Uzmanlar, Merkez Bankası'nın iki yıl sonra gelen faiz artırımı kararını değerlendirdi

ARTI GERÇEK - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bugün gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının ardından yüzde 8,25 seviyesinde bulunan politika faizini yüzde 10,25 seviyesine çıkardı. Piyasaların genel beklentisi faizin değişmeyeceği yönündeydi.

Merkez Bankası, politika faizini mayıs ayında yüzde 8.25’e düşürmüş, haziran, temmuz ve ağustos aylarında değişiklik yapmamıştı.

Temmuz 2019 tarihinde göreve gelen Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, görev süresi boyunca ilk defa faiz artışına gitmiş oldu. Merkez Bankası, en son Eylül 2018 tarihinde faiz artışına gitmişti.

Siyasetin politika faizi artışlarına sıcak bakmaması ve geçmişte faiz nedeniyle TCMB'de başkan değişikliği yaşanmış olması nedeniyle, bankanın daha fazla sıkılaştırma için politika faizini kullanması beklenmiyordu. Karar sonrası TL'de bankacılık başta olmak üzere hisse piyasasında, dolar cinsi tahvil getirilerinde belirgin iyimserlik görüldü.

Piyasa açısından 'sürpriz' sayılabilecek karar sonrası dolar ve euro yönünü aşağı çevirdi, ancak daha sonra döviz kurları tekrar yükselişe geçti. Dolar 7,55 seviyesine kadar geriledikten sonra 7,62'ye çıkarken, 8,81 seviyesine kadar gerileyen euro ise 8,87 seviyelerine yükseldi.

PPK sonrası yapılan değerlendirme küresel ekonomide, ülkelerin attığı normalleşme adımlarıyla üçüncü çeyrekte kısmi toparlanma sinyallerinin gözlenmekle beraber toparlanmaya ilişkin belirsizliklerin yüksek seyrettiği vurgulandı.

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin genişleyici parasal ve mali duruşlarını sürdürdüğü ifade edilen duyuruda, salgın hastalığın sermaye akımları, finansal koşullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturmakta olduğu küresel etkilerin yakından takip edildiği belirtildi.

Metinde, "Kurul, dezenflasyon sürecini yeniden tesis etmek ve fiyat istikrarını desteklemek amacıyla politika faizinin 200 baz puan yükseltilmesine karar vermiştir" denildi.

ENFLASYON ÖNGÖRÜLENDEN DAHA YÜKSEK SEYİR İZLEDİ

PPK duyurusunda, iktisadi faaliyette kademeli normalleşme adımları ve güçlü kredi ivmesinin desteğiyle üçüncü çeyrekte belirgin bir toparlanma gözlendiği kaydedildi.

Para Politikası Kurulu toplantı duyurusunda, enflasyon üzerinde etkili olan salgına bağlı arz yönlü unsurların, normalleşme sürecinde kademeli olarak ortadan kalkacağı ve talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale geleceğinin öngörüldüğü hatırlatıldı.

Merkez Bankası'nın faiz artırım kararının ardından uzmanlar durumu değerlendirdi:

İktisatçı Mahfi Eğilmez, TCMB'nin yeni faiz oranları (%): Politika faizi (haftalık repo ihale faizi) 10,25 Gecelik borç verme faizi: 11,75 Geç Likidite Penceresi fonlama faizi: 13,25 Bu durumda TCMB Ortalama Fonlama Maliyeti (ortalama faizi) yüzde 10,25 ile yüzde 13,25 arasında oluşacak demektir" dedi.

TCMB'nin yeni faiz oranları (%):
Politika faizi (haftalık repo ihale faizi) 10,25
Gecelik borç verme faizi: 11,75
Geç Likidite Penceresi fonlama faizi: 13,25
Bu durumda TCMB Ortalama Fonlama Maliyeti (ortalama faizi) % 10,25 ile % 13,25 arasında oluşacak demektir.
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) September 24, 2020

SÖNMEZ: BU BİR YASAK SAVMA

Ekonomist Mustafa Sönmez, "200 baz puan artış kimsenin dişinin kovuğuna doldurmaz. Hatırlayın ki, 2018’de 625 baz puan artırmışlardı bu bir yasak savma. Eylül enflasyonu ortaya çıkınca bu artış da anlamsız kalacaktır. Dövizde yeni bir tırmanış söz konusu olabilir" dedi.

