Türkiye’de şirketler dış borçta faize çalışıyor

Uluslararası piyasalarda fonlamanın ucuz olduğu dönemlerde büyük oranlarda borçlanan Türkiye özel sektör şirketleri, geri ödemelerde kredileri kapatmak yerine faize çalışıyor.

İstanbul Sanayi Odası'nın hazırladığı 1000 (İSO 500 ve İSO ikinci 500) sanayi firması 2017 yılı sonu itibariyle 297.3 milyar TL kredi kullandı. Bu rakamın 173.4 milyar TL’si uzun vadeli, 123.9 milyar TL’si kısa vadeli borçtan oluşuyor. Firmaların faiz yükü 40.5 milyar TL’yi buluyor.

Danışmanlık firması Besfin’in yaptığı hesaplamaya göre, Türkiye’de borçlanma gerçekleştirmiş bir şirket ortalama gelirinin yüzde 4.7’sini, EBİTDA’nın ise yüzde 36’sını faiz olarak ödüyor. Türkiye sanayi şirketleri borçluluk olarak benzer oranları sahip iken finansman gideri açısından rakiplerinden negatif ayrışıyor. Dünya gazetesinde yer alan habere göre, faiz karşılama oranı dikkate alındığında (FVÖK/Finansman Gideri) ABD ve Brezilya’dan üç kat, Almanya’dan 6.5 kat, Polonya’dan 10 kat, Japonya’dan 17 kat daha fazla faiz ödüyor. Yani Türkiye firmaları kredileri geri ödemeye değil, faize çalışıyor.

Danışmanlık firması Besfin’in 8 bin 900’den fazla şirketin yer aldığı database üzerinden yaptığı hesaplamalara göre Türk şirketlerinin finansal borç/özkaynak oranı yüzde 96, öz kaynaklar/aktif toplamı rasyosu ise yüzde 37. Bu açıdan bakıldığında Türkiye sanayi şirketleri aslında çok büyük kaldıraçlarla çalışmıyor. 13 ülke ortalaması yüzde 42’yi işaret ederken, bu oranın son 10 yıl içerisinde Türk sanayi şirketlerinde 17 baz puan azaldığı dikkat çekiyor.

Besfin CEO’su Ferda Besli, "Türk şirketleri varlıklarını fonlarken gelişmiş ülkelerdeki yani Amerika ve İtalya gibi sanayi şirketlerinden daha fazla kaldıraç kullanmıyor. Fakat çok faiz ödüyorlar. Kredilerini azaltmak için ellerindeki nakit yetmiyor" dedi.

GELİŞEN ÜLKELERLE DE ARADA FARK VAR

Besli, kamuoyunda Türk şirketlerinin aşırı borçlu olduğuna dair bir algı olduğuna işaret ederek, "Besfin olarak yaptığımız çalışmada Türkiye’de sanayi sektörünün borçluluk rasyolarının dünya ortalamaları ile çok farklılık göstermediğini hatta ABD, Almanya, İngiltere ve İtalya’daki firmalara benzer bir resmi ortaya koyduğunu gördük. Yani ABD’deki ortalama bir şirketin özkaynak/aktif oranı yüzde 36, Türkiye’de ortalama bir firmanın ise yüzde 37. Aynı şekilde Almanya’daki bir şirketin finansal borç/özkaynak oranı yüzde 97 iken Türkiye’de yüzde 96. Türk şirketlerinin borçlanmasında fark ödenen finansman gideri noktasında çıkıyor.

Türkiye şirketleri iş borcun anapara ve faiz ödemesine geldiğinde faiz ödemesinde negatif ayrışıyor. Türk şirketleri, Almanya ve Fransa’da faaliyet gösteren firmaların ödedikleri faizin altı katını, ABD ile karşılaştırdığımızda üç katı, düşük faizin uygulandığı Japonya’ya göre ise 17 katı fazla faiz ödüyor. Türkiye ile aynı ligde olan ülkelere baktığımızda ise Polonya, Meksika, İtalya, Brezilya, Çin, Meksika’ya göre 2-3 kat fazla ödüyor" açıklamasını yaptı.

KAYNAK İŞLETME SERMAYESİNE GİDİYOR

Şirketlerin borçlanmasında temel sorunun TL kredi kullanma yerine döviz kredi kullanılması, borçlanma faizinin yüksekliği ve borçlanmada kısa vade tercihi olarak sıralayan Ferda Besli, "Türk şirketlerinin kredi talebi ağırlıklı olarak işletme sermayesi (alacak, stok) ihtiyacından kaynaklanıyor. 2017 yılında İSO1000 şirketleri EBİTDA’nın yüzde 54’ünü işletme sermayesi ihtiyacı artışında kullanıldı.

Şirketlerin bilançolarını güçlendirerek finansal planlama ile kaynak ihtiyacını çok önceden belirlemek, işletme sermayesinin iki önemli bileşeni alacak ve stok yönetimini etkin bir şekilde yapmak ve sermayenin güçlendirilmesi için stratejik ve finansal ortaklıklara hazır olmak gerekir" dedi. (HABER MERKEZİ)