Tam kapanmada, tam çalışan işçilerin ölüm nedeninin çoğu Covid-19 oldu
ARTI GERÇEK- Sokağa çıkma yasağının devam ettiği Mayıs ayında, salgın boyunca hiçbir ‘kapanmadan’ yararlandırılmayan işçiler Covid-19 nedeniyle ölmeye devam etti. 3 haftalık yasaklarda işçilerin yüzde 61'i tam kapanmadan muaf, yüzde 22'si kısmen muaf sektörlerde çalışıyordu. Bu 26,8 milyon çalışanın, 22 milyonuna tekabül ediyordu.
Nitekim yaşanan durum işçi ölümlerine de yansıdı. Mayıs ayında 232 emekçi önlenebilir nedenlerle yaşamını yitirdi. Ölümlerin yüzde 52’si Covid-19 nedeniyle oldu. Ölen emekçilerin 43’ü aşılanmadan yüz yüze eğitime devam eden eğitim emekçileriydi.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG Meclisi) hazırladığı rapora göre pandemiyle artan işsizlik ve yoksulluk nedeniyle 13 kişi yaşamına son vermesi dikkat çekti.
Yayımlanan Mayıs ayı iş cinayetleri raporuna göre yılın ilk beş ayında toplamda 972 emekçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
‘İŞÇİLER AŞILAMA PROGRAMLARINA GİREMEDİ’
Rapora ilişkin yapılan açıklamada ‘tam kapanma’ döneminde zorunlu olmayan sektörlerde üretimin devam ettiği hatırlatılarak, "Mayıs ayında önce ‘tam kapanma’ sonra ‘kısıtlamaların esnemesi’ denirken Türkiye’de her gün çalışmak zorunda olan milyonlarca işçi için değişen bir şey olmadı. Kapanma döneminde e-Devlet üzerinden 3 milyon 21 bin 778 ‘Çalışma Muafiyet İzni Belgesi’ düzenlendi. İşçiler, toplu taşımada, fabrikalarda, şantiyelerde, depolarda, marketlerde, atölyelerde, tarlalarda, bürolarda çalıştı, çalışmak zorunda bırakıldı. Neoliberal sağlık politikaları nedeniyle her gün virüs maruziyetiyle karşı karşıya olan işçiler aşılama programlarına giremedi.
İSİG Meclis’i, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yapılan ortak çalışma sonucu uzun çalışma sonucu haftada en az 55 saat çalışan bir işçinin, 35-40 saat çalışan bir işçiye göre felç geçirme riskinin yüzde 35, kalp hastalıkları riskinin de yüzde 17 arttığını ortaya koyulmasını hatırlatarak çalışmanın başlı başına bir sağlık sorunu olduğu belirtildi.
Raporda, "Aşı üretiminde patent ve fikri mülkiyet nedeniyle erişimde küresel eşitsizlik yaşanmasaydı, daha da önemlisi insanlığın bilimsel birikiminin ve kaynaklarının ortak bir ürünü olan aşı üzerindeki piyasa zincirleri olmasaydı, başta yoksul ülkeler olmak üzere pek çok ülkede emekçiler aşılanabilecekti" denildi.
Yaşamını yitiren 232 emekçiden 212'si erkek, 20'si ise kadın işçi. Kadın işçiler Mayıs ayında erkekler tarafından da öldürüldü.
3 çocuk ve 3 mülteci işçi yaşamını yitirdi.
Yaş grubu olarak 28-50 yaş grubunda 122 işçi, 51-64 yaş grubunda 71 işçinin yaşamını yitirmesi dikkat çekti.
SENDİKALI İŞÇİ ÖLÜMÜ ARTTI
İSİG Meclisi ölen işçilerin 29'unun sendikalı işçi olduğunu tespit etti. Yüzde 12,5'e tekabül eden bu oran hakkında yapılan değerlendirmede "Genel olarak baktığımızda da salgından evvel yüzde 1-2 olan sendikalı işçi ölüm oranı salgın sürecinde yüzde 10’un üzerinde" ifadeleri kullanıldı.
Mayıs ayında Covid-19 nedeniyle ölümlerin oranı yüzde 52 ile ilk sırada.
Mayıs ayında Covid-19 nedenli ölümler yüzde 52 ile ilk sırada ve en çok meydana gelen işkolları ise şöyle: Ticaret/büro/eğitim, sağlık, belediye, güvenlik ve basın.
• 43 eğitim, 15 sağlık ve 14 belediye emekçisi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
• İnşaatlardaki iş cinayetlerinin 11’i yüksekten düşme nedenli.
• Mayıs ayında en az 13 emekçi ‘borç ve işsizlik’ nedenleriyle intihar ederek hayatına son verdi.
