1 Mayıs öncesi 45 emek örgütünden işçi sağlığının korunması için 13 ortak talep

1 Mayıs İşçi Bayramı öncesi, Ankara İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) ile 44 emek örgütü, yazılı bir açıklama yaparak, COVID-19 salgınında işçi ölümlerinin azalması ve işçilerin sağlığının korunması için 13 ortak talebini açıkladı.

"COVID-19 işçi sınıfı hastalığı haline geldiyse tüm ekonomik yükü de işçi sınıfına yüklenmektedir. Bizler, bu tablonun ancak ortak talepler etrafında, yan yana bir mücadeleyle değişebileceği gerçeğiyle, Ankara İSİG Meclisi’nin çağrısıyla, bu salgın ve sömürü tablosunun değişmesi ve işçilerin sağlığının korunması için ortak taleplerimizi sıralıyoruz" ifadelerine yer verilen açıklamadaki 13 talep şu şekilde:

İşten çıkarma yasağı uzatılsın, patronların Kod-29 gibi yollarla işçileri işten çıkarması, zorunlu ücretsiz izin ve zorunlu yıllık izin dayatması yasaklansın.

Çalışma saatleri, ücretler ve haklarda bir kayıp olmaksızın en çok günlük 6 saat olacak biçimde sınırlandırılsın. Çalışma süresinin kısaltıldığı işyerlerinde patronların, bu süreleri işçilerin izinlerinden düştüğü hukuksuz uygulamalarına son verilsin.

Kişisel hijyen ve korunma malzemeleri işçilere ve halka ücretsiz olarak dağıtılsın. İşçilerin sağlık taramaları ve temaslı takibi yoğunlaştırılsın ve işyerlerinin denetimi yapılsın.

Patronların vaka sayılarını gizlemesinin önüne geçecek düzenlemeler yapılsın. İşyeri-ev bulaş riski takip edilsin.
Vaka sayısının belirli bir oranın üzerinde olduğu işyerleri kapatılsın.

İşyerlerinde İSG denetimlerine ve kontrol aşamalarına sendikalar ve meslek örgütleri de dahil edilsin.

Aşılama sürecine tüm çalışanlar dahil edilsin ve ivedilikle aşılama gerçekleştirilsin.

Sağlık ücretsiz ve herkesçe erişilebilir hale getirilsin. Başta testler olmak üzere tüm sağlık hizmetleri kamu hastanelerinde ve özel hastanelerde ücretsiz olarak yapılsın.

İlaç şirketlerinin kârı değil, kamu yararı düşünülsün. Halk sağlığı için aşılarda patent hakkı kaldırılsın.

Kendisi ve yakını virüs nedeniyle karantinaya alınan işçi hastalık süresi kapsamında olsun ve bu süredeki gelir kaybı önlensin.

Alınan karar ve tedbirlerin ancak kamunun bir bölümünde değil, özel sektör, kayıt dışı sektör ve 50’den az çalışanı olan işyerlerinde uygulanması ve yaptırımı sağlansın, gerekli önlemlerin alınmadığı işyerleri için aktif bir ihbar, denetim ve ceza mekanizması oluşturulsun.

Coronavirus'ün en riskli yaş grubunu oluşturan 50 yaş ve üstü işçilere salgın bitene kadar izin hakkı tanınsın.

Zorunlu sektörler dışında işyerlerinde üretime ara verilsin, işçiler idari izinli sayılsın.

PANDEMİNİN VERİLERİ

"Bulaşın en fazla olduğu mekanlar; fabrikalar, şantiyeler, tersaneler, depolar, marketler, hastaneler ve okullar, yani çalışmanın devam ettiği, 'çarkların döndüğü' yerler oldu" denilen açıklamadaki veriler şöyle:

İSİG Meclisi verilerine göre, 11 Mart 2020-10 Mart 2021 tarihleri arasında en az 861 işçi Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.

