TCMB'de görevden almaların gerekçesi faiz mi, 128 milyar dolar endişesi mi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndaki (TCMB) son görev değişiminin olası gerekçesi olarak dış basında 'faiz indirimine muhalif olanlar gönderildi' iddiası yer alırken, ekonomist Murat Kubilay "iktidar değişiminin ardından bir yargılanma sürecinin hızlıca gündeme gelebilme endişesi" ihtimaline işaret etti. Öte yandan, Financial Times'nin görevden alınan isimlerden birinin, rezerv satışına karşı olduğunu öne sürmesi dikkat çekti.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu arasında dün gece Çankaya Köşkü’nde gerçekleşen sürpriz zirve ve sonrasında gece yarısı Resmi Gazete’de duyurulan kararlar piyasaları sarstı.

TCMB’de faiz kararlarının alındığı Para Politikası Kurulu’nun (PPK) üç üyesi Cumhurbaşkanı Kararı ile görevden alınırken, yerlerine iki yeni üye atandı. Dün akşam 9,10’u gören dolar/TL, görevden alma kararlarıyla 9,18’lik yeni rekora ulaştı.

Mayıs 2021’de TCMB’ye Başkan Yardımcısı olarak atanan Prof. Dr. Semih Tümen, Ağustos 2018’den bu yana TCMB’de Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Dr. Uğur Namık Küçük ve 2008’den bu yana ABD’de yaşayan PPK üyesi Prof. Dr. Abdullah Yavaş görevden alındı.

FT: KÜÇÜK REZERV SATIŞINA KARŞIYDI

ABD merkezli finans ajansı Bloomberg ve İngiliz Financial Times gazetesi, görevden alınan Dr. Uğur Namık Küçük’ün 23 Eylül’de 100 baz puan faiz indirimi kararı alınan PPK toplantısında tek karşı oy kullanan isim olduğuna dikkat çektiler.

FT’nin haberinde ayrıca, bir bankacı kaynak gösterilerek, Küçük’ün 2019’un başında başlayan ve TL’yi desteklemek için TCMB rezervlerinin satıldığı politikaya da karşı olduğu öne sürüldü. Küçük’ün geçen hafta TCMB’nin yatırımcı toplantısına katılmadığına da dikkat çekildi.

EKONOMİST MURAT KUBİLAY ÜÇ İHTİMAL SIRALADI

Sözcü gazetesinde yer alan haberde, Merkez Bankası politikalarını yakından takip eden ve 128 milyar dolarlık TCMB rezervinin harcanmasının kamuoyu gündemine yerleşmesinde önemli rol oynayan Dr. Murat Kubilay, dün geceki görevden alma hamlesini değerlendirdi.

Kubilay, görevden almanın arkasındaki üç ihtimale işaret etti.

İlk olarak, PPK’nın mevcut yapısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ve faiz indirimlerine hayır diyecek, bu konuda rest çekecek güçte bir üye bulunmadığına işaret eden Kubilay, "Dolayısıyla olayın başlama nedeninin faiz indirimine karşı bir direnç olma ihtimali görece düşük" dedi.

"Başkan Şahap Kavcıoğlu da zaten kamuoyunun kabul edebileceği en asgari yeterlilikte olup Cumhurbaşkanı’nın talep edeceği her şeyi gözü kapalı yapabilecek bir düzeydeydi" diyen Kubilay, "Dolayısıyla, başkanlık değişimine de çok fazla ihtimal vermiyordum" ifadelerini kullandı.

DÖVİZDE KİMLİK ZORUNLULUĞUYLA AYNI GÜN

"Asıl potansiyel nedeninin daha siyasi konularda veya ekonomi politikasına ilişkin faizin ötesinde aranması gerekiyor" diyen Kubilay, şöyle devam etti:

"Öyle umuyorum ki, talihsiz bir tesadüftür; Aynı gün döviz bürolarında yapılacak işlemler için kimlik beyanı şart koşuldu, miktarından bağımsız olarak. Dolayısıyla döviz likiditesine yönelik ileride eğer Merkez Bankası ve genel ekonomi yönetiminin daha sıkılaştırıcı bir politikası varsa ve buna muhalif olanlar varsa, bunun daha başka, daha sıkıntılı süreçleri etkileyebileceğini düşünenler varsa, bir ihtimal buradaki muhalefeti kaldırmak istemiş olabilirler. Fakat buna açıkçası az ihtimal veriyorum."

YÜKSEK İHTİMAL 128 MİLYAR DOLAR ENDİŞESİ

Kubilay, son ihtimal olarak ise 128 milyar dolarlık TCMB rezervinin harcanması konusunun kamuoyu gündemine gelmesi ve yaklaşan iktidar değişimi olasılığı ile son görevden almalar arasında bağlantı olabileceğine işaret etti.

"Yüksek ihtimalse, 128 milyar dolar konusunun kamuoyunda ciddi bir kabul gördükten sonra, iktidar değişiminin ardından bir yargılanma sürecinin hızlıca gündeme gelebilme endişesi" diyen Kubilay, şöyle devam etti:

"Hiç olmadığı kadar iktidar değişimi konuşuluyor ve bunun neticesinde belgeli bir usulsüzlük olan ve milli güvenlik açığı yaratmış olan bir durumun içeride sorgulanması dahi istenmiyor olabilir. Buna dair içeride söz birliği edilmesi isteniyor olabilir."

Son olarak, sadece beş ay önce TCMB’ye atanmış olan Prof. Dr. Semih Tümen’in görevden alınmasına da değinen Kubilay, "Beş ayda görevden alınması çok şüpheli" dedi.