Etiket yenilemek için molasız çalıştırılan AVM çalışanları: Fiyatlar pahalılaştıkça hırsızlıklar da arttı
Artan döviz kuru, mağazacılık sektöründe çalışan işçileri de etkiledi. Sürekli etiket yenilemek ve fiyatları değiştirmek zorunda kalan işçiler, mola hakları engellenerek saatlerce çalışmaya ve satış yapmaya zorlanıyor.
Zamlı fiyatların yansıdığı hazır giyim sektöründe çalışan emekçiler büyük hak gasplarıyla mesai yapıyor. Ham maddenin döviz üzerinden satıldığı sektörde yeni yıl itibariyle etiketlere yüzde 50’lere varan zamlı fiyatlar yansıtılacak. Ürünlere yapılan zamlar sadece vatandaşı değil, sektör içerisinde çalışan işçileri de etkiliyor. Biri Avrupa, diğeri Türkiye merkezli hazır giyim firmasının mağazasında çalışan iki işçi, maruz bırakıldıkları hak gasplarını Duvar’dan Ogün Akkaya’ya anlattı.
‘ETİKET BASMAKTAN, FİYATI DEĞİŞEN ÜRÜNÜ ÇIKARMAKTAN MOLA YAPAMIYORUZ’
Üniversite mezunu AVM çalışanı, alanında iş bulamadığı için altı aydır kıyafet mağazasında satış görevlisi olarak çalışıyor. Çalışma programlarının son dönemde artan döviz kuruyla birlikte arttığını belirten Yazıcı, bu durumun ürünlerin euro kuru üzerinden gelmesinden kaynaklandığını söyledi ve yaşadıklarına dair şunları paylaştı: "Geçmişte bir hafta öncesinden belli olan çalışma programı, sürekli fiyatı değişikliği yapıldığı için bize son dakika iletiliyor. Mesai saatiniz gece 23.00’te bitse bile sizi sabah programına yazdıkları için sabah 06.00’da işe giriş yapmanız isteniyor. Şu anda çalıştığım iş yerinde 4 saatten fazla mola yapmadan çalışmak yasak. Ama bu durum etiket basmaktan, depodan fiyatı değişen ürün çıkarmaktan 6 saate varan sürelere çıkıyor."
‘MÜDÜRLER, SÜREKLİ SATIŞ YAPMAMIZ SÖYLÜYOR’
"Kıyafet fiyatlarında sürekli değişiklik olduğu için o an yapmamız gereken başka bir iş olsa bile, bize müdürlerimiz sürekli satış yapmamızı söylüyor. Daha sonra da yarım bıraktığımız iş için ‘neden tamamlanmadı’ diyerek bizi azarlıyorlar."
‘MOLADA OLMAMIZA RAĞMEN ÇAĞIRIYORLAR, YEMEK YEMEDEN GERİ DÖNÜYORUZ’
Zorlu çalışma koşulları karşısında istifa etmeyi düşünse de başka bir iş bulamayacağı için çalışmaya katlandığını söyleyen kadın çalışan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Molaya çıktığımız zaman yemek siparişi vermeden önce birkaç dakika bekliyoruz. Çünkü molada olmamıza rağmen mağazadan geri çağırıyorlar. Yemek yemeden geri çalışmaya dönüyoruz. Bu sefer de yemeğe verdiğimiz paramız boşa gitmiş oluyor."
‘ESKİ FİYATTAN SATIŞ YAPTIĞIMIZDA AZARLANIYORUZ’
"En son gelen zamlar sonrasında etiket değiştirdik. Arada eski fiyatlı etiketler kalmış olsa bile bize son fiyattan satış yapmamız söyleniyor. Müşteri eski fiyatta direttiği durumda ise o fiyattan satış yapılıyor ama müşteri gittiğinde kasanın önünde azarlanıyoruz. Bu seferde ‘sorumsuz’ olmakla suçlanıyoruz."
‘MÜŞTERİLER ETİKETLERİ KALDIRARAK ÖNCEKİ FİYATA BAKIYOR’
Kendi alanında iş bulamadığı için mağazacılık sektöründe çalışmak zorunda kalan bir diğer mağaza çalışanı da önceleri sadece çarşamba günleri etiket değişikliği yaptıklarını, ancak şimdi ise pazartesi, çarşamba ve cuma günleri etiket değişikliği yaptıklarını anlattı. "Haftalık olarak sürekli ürünlerin fiyatı değişiyor. Değişen ürünlere basılan yeni barkodlar etiket üzerinde biriktiği zaman müşterilerin dikkatini çekiyor" diyen çalışan, yaşananları şöyle aktardı:
"Müşteriler, daha önce ürünün fiyatının ne olduğunu merak ederek etiketleri kaldırıyor. Bu yüzden de ürünler tekrar etiketlendiriliyor. Sürekli sıfırdan etiket basılıyor. Bu da barkod, etiket, kılçık (etiketi kıyafete tutturan plastik parçası) gibi malzemelerde ekstra kullanıma sebep oluyor."
‘ÜRÜNLERİN FİYATLARI PAHALILAŞTIKÇA HIRSIZLIKLAR ARTMAYA BAŞLADI’
Çalıştığı mağaza zincirinin bu ay sonunda yüzde 50’den fazla zam yapacağını, etiket basma işleminin artık döngüye girdiğini ve sıradan hale geldiğini belirterek "Bize tekstil ürünlerine bu ay içerisinde yüzde 50’den fazla zam yapılacağı söylendi. Mağazada yoğunluk olduğu zaman etiket basmaya yetişemiyorsunuz. Neredeyse bütün mağaza yeniden etiket basacağız. İnsanlar sürekli ‘indirimli ürünleriniz var mı?’ diye soruyor ama ürünlerin fiyatları sürekli olarak değişiyor. İndirimli ürün diye yeni zamlanmış ürün gösteriyoruz. Mümkünse aynı gün içerisinde etiket değiştirilme işleminin tamamlanması bekleniyor" dedi.
En çok etiket değişiminin pantolon, eşofman ve iç giyimde yaptıklarını belirten çalışan "Ürünlerin fiyatları pahalılaştıkça hırsızlık olayları da artmaya başladı. Neredeyse her gün ürün çalınıyor. Kabinlerden kesilmiş alarm topluyoruz" ifadelerini kullandı.
