TCMB Başkanı Uysal: IMF ile kaynak ve swap girişimimiz yok

ARTI GERÇEK - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal, koronavirüs salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında sanal olarak gerçekleştirilen Enflasyon Raporu 2020-II Bilgilendirme Toplantısı'nda bir sunum yaptı, ardından soruları yanıtladı. 

"IMF swap hattı ile ilgili kaynak girişimimiz yok" diyen Uysal, "IMF’ye bu dönemde üyesi olduğumuz bir kurum, son dönemde etkin olmaya çalışıyoruz G20 ve IMF merkez bankaları arasında. Teknik destek katkı verme noktasında adımlarımız var. IMF ile kaynak ve swap hattı girişimimiz yok" ifadelerini kullandı.

Uysal, merkez bankalarıyla swap hattı görüşmelerinin sürdüğünü dile getirerek, şu açıklamalarda bulundu: 

"Merkez bankalarıyla olan swap görüşmelerimiz devam ediyor. Swap ilişkimiz olan birkaç merkez bankası var onlarla ilişkiyi güçlendirme görüşmelerimiz devam ediyor.

Bunlarla sınırlı değil daha fazla sayıda merkez bankasıyla swap hattı kurulması görüşmeleri sürüyor. Sürecin devam etmesi nedeniyle detaylı bilgi veremiyorum. Swap anlaşmalarını yerel paralarla ticareti geliştirme üzerine oturtmuştuk daha önceki anlaşmalarımızı bu dönemde öne çıktı.

G20 platformlarında da bir çok ülkenin swap anlaşmalarını genişletme yönünde görüşleri destekledi. Ticari bağımızın güçlü olduğu ülke ve merkez bankalarıyla görüşmeleri sürdürüyoruz. Gelişmeler oldukça paylaşacağız.

Olağanüstü bir dönemden geçiyoruz, küresel bazda risk iştahında ciddi azalma oldu ciddi oranda gelişmede olan ülkelerden sermaye çıkışı oldu. Bizim de diğer merkez bankalarında olduğu gibi döviz kurlarında ve rezerv seviyesinde dalgalanma olabiliyor. Bunlar normal böyle dönemlerde. Geçen yıl da belli dönemlerde bu stresi yaşamıştık.

REZERVLERDEKİ DALGALANMA VAR AMA BU GEÇİCİ

Mart başından itibaren bu süreç nedeniyle rezervlerimizde bir dalgalanma söz konusu ancak bunun geçici olduğunu ifade etmek isterim. Döviz sisteminde değişiklik yok finansal istikrarın koruması açısından farklı kanallarda döviz rezevlerimizde değişimler yaşanabiliyor. Bizim döviz rezervlerindeki değişim ödemeler dengesindeki değişikliklerden de etkilenebiliyor.

Önümüzdeki dönemde cari dengede ilk etapta ihracat ve turizmde yavaşlama var ama ithalatta da var petrol fiyatlarında da düşüş var önümüzdeki ödnem cari dengede ılımlı seyir olacak. Yıl içinde dengeli seyir oluşmasını ve bu kanaldan baskı gelmemesini öngörüyoruz rezervler üzerinde. Yurtdışı yatırımcıların da döviz yatırımları azaldı, bu baskı da sınırlı kalacak.

Diğer bir kanal ise reel sektörün ve bankacılık sektörünün borç çevirme oranları. Bu olağanüstü dönemde dahi bankalarımızın ve reel sektörün borçlarını çevirebildiği yzde 80 oranlarının sürdüğünü görüyoruz. Genişletici adımların olduğu dönemde borç çevirmede sıkıntı olmayacak. Önümüzdeki dönemde ödemeler dengesi kanalıyla kalıcı bir baskı beklemiyoruz. Kurlar üzerindeki baskının da kademeli şekilde azalacağını ifade edebilirim."

MERKEZ BANKASI'NIN KUR HEDEFİ YOK

"Örtülü bir şekilde kur savunusu var. Kur 7’yi geçmesin ama 6,9950’de dursun bunun nasıl bir mantığı var? Merkez'in rezervleri erirken yarım kuruş için rezervleri harcamanın mantığı nedir?" sorusuna Uysal, "Kur hedefi olmadığını söyleyebiliriz. Kurda bir değişim oldu kademeli olarak. Biz bu alanda yalnız değiliz. TL’deki kaybında ortalarda bir yerde olduğunu görüyoruz. Bu bize kurda seviye hareketinde olmadığımızı gösteriyor. Reel kurun geldiği seviyeyi de görmemiz lazım. Aslında reel kur seviyeleri de son dönemlerin düşük seviyelerinde. Reel sekörün firmaların borç azaltımına gittiğini görüyoruz. Kurla ilgili savunma mekanizmamız yok. Kurdaki istikrarı önemsiyoruz diye cevap verdi.

İŞSİZLİK FONU ÖDEMELERİ İŞSİZLİĞİN ARTMASINI ÖNLEYİCİ KATKI YAPACAK

Uysal, işsizlikle ilgili de şu değerlendirmede bulundu:

"Tahmin belirsizliği yüksek işsizlik oranları konusunda rakam belirtmem uygun olmaz ancak son dönemde alınan tedbirler ekonomi yönetiminin aldığı tedbirler istihdam tarafında kısa çalışmanın genişletilmesi işsizlik fonundan yapılan ödemeler işsizliği çok hızlı düzeyde artırmasını önleyici katkılar yapacağını düşünüyorum. Bununla birlikte ücretsiz izine çıkanlara yönelik ödemeler söz konusu.

Kayıt dışı tarafta çalışanların bu dönemde ne yönde evrileceği daha yakından takip edilmesi gereken konu. Bu kesime de doğrudan destekler sağlanıyor. Dolayısıyla bu sürece girmeden önce işsizlik oranlarında aşağı yönlü seyri görmeye başlamıştık ancak mart ortasından itibaren bunun tersine dönebileceği ama sınırlı şekilde kalacağını öngörüyoruz."

BDDK'NIN ADIMI BİZİM SWAP GÖRÜŞMELERİMİZLE İLİŞKİLENDİRİLEMEZ

Uysal'ın diğer sorulara verdiği cevaplar şöyle:

"Swap işlemleri dalgalanma yaratan spekülatif pozisyonlanmaların belli vadeye sıkışmasını önlemek için oldukça düşük seviyeye çekildi. 'Türk Lirası’na yatırım imkanları kapandı' demek çok doğru olmaz. Bizim swap anlaşmalarımız bundan tamamen farklı durum. Bunların benzerini yaptık, artırmak üzereyiz yeni anlaşmalar için de görüşmeler sürüyor.