Üreticiler şeker pancarı için açıklanan fiyata tepkili: 'Çiftçi hep eziliyor'

Ali GÜZEL

URFA - Tarım ve Orman Bakanlığı 2024 yılı şeker pancarı alım fiyatını kota tamamlama primi ile birlikte ton başına 2 bin 375 TL olarak açıkladı. Buna göre, kendisine verilen üretim kotasını yakalayan çiftçi, 16 polar (pancar bitkisinin içindeki şeker varlığı) şeker pancarını açıklanan tavan fiyattan Türkşeker'e satabilecek. Kotasının altında kalan ve 16 polardan düşük kalitede şeker pancarı getiren üreticinin ürünü ise daha düşük fiyattan alınacak. Üretici, açıklanan fiyatlardan memnun değil.

'FİYATLAR BENİ KURTARMIYOR'

Urfa'nın Bozova ilçesinde şeker pancarı eken Cevher Yıldırım, bakanlığın açıkladığı fiyatlarla ilgili Artı Gerçek'e şunları söyledi:

"Devletten beklediğimiz en düşük fiyat ton başına 2 bin 500 TL'ydi. Tabi ki çiftçi her konuda hep eziliyor. Bölgemizdeki sıcaklıktan dolayı randımanımız düşük geliyor. Bu da fiyatı aşağı çeker. Yani ben ürünümü açıklanan fiyat üzerinden değil daha düşük bir rakama satmak zorundayım. Kar etmeyi geçtim şu an zarar etmeden başa baş çıksam da iyidir. Çünkü şu anda açıklanan fiyatlar beni kurtarmıyor. 2 bin 500 TL olsaydı belki çiftçinin cebine kar olarak girerdi ama maalesef bu durumda mümkün görünmüyor."

'SADECE SULAMANIN BANA MALİYETİ 245 BİN TL'

Bu yıl 70 dönümlük alan ektiği şeker pancarının kendisine 600 bin TL civarında maliyet çıkardığını söyleyen Yıldırım, şöyle konuştu:

"Ben 20 yıldır şeker pancarı ekiyorum ve şu ana kadar pamuktan zarar ettim ama pancardan zarar etmedim. Şu an dönüm başına 4 ya da 5 ton ürün alan bir çiftçi zarar eder. Şu anki fiyata göre çiftçinin kendini kurtarması için 7-8 ton ürün elde etmesi gerekiyor. Bunun üzerini bulan çiftçinin cebine belki bir harçlık girer. Çünkü maliyet çok yüksek ve bu sene bölgemizdeki sıcaklıktan dolayı çok çürüme de oldu. Ben 70 dönüm pancar ektim ve dönüm başına 2 bin 700 TL su maliyeti var. Sulama işçiliği için de dönüm başına 800 TL ödeyeceğim. Sadece 70 dönüm tarlaya ektiğim pancarı sulamanın bana maliyeti 245 bin TL. Bunun tohumu, gübresi, mazotu, çapası, sürümü ve sökümü derken maliyet katlanarak 600 bin TL'yi buluyor. 12 polen şeker pancarının tonunu bin 640 TL'den alacaklar. Şimdi bu durumda ben bir çiftçi olarak ne kazanacağım?"

FİYAT BEKLENTİNİN ALTINDA KALDI

Maliyetlere göre ton başına 3 bin TL'nin üzerinde fiyat beklentisi içinde olduklarını ancak açıklanan fiyatın beklentinin altında kaldığını belirten Bozova Ziraat Odası Başkanı Müslüm Okan ise "Geçen yıl 30 bin dönüm alana ekilen şeker pancarından ortalama yaklaşık 250 bin ton ürün elde edildi. Bu yıl ekim alanı azaldı ve yaklaşık 20 bin dönüm civarına geriledi. Yani 10 bin dönüm düştü. Bu yılki rekolte beklentisi 150 ile 180 bin ton civarında. Maliyetleri göz önüne aldığımızda fiyat beklentimiz 3 bin TL'nin üzerindeydi ama bu yıl ton başına 2 bin 375 TL fiyat açıklandı. Bu rakam üreticinin beklentisini karşılamadı. Üstelik bu fiyat 16 polar şeker pancarı için geçerli. Bizim bölgemizde sıcaklık nedeniyle kalite 12,5 polara kadar düşüyor. Durum böyle olunca bölgemizdeki üreticiler ektikleri şeker pancarını çok daha düşük fiyatlara satmak zorunda kalacak. Kotasını yakalayamayan üreticinin ürünü de düşük fiyata gidecek" dedi.

'ÜRETİCİ MALİYETİNİ BİLE KARŞILAYAMIYOR'

Yüksek maliyetler nedeniyle açıklanan fiyatlara göre üreticinin zarar edeceğini vurgulayan Okan, şöyle devam etti:

"Bölgemizde bir dekarlık alanda ortalama 6 ile 6,5 ton şeker pancarı elde ediliyor. Bir dekarlık alana şeker pancarı ekmenin çiftçiye maliyeti ortalama 11 bin TL yapıyor. Yani bir ton şeker pancarının üreticiye maliyeti bin 833 lirayı buluyor. Bizim bölgemizdeki iklim koşulları nedeniyle polar düşüyor ve bu da fiyatın 2 bin 375 TL'den daha az olması anlamına geliyor. Bu şekilde de çiftçi içeri giriyor, yani zararda. Bunun firesini de hesaba katarsak zarar daha da artıyor. Çiftçi pamukta nasıl zarar ediyorsa şeker pancarında da zararda şu an. Bu fiyata alınırsa bölgemizde şeker pancarı eken çiftçimiz maliyetlerini bile karşılayamıyor. Ya fiyatın yükseltilmesi ya da çiftçiye destekleme verilmesi lazım. Aksi halde çiftçi şeker pancarı da ekemeyecek. Çünkü çiftçi bu maliyetlerle nereye kadar gidebilir? Üretimin düşmesi de şeker fiyatlarına artış olarak yansıyabilir."

'BOZOVA'DA KOOPERATİF KURULMASI LAZIM'

Şeker pancarı üretiminde Bozova'nın bölgede en büyük paya sahip olduğunu da belirten Okan, "En fazla üretimi biz yapmamıza rağmen bizim kotamız Adıyaman Gölbaşı'na göre belirleniyor. Bunun nedeni de bizde kooperatif kurulmamış olması. Bu da çevre illere göre en fazla şeker pancarı üreten Bozova çiftçisi için nakliye başta olmak üzere çeşitli maliyet artışlarına yol açıyor. Bunun olmaması için şeker pancarı kooperatifinin burada kurulması lazım" diye konuştu.

Malatya’da üzüm üreticisi dertli: 'Tarım Bakanı, tarımdan bihaber'