Fed'in dünkü adımı 8'inci 'olağanüstü' faiz indirimi

ABD Merkez Bankası (Fed) dün "acil durum" efektiyle politika faizinde 50 baz puan indirime gitti. Politika faizi oranı yüzde 1,50-1,75'ten yüzde 1,00-1,25 aralığına çekildi. Karara piyasalar hızlı bir şekilde yanıt verirken, dolar/TL kuru sert bir şekilde 6,05 seviyelerine çekildi.

Kararın ardından Fed Başkanı Jerome Powell, kameraların karşısına geçerek faiz indirimi hamlesinin gerekçelerini ve virüsün global ekonomi üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Powell, atılan faiz indirimi adımının ekonomiye anlamlı bir yardım ve kuvvet sağlayacağını söyledi. 

Faiz indiriminin finansal şartlarda bir sıkılaşmadan kaçınılmasına yardım etmesini beklediklerini belirten Powell, "İnsanların bizim kararlarımızı siyasi değerlendirme olmadan aldığımızı anlamaları önemli. Diğer G7 merkez bankalarından da adım atmalarını bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

ZOR DÖNEMLERDE BENZER KARARLAR ALINMIŞTI

Fed'in dünkü "olağanüstü" faiz adımı asloında bir ilk değil. Banka daha önce de zorlu koşulların yaşandğı dönemlerde olağanüstü adımlar atarak faiz kararları almıştı. ABD Merkez Bankası, dünkü bu son kararla birlikte 2008 yılından beri ilk kez normal döngüsünün dışında bir faiz indirimi yaptı.

Fed, ölümcül koronavirüsün ekonomiye olumsuz etkilerine karşı faiz oranlarını düşürdü. Fed nadiren de olsa yıllar içinde bu tür olağanüstü indirimler yaptı.

3 MART 2020: Faiz oranları, dün 50 baz puan düşürülerek yüzde 1-yüzde 1.25 aralığına çekildi. Açıklamada koronavirüsün ekonomik aktiviteye karşı risk oluşturduğu belirtilerek, "Bu tür risklerin ışığında maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmak için Federal Açık Piyasa Komitesi bugün Fed fon faizini 50 baz puan düşürmeye karar verdi" ifadeleri kullanıldı.

8 EKİM 2008: Eylül 2008 tarihinde ABD'de Lehman Brothers'ın iflasını açıklaması finansal piyasaları sarsarken resesyon endişelerini de artırdı. Fed koordineli aksiyonla faizleri 50 baz puan düşürerek yüzde 1.5'e çekti. Açıklamada, "Komite, zayıflayan ekonomik aktivite ve azalan enflasyon baskıları nedeniyle bu kararı aldı" denildi.

22 OCAK 2008: ABD'de artan resesyon sinyaller, ve hisse senedi piyasalarındaki çöküş nedeniyle Fed faiz oranını 75 baz puan düşürerek yüzde 3.5'e çekti. Politika yapıcıların bildirisinde, "Ekonomik görünümdeki zayıflık ve büyümede artan aşağı yönlü riskler nedeniyle bu kararı aldık" ifadesi yer aldı.

17 Ağustos 2007: Fed, subprime mortgage (eşik altı ipotekli konut kredisi) krizinin finansal piyasaları sarsmasıyla reeskont faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 5.75'e düşürdü.

17 Eylül 2001: 11 Eylül saldırısından birkaç gün sonra banka faiz oranını 50 baz puan düşürerek yüzde 3'e çekti ve piyasalara "olağandışı büyük hacimli likidite sağlayacağı" vaadini verdi.

18 Nisan 2001: Politika yapıcılar zayıflayan ekonomiyi canlandırmak için gösterge faiz oranını 50 baz puan düşürdü.

3 Ocak 2001: Bir yıl önce patlayan Dotcom Balonu'nun ardından banka yeni yıla faiz oranını 50 baz puan düşürerek başladı.

15 Ekim 1998: Rusya'daki finansal kriz ve bir hedge fonu olan Long Term Capital Management'in iflası kredi daralması tehdidine yol açınca Fed faizi 25 baz puan düşürerek yüzde 5'e düşürdü.

18 Nisan 1994: Fed bu kez normal programının dışında faiz artışına gitti ve politik faizi yüzde 3.50'den yüzde 3.75'e yükseltildi.

- ABD ekonomisi güçlü olmaya devam ediyor
- Koronavirüs salgını bir süre için ekonomi üzerinde baskı yaratacak
- Koronavirüsün ekonomik etkisi belirsiz olmaya devam ediyor
- FOMC görünüm için risklerin kayda değer şekilde değiştiği yargısına vardı
- Fed ekonomiyi desteklemek için uygun şekilde hareket etti
- Son haftada ne değişti, hastalığın hızlı yayıldığını ve ekonomi için riskler oluşturduğunu gördük
- Bunun ne kadar süreceği belirsiz, ancak güçlü büyümeye geri döneceğiz
- Diğer merkez bankaları ile aktif görüşme, tartışma içindeyiz
- G7 toplantısı sonrası yapılan açıklama da en yüksek seviyede koordinasyonu yansıtıyor
- Diğer G7 merkez bankalarından da adım atmalarını bekliyoruz
- Finansal piyasalar düzgün bir şekilde çalışıyorlar
- Ekonomide henüz çok fazla bozulma görmedik
- Fed, araçlarını kullanmaya ve uygun şekilde hareket etmeye hazır
- Şu anda faiz indiriminden başka araç kullanmayı değerlendirmiyoruz
- Salgın çok yönlü yanıt gerektirecek, şu anda yanıtın parçası olarak para politikası rolünü oynamaya devam ediyor
- Attığımız adım ekonomiye anlamlı bir yardım, kuvvet sağlayacak
- Faiz indiriminin finansal şartlarda bir sıkılaşmadan kaçınılmasına yardım etmesini bekliyoruz
- İnsanların bizim kararlarımızı siyasi değerlendirme olmadan aldığımızı anlamaları önemli
- Koronavirüsün etkilerinin erken bir aşamada olduğunu duyuyoruz, ancak endişeler dile getiriliyor