Mayıs ayı enflasyonunda 17 günlük tam kapanma etkisi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 16,59, aylık yüzde 0,89 arttı.
Nisanda yüzde 17,14'e yükselen yıllık TÜFE, mayısta yüzde 16,59'a geriledi. Piyasada, TÜFE'nin aylık yüzde 1,5 ve yıllık yüzde 17,4 artış göstermesi bekleniyordu.
Bazı ekonomistler mayısta tam kapanma nedeniyle veri toplama güçlüklerinin nispeten daha düşük bir enflasyon artışı getirebileceğini bekliyordu.
TÜFE'de (2003=100) 2021 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,89, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,59 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,13 artış gerçekleşti.
Mayıs ayının ilk 17 gününde Coronavirus salgınıyla mücadele kapsamında tam kapanma tedbirleri uygulanmıştı. Önlemler kapsamında birçok mal ve hizmet satışı noktası kapalı kalırken talepte de gerileme izlenmişti.
YILLIK TÜFE'YE GÖRE ALTI ANA GRUP DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Yıllık en düşük artış yüzde 2,90 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 5,75 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 8,07 ile haberleşme ve yüzde 10,05 ile eğlence ve kültür oldu.
Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,39 ile ulaştırma, yüzde 21,79 ile ev eşyası ve yüzde 19,30 ile sağlık oldu.
TÜFE ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranları (%), Mayıs 2021
AYLIK TÜFE'YE GÖRE DÖRT ANA GRUP DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Aylık en yüksek düşüş gösteren grup yüzde 1,32 ile eğlence ve kültür oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı mayıs ayında azalış gösteren diğer ana grup yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. En az artış gösteren diğer ana gruplar yüzde 0,29 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 0,30 ile sağlık oldu.
Buna karşılık, 2021 yılı mayıs ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 2,56 ile ulaştırma, yüzde 1,76 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 1,62 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu.
Mayıs 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 97 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 59 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 259 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Mayıs 2021
MAYIS AYINDA TAM KAPANMA TEDBİRLERİ
Analistler de tam kapanma tedbirlerinin enflasyon üzerinde etkili olabileceğini belirtmişti. Deutsche Bank Ortadoğu ve Doğu Avrupa Araştırma Müdürü Christian Wietoska, yaptığı yorumda mayıs ayındaki tam kapanma nedeniyle enflasyonun yatay kalacağını belirterek, "Manşet enflasyon beklentimiz yüzde 17,1, aylık yüzde 1,34. Tam kapanmanın TL'deki değer kaybı ve kur geçişkenliğinin etkilerini telafi ettiğini düşünüyoruz" demişti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu da yatırımcılarla yaptığı toplantıda Mayıs ayında enflasyonun bir miktar gerileyebileceğine işaret etmişti.
ÖNCÜ GÖSTERGELER YATAY SEYRE İŞARET ETMİŞTİ
Öncü göstergeler ise enflasyonda yatay bir seyre işaret etti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre mayıs ayında perakende fiyatlarda yıllık artış yüzde 16'nın altında gerçekleşti.
Türk-İş'in, Mayıs ayına ilişkin açlık ve yoksulluk araştırmasında yer alan gıda enflasyonu verileri de benzer şekilde yatay seyretmişti. Verilere göre, mayısta Ankara'da gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 2,28; yıllık bazda ise yüzde 16,07 artmıştı.
MAYISTA KURDA YENİ REKOR KAYDEDİLMİŞTİ
Nisanda Türkiye'de tüketici fiyat endeksi yıllık yüzde 17,14 artışla iki yılın en yüksek seviyesine yükselmişti. Bunun yanında enflasyonda nisan ayıyla birlikte yükseliş serisi de 7'nci aya ulaşmıştı.
Mayıs ayına gelindiğinde dolarTL kurundaki yükseliş dikkat çekmişti. Dolar/TL kuru mayıs ayının sonunda 8,61 seviyesini aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini görürken, ay genelinde Türk Lirası dolar karşısında yüzde 3 gerileme kaydetmişti.
