Cudi ve Gabar eteklerinde ağaç kıyımı halkın gelir kapısını da kapattı: 'Kezwan' ağacı bulmak hayli zorlaştı

Artı Gerçek - Şırnak'ta yaşanan doğa tahribatı, kahve ve sabun üretiminin vazgeçilmezi olan kezwan (menengiç-bıttım) ağaçlarını da vurdu. Cudi, Gabar ve Besta bölgelerinde her yıl yaz aylarında yeşeren ve sonbahar aylarında toplanan kezwan ağaçlarını da 'güvenlik' gerekçesiyle kesilmesi, geçimini kezwan ağaçlarıyla sağlayan halkı da olumsuz etkiliyor.

Gundikê Melê (Balveren) beldesinde yaşayan birçok kişi gibi 40 yaşındaki Hatice İnal da Cudi Dağı’nın eteklerinde topladığı kezwan ağaçlarından ürettiği kahvelerle geçimini sağlıyor. Evinin zemin katında açtığı küçük işyeriyle satış yapan İnal, kezwan kahvesine yoğun ilginin olduğunu söylüyor.

HEM DOĞAL, HEM EMEK İSTİYOR HEM DE KÜLTÜREL MİRAS

Kezwan kahvesinin yapılışının zor olduğunu ifade eden İnal, kahvenin nasıl yapıldığını şöyle anlattı:

"Gundikê Melê kahvesi, bu bölgede meşhurdur. Yaptığımız kahvenin kezwanlarını, Gabar, Besta ve Cudî dağlarından topluyoruz. Kezwan, aynı zamanda insan sağlığı içinde şifadır. Sonbahar aylarında topladığımız kezwanları ilk olarak yıkıyoruz ve daha sonra kurutuyoruz. Sonra güneşe bırakıyoruz. Güneşte iyice kuruduktan sonra odun ateşinde kavrulana kadar pişiriyoruz. 10-15 dakika kavrulduktan sonra da taşlarla kırıyoruz.

Bu işlemin tam olması için de kezwanları iyice kırmak gerekiyor. Kezwanlar tam kuruduktan sonra, kavanozlara koyup satıyorum. Bir kavanozu 190 liraya satıyorum. Yaptığım kahve hem doğal hem de toplanmasından yapılışına kadar büyük bir emek istiyor. Benden önce annemler de yapıyordu. Bizler de onlardan öğrendik. Bu onlardan bize miras kaldı."

AĞAÇ KIYIMINDAN ETKİLENDİ

Kezwanın insan sağlığı üzerindeki faydasına değinen İnal, kezwandan sadece kahve değil, birçok şifalı ürünün yapıldığını belirterek, “Bölgedeki ağaç kesiminden kaynaklı işimiz biraz yavaşladı. Çünkü kezwan ağaçları da kesiliyordu ve bu ağacın bulunması hayli zorlaştı. Kezwan insan sağlığı için şifa deposudur. Çünkü hastalığı öldürüyor. Biz bu kezwanlarla sadece kahve yapmıyoruz, aynı zamanda sabun, yağ ve sakız da yapıyoruz" diye belirtti.

HER YERDEN SİPARİŞLER ALIYOR

Kadınların emeklerine sahip çıkmaları gerektiğini kaydeden İnal, “Yıllardır bu işi yapıyorum. İstanbul'dan Avrupa'ya kadar birçok yerden siparişler geliyor. Bu işe başladığım günden beri evin geçimini ben sağlıyorum. Bu yüzden hep şunu söylerim; kadınlar isterse her şeyi yapabilirler. Ama kadınlar ilk önce kendi emeklerine sahip çıkmalılar. Ellerinden ne geliyorsa yapsınlar, evin ekonomisi de onların ellerinde olsun. Kadınların o kabiliyeti ve gücü var" diye konuştu. (MA)

Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar: Akbelen'den çıkan ses Cudi'de de duyulmalı

Ekoloji örgütleri Cudi’de inceleme yaptı: Burası insansızlaştırılmak isteniyor

Akbelen’den Cudi’ye yaşamda ısrar: ‘Êdî bes e’

Yeşil Sol Partili İrmez: Cudi, Besta ve Gabar'da her gün en az 50 TIR ağaç kesilip satılıyor

Cudi'de korucular eliyle ağaç kıyımı sürüyor: 'Yaktıkları ağaçları kesiyorlar'