Uzmanlara göre Erdoğan'ın 'binaların yüzde 98'i 1999 öncesi yapıldı' açıklaması gerçekçi değil
Mühdan SAĞLAM
ANKARA - Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünkü Bakanlar Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada Maraş merkezli depremde yıkılan binaların yüzde 98'inin, 1999 depremi öncesinde yapıldığını söyledi. Ancak Artı Gerçek'e konuşan uzmanlarsa aynı görüşte değil. Uzmanlara göre bu kadar büyük bir depremde bu kadar kısa süre içerisinde yıkılan binaların tespitinin mümkün olmadığı gibi, binaların yapımına dair veriler de Erdoğan'ın açıklamalarını desteklemiyor.
'HÜKÜMET TAHMİNDE BULUNUYOR AMAGERÇEKÇİ DEĞİL'
TÜİK verilerine göre deprem bölgesindeki 10 ilde yaşayanların yüzde 51’i 2001 sonrası yapılan binalarda yaşıyor. İktidarın bu istatistik üzerinden tahminde bulunduğunu belirten Ankara Mimarlar Odası Başkanı Tezcan Karakuş Candan bunun gerçekçi olmadığını belirtti ve şöyle dedi:
"Bunun ölçülebilmesi için tam olarak yıkılan binaların netleşmesi, bunların ruhsat, iskân gibi önemli bilgilerinin paylaşılması gerekiyor. Yüzde 98’nin 1999 öncesi olması, çok zor, pek olanaklı görünmüyor. Bu gerçekçi bir veri değil, tahmine dayalı. Bu tespit bu hızla hangi arada yapılabildi?"
'İKTİDARIN SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRMIYOR'
Candan ayrıca, açıklanan veriler doğru olsa bile, bunun iktidarın alması gereken önlemler nedeniyle sorumluğunun ortadan kalkmadığına da vurgu yaptı:
“Diyelim ki bu soru işaretlerini çelişkileri bir kenara koyduk Erdoğan’ın verisini doğru kabul ettik. Hükümet zaten 1999 depremi sonrası iktidara geldi. Deprem vergisi toplandı, kanun çıkarıldı. 18 milyon yapı stoku var bunların envanteri çıkarılacak dendi. "Bunlar onarılacak ve sağlıklı hale getirilecek" dendi. Hükümetin sorumluluğu buydu ama yerine getirmedi. Şunu ısrarla belirteyim; bu 1999 öncesi de olsa 1999 sonrası da olsa iktidarın, 22 yıllık iktidarın sorumluluğunu ortadan kaldırmıyor. Başkasının üstüne atamazsınız. İki yanlış bir doğru etmiyor.”
'YÜZDE 98 ORANINI NEYE GÖRE DEDİKLERİ KONUSUNDA FİKRİM YOK'
İnşaat Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Özer Akkuş da benzer bir biçimde, enkaz çalışmaları devam ederken, yıkılan binaların oranına dair tespitlerin gerçekçi olmadığını söyledi:
"Böyle bir veri vermek için çok erken. 7 bin binanın yıkıldığını öngörüyoruz, ancak bunların içinde henüz yıkılmayan ancak ağır hasarlı olanlar mevcut. Bu ağır hasarlı binalar da yıkılacak ve yeniden yapılacak. Bu orana ağır hasarlı ve yıkılan üzerinden bakılması gerekiyor ve biz bu oranı şu anda bilmiyoruz. Maraş ve Antakya’da yıkılan yerlerin bir kısmının eski olduğunu biliyoruz, ancak böyle bir oran vermek ve açıklamak için henüz çalışmalar sürdüğü için çok erken, çünkü yıkılan değil, ağır hasarlı binaları da bu orana katmamız gerekiyor.”
Eski İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı ve Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Gökçe de, depremde yansıyan görüntülerde pek çok yeni binanın yıkıldığına dikkat çekti ve o da Erdoğan'ın açıklamaları doğru bile olsa, iktidarın sorumluluğunun ortadan kalkmadığını söyledi:
“Yıkılan binaların yüzde 98’inin 1999 öncesi yapıldığı açıklamasının doğru olduğunu düşünmüyorum. Gördüğümüz yıkılan birçok bina yeni. 1999 öncesi binaların yıkılması olasıdır. Biz bunu zaten söylüyorduk. Bu noktada "ya bu binaları güçlendirin ya da yıkın" dedik. 1999 öncesi yapılan binaların yıkılması bugünkü yönetimi aklamaz. Yıkılacağı belliydi, bu binaları neden yenilemediniz, neden güçlendirmediniz. Bunu defalarca söyledik. Bunların envanterini çıkarın güçlendirilmesi gerekenleri güçlendirin, yıkılıp yeniden yapılması gerekenleri yapın dedik. 1999 sonrası yapılan binaların yıkılması da bugünkü yönetimi aklamaz. Devletin bütçesini yönetim kaynaklarını elinde tutanlar, 1999 öncesi binaları güçlendirecek sonrasında yapılanlarıysa deprem yönetmeliklerine uygun hale getireceklerdi. Deprem yönetmeliğine uygun denen binaların ticari olarak daha fazla para kazanmak için kullanıldığını görüyoruz. Sonuç olarak orada çok sayıda yapı yıkılmış, binlerce insan canını kaybetmiştir. Bu sorumluluk en tepeden en aşağıya yönetime aittir.”
