Suudi Arabistan ve Emirlikler ambargoyu genişletti: Müteahhitlere de boykot uyguluyor
Suudi Arabistan, son bir yıldır örtülü olarak sürdürdüğü Türkiye'den gelen mallara yönelik ambargosunu genişletiyor. Temmuz ayından bu yana firmalardan Türkiye'den mal alınmayacağına yönelik resmi taahhüt alan hükümetin ambargosu 1 Ekim'de başlıyor.
Suudi Arabistan Hükümeti, ambargo hakkında resmi bir açıklama yapmazken, Cumhuriyet gazetesinde yer alan haberde, bölgede 30 yıldır iş yapan bir ihracatçının Suudi Arabistan Hükümeti'nin ithalatçılara Türkiye'den mal almayacaklarına yönelik taahhütname imzalatmasından sonra taleplerin durduğunu söylediği aktarılmıştı.
Türk mallarını boykot kararı alan Suudi Arabistan'ın, Türk müteahhitlere de boykot uyguladığı ortaya çıktı. Suudi Arabistan'da 2018'de yaklaşık 3 milyar dolarlık iş alan müteahhitler 2020'nin ilk sekiz ayında sadece 21 milyon dolarlık iş alabildi.
Sözcü gazetesinde yer alan haberde, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Yenigün, Suudiler’in Türk mallarına olduğu gibi Türk müteahhitlerine de ciddi zorluk çıkarmaya başladığını, 2018’de yaklaşık 3 milyar dolarlık müteahhitlik işi aldıkları bu ülkede 2019’da 560 milyon dolara, bu yıl sekiz ayda 21 milyon dolara düştüklerini belirtti.
Yenigün, 21 milyon dolarlık işin de muhtemelen eski projelerin ek işleri ya da Suudi ortaklı firmaların işleri olduğunu aktardı.
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ'NDE SIFIRLANDI, TAHSİLATLARDA DA SORUN VAR
Birleşik Arap Emirlikleri’nde de (BAE) aynı sürecin işlediğini belirten Yenigün, 2017’de 1,7 milyar dolara kadar yükselen bu ülkede müteahhitlik işi alımlarının, 2020’nin ilk sekiz ayında sıfır olduğunu dile getirdi.
Son aylarda Suudi Arabistan’da eskiden alınıp inşaatı devam eden işlerin tahsilatları konusunda da sorun yaşamaya başladıklarını belirten Yenigün, Körfez’deki diğer ülkelerde şimdilik sorun yaşamadıklarını söyledi.
Suudi Arabistan’daki tahsilat sorununun henüz Türk müteahhitlere has olmadığını belirten Yenigün, ülkedeki ekonomik kriz nedeniyle bu durumun yaşandığını düşündüklerini kaydetti.
İHRACAT DA DÜŞTÜ ANCAK ASIL DARBEYİ İNŞAAT ALDI
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Suudilerin gümrüklerde bir süredir Türk mallarına sorun çıkarmasına ve pandemiye rağmen 2020’nin ilk sekiz ayında Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı 1,8 milyar dolar oldu. Geçen yıl aynı dönemde 2,2 milyar dolar olan bu rakam, yüzde 16 düştü.
Ama asıl darbe müteahhitlik işlerinden gelmiş oldu.
Körfez ülkelerinde daha önce yılda 5-6 milyar dolarlık müteahhitlik işi alan Türkiye, bu yılın sekiz ayında 1,2 milyar dolara geriledi. 2019’da dünya genelinde 19,2 milyar dolarlık iş üstlenen Türk müteahhitler, 2020’nin sekiz ayında pandeminin de etkisiyle 3,9 milyar dolarda kaldı.
SUUDİ ARABİSTAN EN ÇOK MÜTEAHHİTLİK İŞİ ALINAN ÜLKELERDENDİ
Türk müteahhitlik sektörünün dünyada ciddi bir ağırlığı bulunuyor. Türkiye, "Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi" listesinde, 44 firma ile yer alarak dünya liginde Çin'in ardından ikinci sırada bulunuyor.
Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre, 1972-2020 arasında Türk müteahhitleri, 126 ülkede 401,3 milyar dolar tutarında 10 binden fazla proje üstlendi.
Suudi Arabistan, bu 50 yılda en çok proje üstlenilen 6'ncı ülke konumunda bulunuyor.
SUUDİLERİN TÜRKİYE’DE ALDIĞI KONUT SAYILARI DA DÜŞTÜ
Türkiye'de son yıllarda yabancılara yapılan konut satışlarındaki artış ve satışlarda Ortadoğu vatandaşlarının ağırlığı dikkat çekiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de son beş yılda yabancılara toplam 170 bin 938 adet konut satıldı. Bu konutların 13 bin 296’sını Suudiler aldı ve bu alanda Irak’tan sonra ikinci sırada yer aldı.
Ancak 2019’da 2 bin 208 konut alan Suudiler, 2020’nin ilk sekiz ayında sadece 435 konut aldılar. Pandemiye rağmen yabancılara konut satışında büyük bir düşüş olmazken, Suudilere satışlar hızlı bir şekilde geriledi.
TMB Başkanı Yenigün, Suudi Arabistan ile kötü ilişkilerin Suudilerin Türkiye’deki konut alımlarını da etkilediğini belirtti.
