HEP'den HDP'ye demokrasi mücadelesi-III

Aydın BOLKAN

BDP, Mayıs 2008 tarihinde kuruldu. Kurucu genel başkanlığı'na Avukat Mustafa Ayzit  getirildi. Eylül 2008 tarihinde yapılan Kongre'de Varto Belediye Başkanı Demir Çelik  Belediye Başkanlığı'ndan istifa ederek Genel Başkan oldu.

DTP KAPATILDI BDP İLE YOLA DEVAM

DTP'nin kapatılmasından sora Milletvekilleri ve belediye başkanları BDP'ye geçti. 1 Şubat 2010 tarihinde yapılan olağanüstü Kongrede Selahattin Demirtaş ve Gültan Kışanak Eş genel başkan oldular. 2009 yılından  Haziran 2011 yılında yapılan genel seçimlere kadar DTP üzerinde yoğun baskılar uygulandı. 6 bine yakın DTP yöneticisi gözaltına alındı, büyük bir kısmı tutuklandı. 12 Haziran seçimlerine gidilirken aralarında Eşgenel Başkan Gültan Kışanak ve bazı siyasetçilerin adaylıkları YSK tarafından rededildi. YSK kararına büyük bir tepki açığa çıkarken bir çok kentte halk sokaklara döküldü. YSK'ya yapılan itirazlar sonucunda bu karar geri çekildi.

İLGİLİ HABER: HEP'DEN HDP'YE KÜRT SİYASETİNİN DEMOKRASİ MÜCADELESİ II

12 Haziran seçimleri nedeniyle Kışanak ve Demirtaş genel başkanlıktan ayrıldılar. Bu ara dönemde Hamit Geylani Genel Başkanlığa vekalet etti.Seçilen 35 milletvekili seçimlerden sonra BDP'ye geçti. 4 Eylül 2011'de yapılan kongrede, Demirtaş ve Kışanak yeniden Eşgenel Başkan oldular.

HDK'DAN HDP'YE

Barış ve Demokrasi Partisi, Devrimci Sosyalist İşçi Partisi, Emek Partisi, Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Sosyalist Demokrasi Partisi, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi gibi solcu partilerin yanı sıra bazı aşırı sol gruplar, feminist hareket, LGBT dernekleri, sendikalar ile Alevi, Ermeni ve Pomakları temsil eden etnik girişimlerin dahil olduğu Halkların Demokratik Kongresi (HDK) oluşumunun partileşme kararı almasıyla HDP ortaya çıktı.

Emek Partisi daha sonra bi deklarasyon ile HDP'den ayrıldı. Fakat Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Demirtaş'ı destekledi.

HDK, 2011 Türkiye genel seçimlerine yüzde 10 seçim barajını geçebilmek için 'Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku' adı altında 61 bağımsız milletvekilini destekleyerek dahil oldu ve bu vekillerden otuz altısı meclise girdi. Ancak Hatip Dicle'nin milletvekilliğini Yüksek Seçim Kurulu tarafından düşürülmesiyle bu sayı otuz beşe indi
Bu seçimlerde cezaevinde bulunan Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan, Gülser Yıldırım ve Kemal Aktaş'ı cezaevinden aday gösterdi. Yine CHP adayları Mustafa Balbay ile MHP adayı Engin Alan'da cezaevinden seçilerek Meclise girdiler. Seçimlerden sonra uzun süre, tutuklu vekiller krizi yaşandı. Balbay ve Alan tahliye edelirken mahkemeler BDP milletvekillerinin tahliyesinde ise direndi.

2012 yılında Newroz yeniden yasaklandı. Diyarbakır'da yüzbinler bu yasağı Newroz alanına çıkarak boşa çıkardı.

