Van'da derinleşen ekonomik krizin yansımaları: 'Çalışmazsam çocuğum aç kalır'

Van'da geçimini sağlayabilmek için kağıt ve hurda toplayan G., yaşadığı zorlukları anlattı. "Gece çalıştığım için sokaklar her zaman güvenli olmuyor" diyen G., çocuğu için çalışmak zorunda kaldığını söylüyor.

Zelal Sahidenur SARİ

VAN - Türkiye’de ekonomik krizle birlikte hayat koşulları daha da kötüleşen insanlar seslerinin duyulmasını ister gibi hikayelerini anlatmaya başlıyor. Van'da günden güne sayıları artan atık kağıt ve hurda toplayıcı kadınlardan biri olan G. ile birlikte sokakları dolaştık, G.'nin öyküsünü ve karşılaştığı zorlukları dinledik.

G.G., 30 yaşında ve bir çocuk annesi. 11 yaşındaki oğlu B., sağlık sorunları ile boğuşuyor. G., saat 19.00’da başladığı atık kağıt ve hurda toplama işini gece 02.00’ye kadar sürdürüyor. Yaklaşık 7 yıldır hurda topladığını söyleyen G., geçirdiği bir trafik kazasından dolayı sağ bacağında platin olduğunu söylüyor ve bunu kanıtlamak ister gibi bacağını gösteriyor, "Ayakta çok durmamam gerekiyor ama çalışmazsam çocuğum aç kalır" diyor.

'ÇOCUĞUM İÇİN MECBURUM'

G.’nin hikâyesi geçim sıkıntısının yanı sıra bir kadın olarak hayata tutunmanın karşılığı gibi. G., yaşadığı sıkıntıları sıralarken sözü hep "çocuğum için mecburum" cümlesiyle bitiriyor. Eşi 6 yıl önce terk etmiş G.’yi ve çocuğunu. Boşanma davası açmasına rağmen henüz sonuç alamamış çünkü eşi ne arıyor ne de soruyor onun deyimiyle. Tek başına çocuk büyütmek onun için ürkütücü olmamış ilk başlarda ancak ne kadar zor bir hayata atıldığını "Ailem bana sırtını döndü. Bana da çocuğuma da sahip çıkmadılar" diyerek özetliyor.

'EKMEK TEKNEMİ YAKTILAR'

Birkaç gün önce talihsiz bir olay yaşamış G., çekçek arabası ve topladığı hurdalar birileri tarafından yakılmış. Üzüntüsünü anlatmaya çalışırken, "Kimseye kötülük etmedim ki ben. Bir zararım dokunmaz kimseye. Kim yaptı, neden yaptı bilmiyorum. Ablamla beraber bu işi yapıyoruz. Çekçeki onun evinin önüne bırakmıştım. Zaten hep oraya bırakıyoruz. Benim ekmek teknemi de yaktılar. Kışın kullandığım arabayı da çaldılar. Şimdi iki kişi bir arabaya kaldık. Hurda satıp para toplayıp bu arabayı yaptırdık bir daha. Kimseyle bir düşmanlığımız yok. Hem araba hem hurdalar hepsi yandı gitti. Komşular yangını görüp itfaiye çağırmışlar. Yoksa evimiz de yanacaktı" diyor.

ALDIĞI YARDIM KİRAYA YETMİYOR

Getirisi ve koşulları daha iyi olan bir işte neden çalışmadığını sorduğumuzda, "Çalıştım tabii ki ama ayağım ağrıdığı zaman dinlenmem gerekiyor. Böyle olunca da işten çıkarıyorlar" yanıtını veriyor.

Aldığı sosyal yardımların evinin kirasına bile yetmediğini söyleyen G., "Devletten aldığım yardım 3 bin 600 TL, ödediğim kira 4 bin TL. Bir öğrenci okutuyorum. İnsana zor geliyor tabii. İyi kötü hurda topluyorum, aç kalmıyorum. Çalışmazsam…" diyor ve bir süre susuyor.

Cebinden çıkardığı sigaradan yakıyor ve gözleri nemleniyor. Sözü yeniden ailesine getiriyor G., kısa bir suskunluktan sonra, "Aile zaten destek vermiyor. Biz varız yokuz hiç umurlarında değil. Ben çalışmazsam ailem çocuğuma bakmaz. Ailem bana sahip çıkmadı, çocuğuma hiç sahip çıkmaz" diyor.

'GECELERİ SOKAKLAR GÜVENLİ OLMUYOR'

Hurdacılığın gelirini, gece sokaklarda nelerle karşılaştığını sorunca ellerini açıp şöyle diyor: "Ayda 2-3 bin TL kalıyor sadece. Sanayiye götürüp satıyoruz. Bir kiloya sadece 4 TL veriyorlar. Nasıl yetsin? Gece çalıştığım için sokaklar her zaman güvenli olmuyor. Kışın çok zor oluyor çünkü hava çok soğuk oluyor. İyi insanlara da denk geliyorum kötüsüne de. Laf atanı da oluyor yardım edeni de. Başıma neler geleceğini bilmeden çıkıyorum. Ama yine söylüyorum çocuğum için mecburum çalışmaya”

'SOKAKLARDA ATIK TOPLAYICILAR GÜNDEN GÜNE ARTIYOR'

Sokaklarda yalnız olmadığını söylüyor G., onun dışında da hurdacılar oluyor. Geçen yıla göre daha fazla karton, plastik, demir toplayan olduğunu söylüyor. Onlarla herhangi bir sorun yaşamadığını belirtiyor, "Herkes kendi işini yapıyor. Kimse kimseye karışmıyor. Nasıl ki benim ihtiyacım varsa onların da ihtiyacı var. Herkes kendi ekmeğinin peşinde sonuçta" diye ekliyor.

Emekliler Bakan Işıkhan'ı istifaya çağırdı: 'Krizi yaratan bedelini ödesin'