarıyla hazırlanmış sermaye yeterliliği tablolarında yer alan özsermaye tutarlarının yüzde 1’i ile sınırlandırılmasına, söz konusu oranın günlük olarak takip edilmesine, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine, söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce her ne sebeple olursa olsun bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına,

2) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlem tutarları toplamının, (1) no’lu bentte belirtilen şekilde hesaplanan özkaynaklarına oranının hiçbir takvim gününde

- vadesine 7 gün kalan işlemler için yüzde 1’i,

- vadesine 30 gün kalan işlemler için yüzde 2’yi

- vadesine 1 yıl kalan işlemler için yüzde 10’u geçmemesine,

her ne sebeple olursa olsun söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına, karar verilmiştir" duyurusu yapıldı.