Sayıştay raporu: AKP'li Beyoğlu Belediyesi, kira yardımlarını gelir olarak göstermiş

Eda NARİN

İSTANBUL - 2022 yılının belediye ve bağlı idarelere ilişkin Sayıştay raporları yayımlandı. Usulsüzlük iddialarıyla sık sık gündeme gelen AKP'li Beyoğlu Belediyesi'nin raporlarından yine usulsüzlük çıktı.

BAKANLIĞIN KİRA YARDIMI GELİR OLARAK GÖSTERİLDİ

Raporda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ilçe sınırları içerisinde ikamet eden hak
sahiplerine yapılan kira yardımı tutarlarının emanet hesaplarda izlenmesi gerekirken belediye geliri olarak kaydedildiği ortaya çıktı. Gelir olarak kaydedilen tutarların hak sahiplerine ödenmesinde ise gider kaydı yapılarak muhasebeleştirildiği tespit edildi. Gelir olarak gösterilen tutar ise 11.209.207,80 TL.

İLBANK'IN PARASI DA FARKLI HESABA KAYDEDİLDİ

Benzer bir usulsüzlük ise İlbank tarafından gönderilen parada da görüldü. İdarenin banka hesabına gönderilen payların Banka Hesabı yerine Kasa Hesabı'na kaydedildiği saptandı. Bu tutar ise 103.640.086,80 TL.

Belediyenin muhasebe kayıtlarının incelenmesi sonucunda, banka hesapları arasındaki para aktarımlarında 108-Diğer Hazır Değerler Hesabı ile 103-Verilen Çekler ve Gönderme
Emirleri Hesabının kullanılmadığı görüldü.

İBB'NİN VE KALKINMA AJANSI'NIN PAYI AKTARILMADI

Büyükşehir ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilen Çevre Temizlik Vergisi'ne ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) verilmesi gereken yüzde 20'lik pay aktarılmadı. Bahsi geçen yüzde 20'lik pay, 14.722.963,37 TL'ye denk düşüyor.

AKP'li Beyoğlu Belediyesi, Kalkınma Ajansı'nın 2.144.850,11 TL'lik payını da vermedi.

Yıl sonu itibariyle tahsil edilen toplam 27.279.591,99 TL tutarında taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı'na gönderilmediği, 362-Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabında bekletildiği tespit edildi.

KADINLAR VE ÇOCUKLAR İÇİN AÇILMASI GEREKEN KONUKEVİ AÇILMADI

5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince kadınlar ve çocuklar için açılması gereken konukevinin açılmadığı rapora yansıdı.

KİRALAMA SÜRESİ AŞIMI

Belediyenin mülkiyetinde bulunan ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale yoluyla kiraya verildiği ancak kiralama süresinin 10 yıldan fazla (25 yıl) belirlendiği tespit edildi.

BELEDİYE TAŞINMAZI, TRAFO ALANI OLARAK TEDAŞ'A TAHSİS EDİLDİ

Belediyenin mülkiyetinde olan taşınmazın trafo alanı olarak kullanılmak üzere Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’ye (TEDAŞ) tahsis edildiği ortaya çıktı.

RUHSATSIZ İŞLETMELER VE OTOPARKLAR

İdare sınırlarında işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmamasına rağmen faaliyette bulunan işletmelerin olduğu tespit edildi. Aynı zamanda otoparkların da ruhsatsız şekilde faaliyetlerine devam ettiği belirtildi.

Ruhsatsız işletildiği rapora geçen yerlerden biri de günübirlik kiralık evler oldu. Raporda, günübirlik kiralık evlerin Çevre Temizlik Vergisi'nin ve Emlak Vergisi işlemlerinin de gerçekleştirilmesi belirtildi.

YOL VE KALDIRIM İÇİN ALINAN İŞGALİYE BEDELİ KİRAYA DÖNÜŞTÜ

Belediyenin tasarrufunda bulunan yol ve kaldırım gibi genel hizmetlere ayrılmış alanların uzun sürelerle işgalinin kira niteliğine dönüştürüldüğü tespiti raporda yer aldı. Ayrıca bu uygulamanın geçici olması gerekirken süreklilik kazandırıldığı belirtildi.

HAKEDİŞLER EKSİK ÖDENDİ

696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketinde istihdam edilmeye başlanan işçilere yönelik olarak şirkete ödenmesi gereken hakedişlerin, SGK primi ve vergi tutarı kadar eksik ödendiği, dolayısıyla şirket tarafından söz konusu yükümlülüklerin ilgili kurumlara karşı zamanında yerine getirilemediği tespit edildi.

İŞÇİLERİN YILLIK ÜCRETLİ İZİNLERİ ZAMANINDA KULLANDIRILMADI

Belediyede çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu ortaya çıktı.