200 baz puan artış kimsenin dişinin kovuğuna doldurmaz hatırlayın ki 2018’de 625 baz puan artırmışlardı bu bir yasak savma.Eylül enflasyonu ortaya çıkınca bu artış da anlamsız kalacaktır
dövizde yeni bir tırmanış söz konusu olabilir https://t.co/Lr0qgTdZ0y
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) September 24, 2020

AKÇAY: SÜRPRİZ YOK

Doç. Dr. Ümit Akçay, "Merkez Bankası ister Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olsun, ister bağımsız olsun yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının yapısal sınırları var. Yapamayacaklarını yapamıyor, yani sürpriz yok" değerlendirmesi yaptı.

'mb faiz artırdığına göre bağımsız, bağımsız olmasa faiz artıramazdı'

<insert eye-rolling emoji>
— Umit Akcay (@umitak) September 24, 2020

GÜRSES: FİİLİ OLAN RESMİ HALE GELDİ

Ekonomist Uğur Gürses, "İhale ile piyasada yüzde 11'lerde oluşturduğu repo faizini resmi olarak yüzde 10,25 olarak belirlemesi "sıkılaşma" mı oldu şimdi? Aynı likidite devam ederse (repo*10,25 + O/N * 11,75) üzerinden, ortalama fonlama faizi değişmez: Yüzde 10,60 civarında kalır. Fiili olanı resmi hale getirdi Merkez Bankası" dedi.

İhale ile piyasada yüzde 11'lerde oluşturduğu repo faizini resmi olarak yüzde 10.25 olarak belirlemesi "sıkılaşma" mı oldu şimdi?
— Uğur Gürses (@ugurses) September 24, 2020

Atilla Yeşilada, "Canım Başkanım Erdoğan'ı cesur para politikası önlemi nedeniyle tebrik ediyorum. Bu arada efektif faizimiz artık GLP yani yüzde 13,25'tir" ifadelerini kullandı.

Canım Başkanım Erdoğan'ı cesur para politikası önlemi nedeniyle tebrik ediyorum. Bu arada efektif faizimiz artık GLP yani %13.25'tir. https://t.co/Z0JtTrHOfl
— Atilla Yesilada (@AtillaYesilada1) September 24, 2020

ULUSOY: DEMEK Kİ ENLASYON BASKISI FAİZİ YUKARI TAŞIYORMUŞ

Prof. Dr. Veysel Ulusoy, "Demek ki, enflasyon baskısı faizi yukarı taşıyormuş! Zaten bunu günlük enflasyon hesabında da açıkça gördük!" değerlendirmesinde bulundu.

Demek ki, enflasyon baskısı faizi yukarı taşıyormuş!

Zaten bunu günlük enflasyon hesabında da açıkça gördük!
— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) September 24, 2020

Prof. Dr. Yalçın Karatepe, "Aslında Merkez Bankası faiz artışı mevcut fonlama maliyetinin altında kaldı. Burada vermek istediği "vallahi ben bağımsızım" mesajıdır. Bunun etkisi ne kadar sürer?" dedi.

Aslında MB faiz artışı mevcut fonlama maliyetinin altında kaldı. Burada vermek istediği "vallahi ben bağımsızım" mesajıdır. Bunun etkisi ne kadar sürer? https://t.co/7Iae6mt8cJ
— Yalçın Karatepe (@ykaratepe) September 24, 2020

AKMAN: E HANİ FAİZ SEBEP, ENFLASYON NETİCEYDİ?

Ekonomist Cüneyt Akman, "E, hani "faiz sebep, enflasyon netice"ydi? Şimdi TCMB enflasyonu yükseltme operasyonu mu yapıyor yani? Peki, yarın öbür gün, TCMB Başkanı Murat Uysal da, "Bu adam da laf dinlemedi" diye görevden alınacak mı? Koltuğa oturan merkez bankası başkanları bir süre sonra niye "laf dinlemez" oluyor böyle?" yorumunda bulundu.