Yılın ilk ayında enflasyon beklentileri aştı, 17 ayın zirvesine çıktı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 14,97, aylık yüzde 1,68 arttı. Böylece yıllık enflasyon yüzde 14,97 ile son 17 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış oldu.

Anketlerde ekonomistlerin ocak ayı tüketici fiyatları aylık tahminler yüzde 1,50 civarında şekillenirken böylece yıllık enflasyonun yüzde 14,80 olması bekleniyordu.

YILLIK EN DÜŞÜK ARTIŞ YÜZDE 1,35 İLE ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN GRUBUNDA

Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 2,12 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 6,13 ile eğitim ve yüzde 6,32 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 24,53 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 23,25 ile ev eşyası ve yüzde 21,43 ile ulaştırma oldu.

TÜFE ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranları (%), Ocak 2021

AYLIK EN YÜKSEK DÜŞÜŞ YÜZDE 4,37 İLE GİYİM VE AYAKKABI GRUBUNDA OLDU

Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Ocak ayında azalış gösteren diğer ana grup yüzde 0,03 ile eğitim oldu. En az artış gösteren gruplar ise, yüzde 0,31 ile haberleşme, yüzde 0,67 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 1,12 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Ocak ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 4,25 ile sağlık, yüzde 3,02 ile konut ve yüzde 2,90 ile ev eşyası oldu.

TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Ocak 2021

Ocak 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 92 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 30 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 293 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 1,64, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 1,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,00 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 12,26 artış gerçekleşti.

ENFLASYON SEPETİNDE GIDANIN AĞIRLIĞI ARTIRILDI

Türkiye İstatistik Kurumu'nun enflasyon sepetinde gıdanın ağırlığı artarken, alkollü içecekler, giyim ve lokanta gibi maddelerin ağırlıkları azaltıldı.

2020'de sepette yüzde 22,77 olan gıdanın ağırlığı yüzde 25,94'e yükseltildi. Gıdadan sonra en büyük kalem olan ulaştırmanın ağırlığı ise yüzde 15,62'den yüzde 15,49'a düştü.

Konutun ağırlığı ise yüzde 14,34'ten yüzde 15,36'ya yükseldi.

Gıda ve konut ile birlikte ev eşyası, haberleşme ve sağlık gruplarının da enflasyon sepetinde ağırlıkları arttı.

Aşağı yönlü en sert revizyon ise lokanta ve oteller grubunda oldu. Enflasyon sepeti içerisinde lokanta ve oteller grubunun ağırlığı yüzde 8,67'den yüzde 5,91'e düştü.

TÜİK'in tüketici fiyat endeksi hesaplamaları hakkındaki açıklamasında şu bilgiler yer aldı:

"TÜFE sepeti ve ağırlıkları ile açıklanan değişim oranları tek bir birey ya da belirli bir gelir grubuna ait olmayıp ülke ortalamasını ifade etmektedir. 2019 yılından itibaren Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan (GİB) işyerlerine ait ciro verilerinin elde edilmesi ile perakende sektöründe yer alan marketler ve giyim mağazaları için ciro değerleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılmaktadır.

Her yıl aralık ayında en güncel ciro verileri incelenerek, il bazında fiyat derlenen marketler ve giyim mağazaları gözden geçirilmektedir. Perakende sektöründe yer alan marketler ve giyim mağazalarının il bazında ciro büyüklükleri esas alınarak tüketicilerin o ilde yoğun olarak tercih ettiği, en çok satış yapan zincir ve yerel firmalardan fiyat derlenmesi amaçlanmaktadır.

TÜFE, 26 İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması Düzey 2 ve Türkiye için tahmin vermekte olup, 26 bölge ve Türkiye için ayrı bir madde sepeti oluşturulmaktadır. 2021 yılında TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 225 ilçe kapsamında,27980 işyeri ve 4_274 konuttan(kira) 415 madde, 901 madde çeşidi için her ay yaklaşık 550 632 fiyat derlenecektir."