Gelişmiş ülkelerin yurttaşları yardımları biriktirdi, Türkiye ucuz gıda kuyruğunda kaldı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) yaptığı bir araştırmaya göre, gelişmiş ülkelerde dağıtılan pandemi yardımları sayesinde halk rahata erdiği gibi para harcayacak yer bulamayıp tasarrufa yöneldi. Türkiye'de ise İşsizlik Sigortası Fonu'ndan aktarılan sınırlı destekler dışında yardımlar lafta kaldı. Dükkanı kapanan, işsiz kalan, geliri düşen halk karnını doyurmak için bedava patates, soğan kuyruğuna koştu.
Bir tek bankalarda döviz mevduatı olanların tasarrufu döviz kurlarındaki artış sayesinde yükselmiş gibi göründü. Gelişmiş ülkeler vatandaşını korurken, bizde kur artışının etkisiyle elde edilen tasarruflar lokanta, otel ve eğlence yerlerine harcanamayınca paralar beyaz eşyaya gitti.
Merkez Bankası, ‘Salgın Döneminde Özel Tasarrufların Seyri ve Tüketim Talebine Etkileri' isimli teknik bir çalışma yaptı.
Sözcü gazetesinde yer alan habere göre, çalışmada, 2020 yılında ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya başta olmak üzere gelişmiş ülkeler genelinde hane halkı tasarruflarının salgın kaynaklı olarak belirgin bir şekilde arttığı kaydedildi.
Çalışmada, "Bu dönemde sosyal hareketlilikteki azalma, tüketim kalıplarındaki değişimler, devletlerin hane halkına doğrudan destekleri ve borç öteleme uygulamaları, bazı gelir gruplarında belirgin olmak üzere, tasarrufları olağan eğiliminin üzerine çıkarmıştır" tespiti yapıldı.
Türkiye'deki duruma da işaret edilen araştırmada, 2020 yılında Türkiye'de yurtiçi tasarrufların milli gelire oranla artış kaydettiği ve bu artışın özel tasarruflardaki belirgin yükselişten kaynaklandığı belirtilirken, "Hane halkının net finansal varlıklarında 2020 yılındaki artış, Türkiye'de de hane halkı tasarruflarının diğer ülkelerdekine benzer eğilim gösterdiği yönünde değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, hane halkı net finansal varlıklarındaki yükselişin büyük ölçüde döviz kurundaki artıştan kaynaklandığı not edilmelidir" tespiti yapıldı.
Araştırmada, salgın döneminde başta lokanta-otel, eğlence-kültür ve benzeri hizmetlere yönelik harcamaların yapılamıyor olması nedeniyle dayanıklı mallara yönelik artan talebin tasarruf artışıyla da desteklendiği belirtildi.
YURTTAŞINI DESTEKLEYEN ÜLKELERİN EKONOMİSİ BÜYÜYECEK
Merkez Bankası'nın hazırladığı araştırmada, kendi halklarına yardım yapıp tüketimi artıran gelişmiş ülkelerin bu sayede ülke ekonomilerini de büyütecekleri tahmininde bulundu.
Teknik çalışmada, "Oluşan tasarrufların tüketim talebini destekleyen bir unsur olabileceği değerlendirilmektedir. Bu süreçte oluşan fazla tasarrufun tamamen çözülmesi beklenmezken, belirli bir kısmının tüketime yönelmesiyle dahi söz konusu ülkelerde büyüme oranlarını olumlu etkileyeceği öngörülmektedir" denildi.