KÜRTLER TÜRKİYE DEMOKRASİ GÜÇLERİYLE HDP'DE BULUŞTU

HDK'nın partileşme kararı almasının ardından 15 Ekim 2012'de resmen başvuru yapıldı. Yavuz Önen ve Fatma Gök Eşgenel Başkanlığa seçildiler. Ekim 2013'te Barış ve Demokrasi Partisi'nin öne çıkan milletvekillerinden Ertuğrul Kürkçü, Sebahat Tuncel ve Sırrı Süreyya Önder partiden ayrılarak HDP'ye katıldı. Bu milletvekilleriyle birlikte Emek Partisi eski başkanı ve bağımsız milletvekili Levent Tüzel de HDP'ye katıldı. 27 Ekim 2013'de yapılan Kongrede Ertuğrul Kürkçü ile Sabahat Tuncel Eşgenel Başkan oldu. 30 Mart 2014 seçimlerine BDP sadece Kürt illerinde seçime girereken HDP'de Türkiye metropollerinde seçime girdi.

KÜRTLER DBP'DE SİYASET YAPACAK

Kürt siyaseti daha önceki dönemlerde yeni bir partiye geçildiğinde diğer siyasal parti ya kapatılır yada yedek olarak bekletilirdi. Türkiye  demokrasi cephesi ile HDP çatısı altında buluşan Kürtler, BDP'nin de Kürt partisi olarak yoluna devam etmesi kararı aldı. Gidilen kongrede Barış Demokrasi Partisi adını Demokratik Bölgeler Partisi olarak değiştirildi. Diyarbakır Milletvekili Emine Ayna ile Kamuran Yüksek Eş Genel Başkanlığı'na seçildi.

Emine Ayna'nın istifası ve Kamuran Yüksek'in tutuklanmasından sonra gidilen kongrede Sebahat Tuncel ile Mehmet Aslan seçildi. Sebahat Tuncel halen tutuklu olarak yargılanırken, bir kaç kez gözaltına alınan Arslan ise üç gündür gözaltında.

HDP'NİN CUMHURBAŞKANI ADAYI DEMİRTAŞ

HDP'nin 2. Kongresi 22 Haziran 2014'de yapıldı. Figen Yüksekdağ ile Demirtaş Genel Başkan oldu.  2014 yılı Ağustos ayında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde HDP Demirtaş'ı aday gösterdi. Demirtaş'ın aldığı yüzde 9.76 o oy oranı HDP'nin seçimlere siyasal parti çatısı altında girmesi yönünde alınan kararda etkili oldu.

2014 yılı Ekim ayında Kobani'nin İŞİD tarafından kuşatılması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kobani açıklamaları sonrasında, 8 Ekim'de Diyarbakır başta olmak üzere tüm kentlerde halkı sokağa döktü. Güvenlik güçlerinin silah kullanması, Diyarbakır ve Batman'da Hizbullah yanlılarının buna müdahil olmasıyla 50'ye yakın kişi yaşamını  yitirdi.

2013 - 2014 yıllarında Kürt sorunun çözümü için İmralı-Kandil ve hükümet nezdinde görüşmeler  İmralı heyeti tarafından yürütüldü.

Kobani olayları sonrasında toplanan ilk MGK'da ele alınarak yeni bir konsept  belirlendi. 2015 yılı 21 Mart Newroz kutlamaları öncesinde Domabahçe'de HDP heyeti ile hükümet adına yapılan açıklamadan sonra tüm görüşmeler askıya alındı. .