GÜZELMANSUR: CEZA VERECEĞİZ DİYE TEHDİT ETTİLER
Sözcü gazetesinde yer alan başka bir haberde de CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur da konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "2017'nin 1 Ocak-31 Ağustos döneminde, yani siyasi kriz öncesi, 117,5 milyon dolar olan ihracatımız, 2020 yılının aynı döneminde 94,5 dolara indi. Hatay'ın Suudi Arabistan'a olan ihracatındaki düşüş yüzde 20'dir" değerlendirmesinde bulundu.
Güzelmansur, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Suudi Arabistan, Türkiye mallarına boykotunu açıkça ilan etmeden, ürünlerimizi çeşitli bahanelerle bekleterek çürüyecek aşamaya getirerek iki yıldır uyguluyordu. Ancak son görüşmemizde ihracatçılar Suudi Arabistan'da temas halinde oldukları aracıların/komisyoncuların, tüccarların ceza-i yaptırımlarla tehdit edildiğini söylediler. Bu insanlara Türk malı ithalatı yapmayacaklarına dair taahhütname imzalatıldığını anlattılar."
GÜZELMANSUR: ÇÖZÜME KAVUŞTURULAMAZSA İŞSİZLER ORDUSU BÜYÜR
"Sorun çözüme kavuşturulmazsa, Suudi Arabistan'ın uygulayacağı tam ambargo ittifak halinde olduğu Dubai, Bahreyn, Umman gibi ülkelere de yayılabilir" diyen Güzelmansur, şöyle devam etti:
"Bunun gerçekleşmesi halinde onlarca hem Hatay'daki hem Akdeniz bölgesindeki sadece ihracatçının iflası kaçınılmaz olur, tarımdan kopan çiftçi sayısı daha da artar. Sorun sadece ihracatçı ve çiftçiyle de sınırlı kalmaz. Çünkü ihracatın sekteye uğraması sadece ihracatçıyı değil üreticileri, sandıkçıları, ambalajcıları, nakliyecileri ve daha pek çok sektörü de olumsuz etkiler."
BEŞ GÜNDE GİRECEK MAL 15 GÜNDE GELİYORDU
Akdeniz Yaş Meyve-ve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Necdet Sin 2019 yılında Hatay'ın yüzde 86 ile Arabistan'a en çok ihracat yapan il olduğunu belirtti. Sin, ekonomik girdinin de 57 milyon doların üzerinde olduğunu hatırlattı.
Arabistan pazarının Türkiye için önemli olduğunu belirten Sin, "Türkiye'deki yaş meyve sebze çeşitlerinin çoğunun ihracatını yapıyoruz. Son dönemlerde engellemeler zaten vardı. Örneğin ülkeye girişi 5 gün sürecek ürün, engellemeler nedeniyle 15 günde alınıyordu. Son bilgiler bu engellemelerin resmi hale geleceği yönünde. Özellikle Arabistan ve körfez, bizim için önemli bir pazar ve o pazara Hatay'dan mevsimine göre aklınıza gelebilecek her şeyi gönderiyoruz" dedi.
İHRACATIN BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ HATAYLI İHRACATÇILAR SAĞLIYOR
Ambargonun kısa sürede kaldırılmasını dilediğini belirten Sin, ambargonun diğer pazarları ve iç piyasadaki fiyatları etkileyeceğini belirtti. "İç piyasada fiyatlar düşecek, diğer pazarlardaki denge değişecek" diyen Sin açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Biz elimizden geldiği kadar alternatif pazarlar aramaya çalışacağız. Bunu telafi etmeye çalışacağız ama bu bugünden yarına olacak bir şey değil. Arabistan ambargosunun da en kısa zamanda çözüme kavuşturulmasını diliyoruz."
Suudi Arabistan’ın Türkiye’den mal ithal eden iş insanlarına gönderdiği belge. Belgede, "Türk mallarının Suudi Arabistan Krallığı’na girişinin engellendiğini belirterek sizi bilgilendiririz" ifadesi yer alıyor.
İSTANBUL HAVALİMANI’NDAKİ SUUDİ ARABİSTAN AFİŞİ TEPKİ ÇEKTİ
Öte yandan İstanbul Havalimanı’nda Suudi Arabistan’ın 90'ıncı Milli Günü için bir afiş yer aldı.
Afiş sosyal medyada büyük tepki çekerken, İstanbul Havalimanı kaynakları, en fazla uçuş yoğunluğu olan ilk 10 ülkenin vatandaşlarının kullandığı terminallere, o ülkelerin ulusal günleri için afişler konduğunu, söz konusu afişin sadece Suudi Arabistan'a has olmadığını açıkladı.
Yetkililer bu konudaki afişlerin konduğu günün ertesinde kalktığını da sözlerine ekliyor.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda hunharca katledilmişti. Türkiye’nin bu olayın aydınlatılması için gösterdiği çabaların ardından Suudi Arabistan ile ilişkiler gerildi.
Kaşıkçı'nın iki yıl önce İstanbul'da öldürülmesine ilişkin altı şüpheli hakkında ikinci iddianame hazırlandı.
İddianamede, delilleri yok etmek için gelen ekibin olay yeri incelemesinin bitmesini beklediği ve daha sonra Türkiye'den ayrıldığı vurgulandı. İki şüphelinin de konsolosluk görevlisi olduğu ve cinayeti işleyen kişiler arasında yer aldığı iddia edildi.
