Vicdanın sesi Charles Aznavour sustu artık!

Kemal YALÇIN

Annesi İzmirli Ermeni Knar Baghdasarian, babası Gürcistanlı şarkıcı Ermeni Michael Aznavourian idi. Esas ismi Şahnur Anzavuryan idi. 1924’de Paris’te dünyaya geldi. Ailesinin, atalarının başlarına gelen büyük felaketler onun kaderini yazmıştı.

İzmir’i annesinin anlattığı anılarla tanımıştı. Fransızca, İngilizce ve Almanca konuşurdu. Ermeni idi, fakat Ermeniceyi Fransızcaya göre daha az biliyordu. Türkçeyi ise annesinden öğrenmişti.

Dünyaya Fransızca, İngilizce, İtalyanca, İspanyolca, Almanca ve Rusça şarkılarla seslendi. Plakları 200 milyon satıldı. 70 filmde rol aldı.

Annesi İzmir hasretiyle ölmüştü. Şahnur da annesiyle birlikte İzmir’e gidemedi. Türkiye ile Ermenistan arasında dostluk ve barışın gerçekleşmesi, Kars-Gümrü sınır kapısının açılması onun en büyük özlemiydi. Bu özlemiyle, gözleri arkada kalarak dünyamızdan ayrıldı.

Fransız vatandaşı oldu. Fransızlar ona Charles adını verdiler. 1988’de Ermenistan’da Gümrü’de büyük bir deprem oldu. Yer yerinde oynamıştı. 30 bin kadar insan öldü. Bütün dünya Ermenistan’ın yardımına koştu. En kısa yol Kars’tan gelen yoldu. Fakat Türkiye Kars kapısını kapattı. Deprem yardımlarının geçişine izin vermedi.

Şahnur Anzavuryan "Ermenistan için Aznavour" adlı bir yardım vakfı kurdu. Bütün imkanlarıyla deprem yaralarının sarılmasına çalıştı. Bu çabaları nedeniyle Ermenistan Hükümeti onu 2004 yılında ülkenin en yüksek mertebesi olan "Ermenistan Ulusal Kahramanı" ödülüyle ödüllendirdi. Gümrü şehrinin merkezine Aznavour’un heykeli dikildi.

2008 yılında Aznavour’a Ermenistan vatandaşlığı verildi. 2009’da Ermenistan’ın İsviçre Büyükelçisi olarak atandı ve bu yıldan itibaren Birleşmiş Milletler örgütünde Ermenistan Daimi Delegesi oldu.

Ermenistan halkı onun yaptığı gönüllü yardımlara bir teşekkür olarak Yerevan’da Kaskat tepesinde ona bir ev hediye etti. Anzavour bu evini Suriye’den savaştan kaçıp gelmiş olan mültecilere verdi.

Türkiye ile Ermenistan arasında 1915 Ermeni Soykırımı konusunun akıl, mantık ve tarihi gerçekler ışığında çözümlenmesini istiyordu. Bu konuda çok uğraştı. 2011 yılında yayınladığı kitabında "Soykırım kelimesi beni rahatsız etmeye başladı, Türkiye'ye karşı kin beslemiyorum" diye yazdı.

Charles Aznavour dünyanın, Fransa’nın, Ermenistan’ın vicdanının sesiydi. O benim İzmirli hemşerimdi! Hatırası önünde saygıyla eğilirim! Ruh şad olsun! Fransa’nın ve Ermenistan’ın başı sağ olsun!