Isparta’daki ‘toplu ulaşım’ tekeli Sayıştay raporunda: ‘Mirasçılara devredilebiliyor’

Müzeyyen YÜCE

İSTANBUL - Sayıştay Başkanlığı’nın belediyelere ilişkin 2023 yılı raporunda, birçok başlıkta olumsuz bulguların yer aldığı yerlerden biri de Isparta Belediyesi oldu.

Sayıştay denetçilerinin incelemelerine göre belediye sınırları içerisindeki toplu taşıma hizmetleri mevzuata ve hukuka aykırı şekilde süresiz bir hak olarak üçüncü kişilere işlettirildi ve devrine izin verildi.

1994 YILINDAKİ ÖZELLEŞTİRME

Isparta’da faaliyet gösteren toplu taşıma hizmetlerinin 1994 yılında belediye meclisinde alınan kararla özelleştirildiği, bu özelleştirme sonrası ilk etapta 50, devamında ise 52 adet otobüse işletme ruhsatı verilerek mevzuata aykırı biçimde üçüncü kişilere süresiz işletme ve devretme imkânı sağlandığı anlatılan Sayıştay raporunda, "Talep olması durumunda işletme ruhsatının mirasçılara devredilebileceği” bulgusu da yer aldı. Raporda ayrıca bu durumun kentteki toplu ulaşımda tekelleşme yarattığına işaret edildi.

Sayıştay denetçileri konuya ilişkin tespitlerini ise şu şekilde açıkladı:

“Yapılan incelemede;

- Belediye Meclisinin 18.11.1994 tarihli ve 159 no.lu Kararı ile şehir içi otobüs işletmeciliğinin özelleştirilmesine, işletme ruhsatı verilmesine ve buna ait uygulama yönetmeliğinin kabulüne karar verildiği,

- Belediye Meclisinin 18.11.1994 tarihli ve 161 no.lu Kararı ile “Isparta Belediyesi Özel Halk Otobüslerinin Çalıştırılmasına İlişkin Yönetmelik”in 3’üncü maddesine göre belirlenen güzergahlarda toplu taşımacılık için 50 adet aracın çalıştırılmasına karar verildiği,

- Yönetmelik’in 4 ve 5’inci maddeleri gereğince aranan şartları taşıyanlara kura usulü ile mevzuata aykırı biçimde süresiz olarak toplu taşıma ruhsat hakkı verildiği,

-2004 yılından itibaren ise değişik tarihlerde meclis kararları ile 52 yeni hat için mevzuata aykırı biçimde toplu taşım ruhsat haklarının satılmasına kararı verildiği ve encümen kararlarıyla ihale yöntemi ile satıldığı,

- 50 adet otobüs hattının kurayla ve devamında değişik tarihlerde 52 adet otobüsün satış ile mevzuata aykırı biçimde işletme ruhsatının süresiz bir hak olarak üçüncü kişilere verildiği ve talep olması durumunda işletme ruhsatının mirasçılarına ve satış durumunda üçüncü kişilere devrine izin verildiği tespit edilmiştir.”

‘TOPLU ULAŞIM HİZMETİ SÜRESİ BELİRLENMİŞ İHALE YOLUYLA YAPILMALI’

Belediyenin görev alanına giren bir hizmetin süresiz olarak üçüncü kişilere gördürülebilmesinin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu belirtilen raporda, söz konusu belediyenin toplu ulaşım hizmetlerini ihale yapmadan doğrudan meclis, encümen veya belediye başkanı kararına dayanarak, süresi belli olmayacak şekilde dağıtmasının, satmasının ve devretmesinin mümkün olmadığı ifadelerine yer verildi.

Raporun sonuç bölümünde ise belediye sınırları içerisindeki toplu taşıma hizmetlerinin 5393 sayılı Kanun’da öngörülen usuller dikkate alınarak, 2886 sayılı Kanun’daki düzenlemeler çerçevesinde süresi belirlenmiş ihaleler ile yapılması gerektiği vurgulandı.

‘USULSÜZ UYGULAMA 30 YILDIR SÜRÜYOR’

Öte yandan toplu ulaşımda tekelleşme yaratan düzenlemenin yapıldığı 1994 yılında Isparta’nın Belediye Başkanı Doğru Yol partisi (DYP) Mehmet Aybatılı idi. Aybatılı döneminde uygulamaya konuşan düzenleme sonraki yıllarda da belediyeyi yöneten AKP’li ve MHP’li başkanlar tarafından devam ettirildi. Toplu ulaşımdaki bu tekelleşme kentte 30 yıldır devam ediyor.

‘BELEDİYE İŞÇİLERİNİN YILLIK İZİNLERİ KULLANDIRILMAMIŞ’

Raporda belediyede çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin de zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu bulgusuna yer verildi. Yapılan incelemede ise “belediyede görev alan kadrolu 142 işçiden 53’ünün 0-99 gün arasında, 51’inin 100 ile 199 gün arasında, 28’inin 200 ile 299 gün arasında, 10’unun ise 300 gün üzerinde kullanmadığı izinlerinin olduğu” tespit edildi.

Sayıştay denetçileri raporda işçilerin yıllık ücretli izinlerinin, mevzuata uygunluk ve idareye mali külfet getirmemesi amacıyla biriktirilmemesi vurgusu yaptı.

Sayıştay raporuna yansıdı: Üsküdar Belediyesi AKP döneminde Bingöl Kiğı’da belediye binası yapmış’