GÖRÜŞMELER BİTTİ, YENİDEN ÇATIŞMALI DÖNEM

7 Haziran 2015 seçimlerine HDP tek başına girme kararı aldı. 5 Haziran’da Diyarbakır’da HDP mitingine yönelik olarak gerçekleştirilen bombalı saldırıda 2 kişi yaşamını yitirdi. Onlarca kişi yaralandı. 7 Haziran seçimlerinde HDP yüzde 13.2 oy alarak 80 milletvekili çıkardı. AKP tek başına hükümet kuramadı. CHP ile yapılan görüşmelerden sonuç alınmayınca 1 Kasım'da yeniden seçim kararı alındı. 7 Haziran seçimlerinden sonra, Suruç’ta Kobani’yle dayanışmaya giden Sosyalist gençlere yönelik bombalı saldırıda 34 kişi yaşamını yitirdi. Ceylanpınar'da hala faili meçhul olan 2 polisin öldürülmesi sonrasında, Türk savaş uçakları sınır ötesine hava saldırıları yapmaya başladı. 2012 yılı sonunda çözüm umuduyla başlayan görüşmeler müzakereye dönüşmeden yemiden çatışmalı sürece girildi.

Barış sürecinin devam etmesi için Ankara'da  düzenlenen 10 Ekim mitingine yapılan bombalı saldırıda 100’ü aşkın insan yaşamını yitirdi.

Yine 1 Kasım seçimlerine gidilirken HDP merkez, il ve ilçe binalarına yönelik saldırılar başladı. Bu saldırılar tıpkı 1993 konseptinin yeniden başlayacağının habercisiydi.

1 Kasım seçimlerinde HDP yüzde 10 barajını yeniden aşarak bu kez 59 milletvekiliyle parlamentoya girerken, AKP baskı ve zor yöntemleriyle yeniden tek başına iktidar oldu.

Bu dönemde Sur, Cizre, Nusaybin, Şırnak, İdil gibi bir çok yerde başlayan direnişlere AKP iktidarının yönelimi çok ağır oldu. Sadece Cizre’de 200’ü aşkın insan  binaların bodrumların da katledildi.

Kürt sorununun çözümünde atılan tüm adımları durduran AKP hükümeti, yeniden askeri politikaları devreye sokarak, kendi Kürdünü yaratmanın peşine düştü.

AKP,. MHP’nin ve bir kısım CHP’linin de desteğiyle dokunulmazlıkları Mayıs 2016 tarihindekaldırdı. CHP dokunulmazlıkları Anayasa Mahkemesi’ne taşımadı. HDP ise yeterli imzaya ulaşamadığı için Anayasa Mahkemesi'ne dava açamadı.

Kürt sorununda yeniden askeri çözümü devreye koyan AKP hükümeti, 30 Mart 2014 seçimlerinde BDP tarafından kazanılan 106 belediyeyi ele geçirmek için kayyum atama hazırlığı yürütürken, Gülencilerin 15 Temmuz darbe girişimi süreci yaşandı. Bu süreçte ilan edilen OHAL ile Türkiye’de demokrasi güçlerine yönelik saldırılar ve yönelimler daha da arttı. PKK lideri Öcalan’la görüşmelerin yeniden yapılması için Diyarbakır’da 50 aktivistin başlattığı açlık grevi devam ederken Öcalan’ın ailesinin İmralı’ya gidişine izin verildiği gün, BDP’li 24 belediyeye kayyum atandı.

Kayyum atamaları daha sonraki süreçlerde BDP’li Belediye Eş Genel Başkanlarının gözaltına alınması ve tutuklanması süreciyle devam etti. 31 Ekim 2016 tarihinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Genel Başkanları Gültan Kışanak ile Fırat Anlı tutuklandı. Tutuklamaları protesto eden grupta bulunan BDP Eş Genel Başkanı Sabahat Tuncel de yaptığı açıklamalar nedeniyle tutuklandı.

4 Kasım gecesi de HDP milletvekillerine yönelik olarak gözaltı ve tutuklama furyası başlatıldı. HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile çok sayıda milletvekili gözaltına alındı. Mahkemeye çıkartılan milletvekillerinin bir kısmı tutuklandı.