Salgının bir yılında sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 367 emekçi; ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 228 emekçi; belediye, genel işler işkolunda 71 işçi; savunma, güvenlik işkolunda 45 işçi; metal işkolunda 29 işçi; tekstil, deri işkolunda 28 işçi; taşımacılık işkolunda 20 işçi; konaklama, eğlence işkolunda 15 işçi; tarım, orman işkolunda 8 işçi; petro-kimya, lastik işkolunda 7 işçi; banka, ginans, sigorta işkolunda 7 işçi; enerji işkolunda 6 işçi; basın, gazetecilik işkolunda 5 işçi; inşaat, yol işkolunda 5 işçi; gıda, şeker işkolunda 4 işçi; ağaç, kâğıt işkolunda 3 işçi; iletişim işkolunda 3 işçi; çimento, toprak, cam işkolunda 3 işçi; madencilik işkolunda 2 işçi Covid-19 nedenli iş cinayeti sonucu yaşamını yitirdi. Ancak yine de, eldeki bilgiler oldukça yetersiz. Örneğin, çalışan nüfusun yüzde 10’una yakını göçmen olmasına ve göçmen işçiler işçi sınıfının en güvencesiz ve kötü koşullarda çalışan kesimi olmasına rağmen göçmen işçi ölümlerine ulaşılamadı.

Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirenlerin 94’ü (yüzde 10,91) sendikalı işçi, 767’si ise (yüzde 89,09) sendikasız işçilerdi.

Salgın döneminde ücretsiz izne çıkan işçiler ise günlük 50 TL ile hayatta kalmaya çalıştı. Yalnız 2020 yılında 177 bin işçi Kod-29 hilesi ile işten atıldı. Güvencesiz, kayıt dışı, günlük işlerde çalışan milyonlarca işçi ise işsiz kaldı. Geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyonu geçti. Kadın işçilerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 35’in üzerine çıktı.

Metal işkolunda bazı işyerlerinde Covid-19 tanısı konulmuş işçi oranı yüzde 30’a ulaştı. İşkolundaki sendikaların raporlarına göre imalat sanayinde aktif vaka sayısı en az 112 bin oldu, 3 milyon 280 bin işçi ise çalışma ortamından kaynaklı yakın salgın riski altında çalışıyor.

Salgının başında yalnız İstanbul’da 10 bin inşaat işçisi işten çıkarıldı.

İMZACILAR

Ankara Dayanışma Akademisi / Ankara Dişhekimleri Odası / Ankara İşçi Meclisi / Ankara Tabip Odası / AVM Çalışanları Derneği / BES Ankara 1 Nolu Şube / BES Ankara 2 Nolu Şube / Birlik Sendikası / BTS Ankara Şube / Dev Sağlık-İş Ankara Temsilciliği / Dev Yapı-İş Ankara Temsilciliği / DGD-Sen / DİSK İç Anadolu Bölge Temsilciliği / Eğitim-Sen / Eğitim-Sen Ankara 1 Nolu Şube / Eğitim-Sen Ankara 2 Nolu Şube / Eğitim-Sen Ankara 3 Nolu Şube / Eğitim-Sen Ankara 4 Nolu Şube / Eğitim-Sen Ankara 5 Nolu Şube / ESM Ankara Şube / Haber-Sen / Haber-Sen Ankara Şube / İşçi Fanzin / İnşaat-İş Ankara Temsilciliği / KESK Ankara Şubeler Platformu / Kültür Sanat-Sen Ankara Şube / Nakliyat-İş Ankara Temsilciliği / Patronların Ensesindeyiz Ağı / Petrol-İş Ankara Şube / PTT-Sen / SES / SES Ankara Şube / Sincan İşçi Birliği / Tarım Orkam-Sen Ankara Şube / Tek Gıda-İş Ankara 1 Nolu Şube / Tek Gıda-İş Ankara Fırınları Şube / Tez Koop-İş / TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu / TOMİS / Toplumsal Hukuk / Tümbel-Sen Ankara 1 Nolu Şube / Tümbel-Sen Ankara 2 Nolu Şube / Türkiye Gazeteciler Sendikası Ankara Temsilciliği / Yapı Yol-Sen Ankara Şube.