Prof. Dr. Sever: Malatya'nın zemini riskli

Yusuf DURDU

MALATYA - İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Sever, Maraş merkezli 6 Şubat depremlerinde büyük yıkım yaşayan Malatya’nın zemininin riskli olduğunu belirti. Sever, "Malatya’da Çöşnük, Hasanbey Caddesi, Fuzuli Caddesi, Temelli Caddesi, Bostanbaşı, Kayalık’ta kentsel dönüşümle ilgili yapılan kazı alanlarına gittim. Hiçbirinde ana kaya görünmüyor. Dolayısıyla Malatya’nın zemini riskli" dedi.

Malatya'da '6 Şubat depremi sonrası Malatya'nın demografik ve psikososyal yapısı' konulu panel düzenlendi. Malatya Girişimci İş İnsanları Derneği (MAGİNDER) tarafından Kongre ve Kültür Merkezinde düzenlenen panelde konuşan İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Sever, "Hiçbir zaman sarsıntı Malatya, Türkiye ve dünyada bitmeyecek. Burada önemli olan bugüne kadar bilim insanlarının yaptığı araştırmalarını dikkate almak, alt ve üst yapı hizmetlerini rantabl ve rasyonel olarak planlayıp yapmak. Bunun yanında vatandaşlarımıza deprem eğitimi vererek, deprem okuryazarlığı özellikle davranışsal deprem eğitimi konusunda onları hazır kılmak gerekiyor" dedi.

'FAY HATLARI DEPREM RİSKİNİ KAT BE KAT ARTIRIYOR'

Malatya’nın geçmişte de büyük ve yıkıcı depremler yaşadığını anımsatan Sever, "Malatya 1513, 1893, 1905, 1971, 1986, 1992, 2002 Sivrice ve 6 Şubat 2023 depremini yaşadı. Bu deprem riskinin yanında 6 Şubat depremlerinden sonra Malatya-Ovacık Fay Bloku konuşulmaya başlandı. Bu fay ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hattı yüksek potansiyel deprem oluşturan tehditler yetmiyormuş gibi birde Malatya-Ovacık Fay Hattı ortaya çıktı. Üst yanında çok ciddi fay kuşaklarının, segmentlerinin bulunması Malatya’nın deprem riskini kat be kat artırıyor. Malatya-Ovacık Fayı ile ilgili endişe edilecek bir durumun olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. 1900 yılında bu fay hattı jeolog ve jeomorfologlar tarafından tespit edildi. 120 yıldır bu fay hattı boyunca 5’in üzerinde bir deprem olmadığını biliyoruz. Büyük bir yıkıma sebep olabilecek deprem üretebilir mi? Tabii ki üretebilir” diye konuştu.

'YÜKSEK BİNALAR BÜYÜK RİSK OLUŞTURUYOR'

Yüksek binaların deprem için risk oluşturduğunu vurgulayan Sever, "6 Şubat depreminden 6 ay önce Malatya Kent Konseyi’nin düzenlediği bir kongreye katıldım. Yerel yöneticilerden bazı arkadaşlar 'biz binalara ruhsat verirken çok sağlam olduklarını görüyoruz, onun için ruhsat veriyoruz. 10-14 katlı binalar risk oluşturmuyor' diye bana çıkışmışlardı. Bir bilim insanı olarak hâlâ hayretle izliyorum. Doğu Anadolu Bölgesi’nin Malatya gibi en riskli bölgelerinden olan Erzurum’da bile 10 katlı binalar yapılmaya başlandı. Yüksek binalar büyük risk oluşturuyor. Buna çok dikkat etmek gerekiyor” dedi.

GÜVENLİ VE RİSKLİ ALANLARI AÇIKLADI

Sever, Malatya’nın Yeşilyurt, Kale, Bostanbaşı, İkizce’de deprem fayına rastlamadığını ancak 6 Şubat depremlerinin küçük fay hatlarını canlandırdığını tespit ettiklerini ve bu küçük fay hatlarının sayısının arttığını söyledi. Malatya’nın zemininin de sıkıntılı olduğuna dikkat çeken Sever, "Çok gevşek, depreme dayanıklı olmayan bir zemin üzerinde yaşıyoruz. Malatya’da Çöşnük, Hasanbey Caddesi, Fuzuli Caddesi, Temelli Caddesi, Bostanbaşı, Kayalık’ta kentsel dönüşümle ilgili yapılan kazı alanlarına gittim. Hiçbirinde ana kaya görünmüyor. Dolayısıyla Malatya’nın zemini de riskli. En sağlam zemin Cengiz Topel Caddesi, Paşaköşkü Mahallesi, Başharık Mahallesi’nin yüksek kesimleri. Eosen kalkerlerine sahip oldukları için buralar çok daha güvenli" diye konuştu.

Malatya'da 3,9 büyüklüğünde deprem