TMMOB’dan heykel tepkisi: Tekçi ve ben merkezli bir pratik uygulamaya geçilmiş

ARTI GERÇEK- Kayyım yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından peyzaj çalışmaları kapsamında Diyarbakır Havalimanı mevkiinde bulunan Yonca Kavşağı’na yaptırdığı "Heykeller" ile ilgili tartışmalar sürüyor.  Heykellere ilişkin bir açıklamada TMMOB Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesinden geldi.  

TMMOB Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan yazılı açıklamada, Diyarbakır Havaalanı Yonca Kavşağında uygulanan peyzaj çalışmasının ihale bilgisi ve maliyeti ile ilgili bilgiler aktarıldı.  Açıklamaya göre Diyarbakır Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ihalenin bedeni 4 milyon 412 bin 835 TL. İhale edilen iş kapsamında Havaalanı Yonca Kavşağı Peyzaj Düzenleme Yapım İşinde dört farklı noktaya kitsch heykeller yerleştirildi.

'TEKÇİ VE BEN MERKEZLİ BİR PRATİK UYGULAMAYA GEÇİLMİŞ'

Diyarbakır Havaalanı Yonca Kavşağına yerleştirilen ve kent kültürünün öğeleri olarak servis edilen görsel yerleştirmelerin tepki ile karşılandığının belirtildiği açıklamada, "Kayyım yönetimindeki belediyelerde benzer üst yapı faaliyetlerinde de görüldüğü gibi sanat ve mimarlık perspektifleri maalesef bu minvaldedir. Kayyımlar atandığında yaptıkları ilk işin Kültür, Sanat faaliyetlerine müdahale olduğunu hatırlamakta fayda olacaktır. Kamusal alanlar projelendirilirken kentlinin, sanatçıların, ilgili meslek kuruluşlarının ve tüm kent bileşenlerinin görüşleri ve ortaklaşması yine bir tarafa bırakılmış, çoğulcu ve kapsayıcı karar vericilik ilkesi düşünülmemiştir. Bir kez daha tekçi/ben merkezli bir pratik uygulamaya geçilmiş ve izleyiciye kavramsal bir deneyim sunamayan donatılar kamusal alanlara yerleştirilmiştir" denildi.  

'TEKNİK OLARAK İNSAN ÖLÇEĞİNDEN NEDEN UZAKLAŞILMIŞ?'

Sanatın, toplulukların kültürel gelişimlerin en temel halkası olarak varlığını sürdürdüğünün belirtildiği açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

"Kamusal alanda sergilenen her sanat nesnesi gibi heykel de salt bir sanat disiplini olarak düşünülmemelidir. Aynı zamanda doğru mekâna yerleştirilmesi bakımından da önemli olan heykel için bu seçim şehrin fiziki yapısı bakımından da önemlidir ve yapılan çalışmaların kültür yansıtması konusunda zayıf kaldığı aşikârdır.

Bu bağlamda soruyoruz; Kamusal alanda heykelin çevre ile ilişkisi sosyal çevre bağlamında ne şekilde değerlendirilmiştir? Bu heykeller ihale edilen peyzaj projesi olarak yerleştirilirken mekân-kullanıcı ilişkisi nasıl değerlendirilmiştir? Teknik olarak insan ölçeğinden neden uzaklaşılmış? Neden folklorik ve oryantalist öğeler ile kültürün pazarlanmasına gerek duyulmuş? Ve en önemlisi neden uygulama yapıldıktan sonra kentliler olarak haberdar oluyoruz?

'KAMU KAYNAKLARINI YANLIŞ YÖNDE TÜKETENLER HESAP VERMELİ'

Tüm bu soruların açıklanan gerekçelere dayanacak cevapları verilmelidir, ihale edilen uygulama kaldırılmalıdır ve bundan sonra bu gibi konularda katılımcı süreçler göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca ülkede zaten var olan, salgın hastalık ile beraber daha da artan ve hatta intihara kadar götüren işsizlik sorunlarının yaşandığı bu dönemde kamu kaynaklarının yanlış yönde tüketilmesinin sorumlularını kamuoyu önünde hesap vermeye çağırıyoruz."