CHP’li Karaca: E-görüş cezaevlerinde izinsiz teknik dinlemenin önünü mü açıyor?
ARTI GERÇEK- CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Ankara Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde uygulamaya başlanan ve diğer cezaevlerinde de başlanacağı açıklanan ‘e-görüş’ün çeşitli ihlallere yol açabileceği uyarısında bulundu.
Adalet Bakanlığı, "Akıllı Teknolojilerin Ceza İnfaz Kurumlarına Entegrasyonu Projesi" olarak duyurulan uygulama ile hükümlü ve tutukluların yakınlarıyla haftada 30 dakika görüntülü görüşme yapabileceğini, görüntülü görüşme sisteminin oda veya koğuş içine ya da idarece uygun görülen yerlere kurulacağını açıklamıştı. Bakanlığın açıklamasına göre, e-proje ile "görüntülü ve sesli görüşme, kantin sipariş yönetimi ile online ödeme, görüntülü sağlık hizmetleri, kütüphane kitap talebi, dilekçe ve başvuru işlemleri" yapılabilecek.
‘CEZAEVLERİNDE ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL, İZİNSİZ TEKNİK DİNLEMENİN ÖNÜ MÜ AÇILIYOR?’
Ancak projenin çok riskli yanları olduğunu ve keyfi uygulamalara neden olabileceğini belirten CHP Milletvekili Karaca, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Tutuklu ve hükümlüleri doktorla, avukatla bile görüştürmemeyi, odalara/koğuşlara kamera kurarak, kantin ve kütüphane gibi ortak alanlara bile çıkmalarını engelleyecek düzenlemeler! Projenin tanıtım toplantısı anayasal güvencelere ve uluslararası insan haklarına aykırılık taşıma riski barındırıyor. Tutuklu ve hükümlülerin bulunduğu her oda ve koğuşa idarenin tek taraflı açma/kapama yetkisinde olan ses ve görüntü alan bir cihazın yerleştirilmesi, bağımsız ve sivil denetimden uzak olan kapalı kurumlar bakımından daha da sakıncalıdır.
"Özel hayatın gizliliği; izinsiz teknik dinleme ve görüntülenme kaygısı ile kapasitenin üzerindeki koğuşlarda aile veya avukat ile görüşün yapılması haberleşme özgürlüğü ve CMK yükümlülüklerini de ihlal eder nitelikteki bu düzenlemenin ‘İdare’ye bırakılan yetki nedeniyle sorunları beraberinde getireceği öngörülmektedir. Hükümlü ve tutuklular, koğuşların dinlenebileceği, görüntülenebileceği, her an bir ‘izlenme’ altında olabilecekleri kaygısıyla baş başa bırakılmaktadır. ‘Özel hayatın gizliliği’ ve ‘haberleşme özgürlüğü’ açısından ele alındığında, yapılan düzenleme sonrasında uygulamanın hak ihlallerine zemin hazırladığı görülmektedir."
‘CEZAEVİ İDARESİNİN YETKİSİNİN SINIRLARI NASIL BELİRLENDİ?’
Karaca, konuyu TBMM gündemine de taşıdı. Karaca, sunduğu soru önergesinde Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’e şu soruları yöneltti:
-Uluslararası insan hakları hukukuna, anayasamıza ve ceza muhakemesi kanununa aykırı nitelikteki bu projeyi uygulayabilmek için Bakanlığınızca bir mevzuat değişiklik çalışması yapılmış mıdır?
-Bakanlığınız anayasada sağlanan özel hayatın gizliliği ve haberleşme özgürlüğüne dair güvenceleri değiştirmek için anayasa değişikliği hazırlamış mıdır?
-Cezaevi İdaresi’ne bırakılan yetkinin sınırları ne şekilde belirlenmiştir?
-Koğuşlara yerleştirilecek e-görüş sistemi için kullanılacak araç/aletin nereye yerleştirileceği konusunda yetkili ve sorumlu kim ya da kimler olacaktır?
-Tutuklu ya da hükümlülerin özel hayatını izleme-dinleme-görüntüleme-kontrol amacıyla kullanılması riski göz önünde bulundurulmuş mudur?
-E-görüş uygulamasının haberleşme özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği açısından risk taşıdığını, hak ihlallerini beraberinde getireceğini düşünüyor musunuz?
