ABD, 9,5 milyar dolarlık Afgan hükümeti rezervini dondurdu

ABD'nin çekilmesiyle birlikte tekrar Taliban'ın kontrolüne geçen Afganistan'da Merkez Bankası (DAB) rezerv ve varlıklarının akıbeti merak konusu oldu. Bloomberg'in bir Beyaz Saray kaynağına dayandırdığı habere göre, ABD yönetimi, Afganistan Merkez Bankası'na ait olan ve ABD'de bulunan 9,5 milyar dolarlık varlığı dondurma kararı aldı.

Haberde, Taliban'ın parasal kaynaklara erişiminin engellenmeye çalışıldığı belirtildi.

ABD, Amerikan bankalarındaki hesaplarda tutulan milyarlarca dolarlık Afganistan hükümeti rezervlerini Taliban’ın erişimine karşı dondurdu.

Washington Post’un haberine göre kararı ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ve OFAC yetkilileri alırken, ABD Dışişleri Bakanlığı da haftasonu yapılan görüşmelere katıldı.

IMF verilerine göre, nisan ayı itibarıyla Afgan Merkez Bankası’nın 9,5 milyar dolar rezerv varlığı bulunuyor.

Öte yandan, ABD’li Cumhuriyetçiler Yellen’a 500 milyon dolarlık IMF fonunun da Taliban erişimine karşı dondurulması çağrısını yaptı.

ABD bir yandan da ülkeden tahliye operasyonlarına devam ediyor. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan Beyaz Saray’ın Taliban ile Kabil Havalimanı’na güvenli koridor sağlanması için görüşme yürüttüğünü belirtti.

ABD, ağustos sonuna kadar Afganistan’dan personelinin tahliyesini bitirmek istiyor. Yaklaşık 11 bin Amerikalının Afganistan’da olduğu tahmin ediliyor.

Öte yandan, Taliban, Kabil’e girmesinin ardından ilk resmi basın toplantısını gerçekleştirdi.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahit kapsayıcı bir hükümet kurma vaadi verirken "Şeriat kuralları sınırları içinde kadın hakları korunacak" açıklaması yaptı.

Taliban Sözcüsü, "ABD ya da komşu ülkelere karşı saldırılarda Afganistan’ın kullanılmasına izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Hürriyet’e yaptığı açıklamada, Kabil Havalimanı koruma görevi için "Şimdi yeni şartlar var. Henüz koruma kararı vermedik" diye konuştu.

REUTERS: 1,3 MİLYAR DOLARLIK ALTIN NEW YORK'TA

Afganistan Merkez Bankası'nın 9,5 milyar dolarlık varlığının büyük kısmı ABD Merkez Bankası'nın (Fed) New York'taki binasında bulunuyordu. Konuya yakın iki kaynak, DAB'a ait varlıkların büyük kısmının Afganistan'da olmadığını belirtti.

Reuters, 21 Haziran 2021 tarihi itibarıyla DAB'ın 1,3 milyar dolar değerinde altın ve 362 milyon dolar değerinde nakit döviz varlığı olduğunu, toplamda yaklaşık 10 milyar dolarlık varlığının çok büyük kısmının ülke dışında olduğunu yazdı.

Ajansa göre, DAB'a ait 1,3 milyar dolar değerindeki altın, New York Fed bünyesinde saklanıyordu. DAB'ın ayrıca, çoğunluğu ABD Hazine tahvillerinde tutulan 6,1 milyar dolarlık varlığı olduğu belirtildi.

DAB yatırımlarının küçük bir kısmının da İsviçre merkezli Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ve Türkiye'deki Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret ve Kalkınma Bankası bünyesinde olduğu belirtildi.

Tahran merkezli olan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1985 yılında İran, Pakistan ve Türkiye tarafından kurulmuştu. Daha sonra Afganistan da teşkilatın üyesi olmuştu.

362 MİLYON DOLARLIK NAKİT AFGANİSTAN'DA

Reuters, DAB'ait ve büyük kısmı dolar cinsi olan 362 milyon dolarlık nakit varlığın Afganistan'da bulunduğunu yazdı.

Bu paranın bir kısmının DAB'ın merkez binasında, bir kısmının şubelerde, bir kısmının da başkanlık sarayında bulunduğu belirtildi.

160 milyon dolar değerinde altın ve gümüşünde Afganistan başkanlık sarayındaki kasalarda bulunduğu belirtildi.

Afganistan Merkez Bankası kasaları ayrıca, 1978 yılında keşfedilen 2 bin yıllık Baktriya Hazinesi'ne de ev sahipliği yapıyordu. Arkeolojik kazılarda bulunan altın mücevher, sikke ve süs eşyaları, DAB'ın kasasında saklanıyordu.

IMF KOTASINI KULLANABİLECEK Mİ?

Taliban'ın tekrar iktidara gelmesi sonrasında, Afganistan'ın üyesi olduğu Uluslararası Para Fonu (IMF) kaynaklarına erişimi de gündemde.

ABD'de Temsilciler Meclisi'nin 18 Cumhuriyetçi üyesi, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'a çağrı yaptı ve Taliban liderliğindeki Afgan yönetiminin IMF kaynaklarına erişiminin engellenmesini istedi.

IMF, 23 Ağustos 2021 tarihinde üye ülkelerin merkez bankalarına toplamda 650 milyar dolarlık rekor hacimde SDR (özel çekme hakları) aktarımı yapacak.

Bu kapsamda Afganistan'ın IMF'de 455 milyon dolarlık kotası bulunuyor. ABD daha önce Venezuela’nın IMF kaynaklarına erişimini engellemişti.