Murat Ülker, Cola Turka'nın bitişini anlattı: ABD şikayet etti, 35 milyon lira ceza kesildi
Artı Gerçek - AKP hükümeti her fırsatta 'yerli' ve 'milli' vurgusu yapmasına karşın, Cola Turka'nın bitişinin hikâyesi, farklı bir tablo ortaya koydu. 2003 yılında piyasaya çıkan Cola Turka'nın Türkiye pazarında kısa sürede ikinci sıraya yükselmesinin ardından 2006'da kesilen astronomik ceza sonu oldu.
Ülker markasının sahibi Yıldız Holding'in patronu Murat Ülker, İstanbul Gençlik Platfomu kanalının yayınında projenin 'başarısız' olmasının nedenlerini ilk kez açıkladı. Ülker, ABD tarafından şikayet edildiğini, o dönem değeri 10 milyon lira olan bir iş için kendilerine 35 milyon lira ceza kesildiğini söyledi.
Yayında, "En öğretici başarısızlık sizin için hangisiydi?" sorusuna "Cola Turca" cevabını veren Murat Ülker, o dönem yaşanan sürece ilişkin şunları anlattı:
COCA COLA'DAN SONRA EN BÜYÜK İKİNCİ PAZAR PAYINA SAHİP OLDUK: Cola Turca şu nedenle olmadı; Rakiplerimiz bizi kıskandı. Önce bir teasing yani meraklandırma kampanyasıyla, 'Türkiye televizyonlarında aynı saatte bütün kanallarda şu reklamı yayımlayacağız' diyerek başladık. Çok iyi bir lansman yaptık, malı çok iyi dağıttık ve malın kalitesi de iyiydi. Diyecekler ki Coca-Cola, Pepsi gibi değil ama olmaması lazım. Bence onlardan daha iyiydi. Mesela hiç kola içmeyen kayınvalidem Cola-Turca yapmışsın ben de içmeye başladım dedi. Lansman yılı 2003 idi. Çok iyi başladık, Coca-Cola'dan sonra en büyük ikinci pazar payına sahip olduk.
ENTERESAN BİR ŞEY OLDU: 3 litrelik ürünler gibi değişik ambalajlar yaptık. İsim iyi seçilmişti. İmalat tecrübemizden esinlenerek bitkiden, şekerden başlayarak kola çıkaran bir fabrika yapmıştık. Dikey entegrasyon sağladığımız için bize rekabet avantajı getirdi. Ardından konuşmalar başladı. Yabancı sermaye, sanayi bakanlığına biz de böyle dikey entegrasyon sağlayacağımız bir tesis yapmak istiyoruz diye sormaya başladı. Halbuki Türkiye'de böyle bir mevzuat yok, Türkiye bir krallık değil. Şirketiniz kurarsınız, kanuna uygun üretime başlarsınız. Enteresan bir şey oldu.
BAKAN ÇAĞIRDI, 'ABD ELÇİSİ ŞİKAYET EDİYOR, SANA CEZA KESECEĞİZ' DEDİ: Sanayi Bakanı, babamın arkadaşı olur, ismi lazım değil, beni Ankara'ya başbakanlığa çağırdı. Bana, 'Murat cebimde bir mektup var, seni ABD Büyükelçisi şikayet ediyor, bu nedenle sana küçük bir ceza vereceğiz' dedi. Çok utandım tabii. 'Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlığı, sen de bakansın ne demek ABD Büyükelçisi seni şikayet ediyor' dedim. 'Böyle bir şey olabilir mi memlekette kanunlar var' dedim ama kimse dinlemedi.
CEZA YEDİK, ÖDEMEDİK: Sonra 35 trilyonluk ceza yedik. Artık bizi ne kadar büyük görüyorlarsa 35 trilyonluk ceza verdiler. Devletin karışacağı işe niye giriyorsun denebilir ama devletin kola işine karışacağı kimin aklına gelir? Böyle kurmuşsun, şöyle imalat yapıyorsun diye devletin karışacağı. Bende de biraz delilik var herhalde, gittim devleti mahkemeye verdim. Devlet, Türkiye Cumhuriyeti. Mahkeme 7 yılın sonunda yanlış diyerek cezayı iptal etti. Cezayı ödemedik.
DEĞERİ 10, KESİLEN CEZA 35: "Değeri 10 trilyon olan bir iş, 35 trilyon ceza ve 7 sene tepende sallanırsa o işe nasıl yatırım yapabilirisiniz? Parayı böyle harcarsak kime nasıl hesap verebileceğiz? Kendimize, finansörlerimize, varsa bir inancımız ona hesap veremeyiz. 35 trilyon ceza, 10 trilyonluk bir iş ve kazanacağın da birkaç trilyon olsun. Neticede zor bir iş. Cezanın nedeni şeker kanunu bakanlık tarafından değişik yorumlanmasıydı. Mahkeme de böyle bir yorumun doğru olmayacağına karar verdi.
JAPONLARA SATTIK: Cola Turca, Çamlıca, Link bizim markalarımızın hepsini Japonya'dan bir şirkete sattık. Şu an Cola Turca'yı onlar yapıyor, biz pazarlıyoruz ve satıyoruz. Ama biz artık içecek işi yapmıyoruz. Bisküvide dünyada ikinciyiz, çikolatada herhalde altıncıyız. Global düşünüyoruz artık.
O DÖNEM TİCARET BAKANI ALİ COŞKUN'DU
Türkiye Şeker Kurumu, önde gelen gıda gruplarından Ülker’e Cola Turka üretiminde ’kota fazlası nişasta bazlı şeker kullandığı’ gerekçesiyle 2006 yılında 32 milyon lira ceza kesmişti. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, cezayı doğrulayarak, "Ülker kotayı aştı, ceza kesildi" demişti. Ülker ise karara itiraz ederek konuyu yargıya götürmüştü. (EKONOMİ SERVİSİ)