DİĞER BULGULAR

Sayıştay'ın AKP'li Beyoğlu Belediyesi'ne ait raporunda yer alan diğer usulsüzlükler ise şu ifadelerle yer aldı:

İdare tarafından dönem sonunda yapılması gereken uzun vadeli hesaplarda kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inmesi nedeniyle, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gereken tutarların aktarılmağı görülmüştür.
İdare mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için mevcut kullanım şekli bilgisi ile tapu kayıtlarının uyumlaştırılmasına yönelik çalışmaların bazı taşınmazlar için yapılmadığı görülmüştür.
İdarenin elektrik, doğalgaz ve telefon faturaları ödemelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının net ödeme üzerinden yapıldığı, damga vergisi için herhangi bir tahakkuk kaydının yapılmadığı ve gider hesaplarının brüt tutarları içermediği görülmüştür.
İdare taşınmazlarının ecrimisil karşılığı kullandırıldığı ve ATM alanlarından ihale yapılması yerine ecrimisil tahsil edildiği görülmüştür.
Sözleşme bedeli üzerinden hesaplanması gereken kira sözleşme damga vergisinin hatalı hesaplandığı görülmüştür.
Kira sözleşmelerinin noterlikçe tescil edilmeden işleme konulduğu görülmüştür.
İdare tarafından yap işlet devret modeli uygulanan taşınmaz kiralama işinde, yüklenici tarafından yapımı gerçekleştirilen taşınmazın teslim alınmadığı ve yüklenicinin uhdesine bırakıldığı görülmüştür.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olan bazı iş yerlerine ilan ve reklam vergisi ile çevre temizlik vergisi mükellefiyeti kurulmadığı, dolayısıyla söz konusu iş yerlerinden bu vergilerin tahsil edilmediği görülmüştür.
İdarenin çevre temizlik vergisi mükellef kayıtlarında hatalar bulunduğu görülmüştür.
İdare tarafından umuma açık ışıklı-ışıksız ilan reklam ve afişlerden meclis tarifesinde belirlenen ücretin alınmasına rağmen bu yerlerden ilan reklam vergisinin alınmadığı görülmüştür.
Belediye sınırları içerisinde emlak vergisine tabi olan binaların inşaat sınıfları ayrımının inşaat sınıflarının tayinine esas alınacak nitelikler ortaya konulmadan belirlendiği görülmüştür.
İndirimli emlak vergisi hükümlerinden yararlanan mükelleflerin, söz konusu indirim şartlarını halihazırda koruduğuna ilişkin bir kontrol mekanizmasının İdare tarafından işletilemediği tespit edilmiştir.
Belediye sınırları içerisinde yer alan ve yapı ruhsatı alınmadan kullanılan bazı binalara emlak vergisi tahakkuk ettirilmediği görülmüştür.
İdare sınırları içinde yapılan kamulaştırmalara ait bilgilerin Tapu Müdürlüğü tarafından idareye bildirilmediği görülmüştür.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 80’inci maddesine göre alınması gereken yapı kullanma izin harcının kamu kurumlarınca yaptırılan binalar için yapım işinin yüklenicisinden alınmadığı görülmüştür.
İdare tarafından mevzuat hükümleri gereği peşin olarak tahsil edilmesi gereken harçlardan bazılarının peşin tahsil edilmediği tespit edilmiştir.
İdarenin evsel katı atık ücreti tahsil ettiği görülmüştür.
Belediyenin yetki ve sorumluluk alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerinin takip ve tahsil edilmediği görülmüştür.
İdare sınırları içerisinde yer alan sokakların kazısından elde edilen bedellerin amacına uygun kullanılmadığı görülmüştür
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yol üstü araç park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirlerden ilçe belediyelerine gönderilmesi gereken paya ilişkin alacağın tahsili için gerekli takip ve başvuru yollarının kullanılmadığı görülmüştür.
İdarenin işletmekte olduğu kreşlerde belirlenen ücretlerin mevzuatta yer alan sınırın altında olduğu tespit edilmiştir.
Bütçe Emanetleri Hesabından yapılan ödemelerin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmadığı görülmüştür.
Kredi şeklinde ön ödeme yapılması uygun görülen giderler ile avans sınırını aşan giderler için verilen kredilerin mevzuatta belirtilen usule göre kullandırılmadığı, ön ödeme şeklinde verilen bu kredilerin mutemedin şahsi hesabına yatırıldığı, mutemet tarafından bu kredilerin banka hesabından çekilerek nakit olarak iş ve işlemlerde kullanıldığı görülmüştür.
İdare ile BEM-BİR-SEN arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde, disiplin cezası alınması durumunda sosyal denge tazminatının ödenmemesi konusunda düzenlemeler yapıldığı tespit edilmiştir.
Kefalet sandığı kesintisine tabi tahsildar ile veznedar kadrolarında görev yapan personelden kefalet sandığı kesintisi yapılmadığı görülmüştür.