Erdoğan neden doz artırdı?

Can DÜNDAR

ARTI GERÇEK - Erdoğan neden birden bütün gücüyle gaza yüklendi? Neden ekonominin kurallarını, uluslararası anlaşmaları, Meclis’in itibarını, hatta dini duyarlılıkları hiçe sayarak baskıyı artırma kararı aldı?

Neden, "Yok canım, bu kadarını da yapmaz artık" diyenleri yanıltarak, son birkaç ayda Ayasofya’dan Gare operasyonuna, Merkez Bankası’ndan Gezi Parkı’na, Gergerlioğlu’ndan İstanbul Sözleşmesi’ne önüne gelen bütün tuşlara peşpeşe basmaya başladı?

Benim gördüğüm neden şu:

Adil bir seçimi kazanamayacağını çok net anladı. Bütün kamuoyu yoklamaları, sandığa giderse kaybedeceğini söylüyor. Her anket, karşısına çıkacak adayların daha şanslı göründüğünü belgeliyor. Tabanının kendisinden koptuğunu en iyi kendisi görüyor.

Bu durumda yapabileceği iki şey vardı:

Birincisi; geri adım atmak… Bunu denedi: Gezi Parkı inadından vazgeçti. Kanal İstanbul’u ağzına almadı. Damadını görevden aldı. Merkez Bankası Başkanı’nı değiştirdi. "HDP’yi kapat" diye bastıran MHP’yi bekletti. Sonuca baktı: Bu geri adımlar, muhalefete taviz gibi algılandı; kendisine de bir şey kazandırmadı; tersine düşüşü hızlandırdı.

Bunun üzerine ikinci alternatife döndü. Savunmayı bırakıp geri çekildiği tüm bu alanlarda topyekün saldırıya geçti. Seçimi önemsizleştirecek, her koşulda kendisini seçtirecek bir Orta Asya düzenini inşa etmeye koyuldu.

Biri dışarda, diğeri içerdeki iki gelişme, bu kararda kendisini cesaretlendirdi.

Dışardaki, Batı’nın sırtını sıvazlayan tavrı oldu… Biden’ın işbaşına gelmesiyle demokratik hassasiyeti artacağı sanılan Batı liderleri, Erdoğan’ın Akdeniz’den, Ege’den çekilmesi, S-400’leri depoya kitlemesiyle rahatladı. Dışarıda alanı daralan Erdoğan, Batı’dan itiraz gelmeyeceğini görerek saldırganlığını içeri yöneltti.

İkinci unsur, muhalefetin itirazının mırıldanmaktan ileri gitmediğini, "5 benzemez"in birlikte hareket edemediğini, siyaset üretemediğini görmesi oldu. "Ben tek adam rejimine gitsem, bunlar olsa olsa Danıştay’a gider" dedi ve rejimin vidalarını hepten sıkıştırdı.

İki şey olabilir şimdi:

Toplum, kitlendiği yerde sıkışabilir veya vidalar atabilir.

İlk koşulda Türkiye kaybeder, ikincide Erdoğan…