EŞ BAŞKANLAR TUTUKLANDI

Halen HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ile birlikte Grup Başkan vekilleri Çağlar Demirel, İdris Baluken, Ferhat Encü, Selma Irmak, Abdullah Zeydan, Gülser Yıldırım halen tutuklu olarak bulunmaktadır. Bunun dışında eski milletvekilleri Aysel Tuğluk, DBP Eş Genel Başkanı Sabahat Tuncel, Halil Aksoy, Van Belediye Eş Başkanı Bekir Kaya, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak, Siirt Belediye Eş Başkanı Tuncer Bakırhan ile birlikte 72 belediye eş başkanı, yüzlerce parti üyesi ve aktivisti tutuklu olarak bulunmaktadır.

MİLLETVEKİLLERİNİN VEKİLLİĞİ DÜŞÜRÜLDÜ

HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, HDP Van Milletvekili Tuğba Hezer, Şırnak milletvekili Faysal Sarıyıldız, Diyarbakır milletvekili Nursel Aydoğan, Siirt milletvekili Besime Gonca, Şırnak milletvekili Ferhat Encü ile yemin töreni krizi nedeniyle yemini sayılmayan Leyla Zana'nın milletvekilliği düşürüldü.

YENİ EŞ BAŞKANLARLA YOLA DEVAM

4 Kasım'da tutuklanan Eşbaşkanlardan Yüksekdağ'a geçen yıl verilen ceza nedeniyle Yargıtay üyeliğini düşürünce HDP 45 gün içerisinde olağanüstü kongreye giderek yeni eş başkan seçti. Kongrede Demirtaş ile birlikte Serpil Kemalbay Eşgenel Başkan oldu.

11 Şubat'ta yapılacak olan İkinci olağan Kongre'de Demirtaş aday olmayacağını açıkladı. HDP içinde aday olması yönünde istişareler yürütüldü. Demirtaş'ın çalışmalara engel olmamak için aldığı bu karar parti organlarında yürütülen bazı tartışmalar da medya üzerinden sürdürüldü. Yaşanan bu tartışmalar sonrasında Demirtaş yaptığı açıklamada, 'partiden ayrılmadığını bütün gücüyle parti çalışmalarına katkı sunacağını' açıklayarak bu tartışmalara da nokta koydu.

Geçtiğimiz hafta PM ve MYK'da tartışılan eş genel başkanlık konusu tartışıldı. Geçtiğimiz hafta sonu yapılan HDP Kadın ve Genel Konferanslarında partinin yeni dönem politikaları ve hedefleri tartışılarak bir deklarasyon yayınlandı.

HDP Kadın ve Genel Konferanslarındaki tartışmaların ardından Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay, partisinin 11 Şubat’ta gerçekleşecek kongresi öncesinde, HDP Genel Merkezinde düzenlediği basın toplantısında HDP’nin Eş Genel Başkan adaylarının Pervin Buldan ve Sezai Temelli olduğunu açıkladı.

Bu konferansların ardından HDK ve HDP bileşenlerine dönük gözaltı operasyonları yapıldı. Çok sayıda kurum temsilcisi gözaltına alındı. HDP Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay hakkında da gözaltı kararı çıkarıldı.

Gözaltı ve baskı kıskacına rağmen, 7 Haziran seçimlerinde seçim barajını anlamsızlaştırarak Türkiye halklarının demokrasi mücadelesi tarihine önemli katkı sağlayan HDP'nin 3. Olağan Kongresi 2019 seçimlerine  HDP'yi taşıyacak bir yönetim seçecek.

2019 yılı Türkiye için zorlu bir yıl olacak. Yerel seçimler ardından ise genel ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacağı 2019 yılına AKP bugün yedeğine MHP'yi alarak  hazırlanıyor. 15 Temmuz darbe girişim bahanesiyle getirilen OHAL uygulamaları  ‘FETÖ'cülerden çok Kürtlere ve Türkiye demokrasi güçlerine yönelik olarak uygulanıyor. Bu anlamıyla HDP'nin bu kongresi demokrasi mücadelesi açısından önemli bir dönüm noktası olacak.