Temel gıda fiyatları virüsün tedarik zincirini etkilemesiyle artıyor
Koronavirüs pandemisinin küresel tedarik zincirlerini olumsuz etkilemesi ile temel gıda fiyatları dünyanın bazı bölgelerinde aşırı artış gösterdi. Pirinç ve buğday fiyatları -dünyada tüketilen kalorinin yaklaşık üçte birini oluşturan besin grubu- vadeli ve spot piyasalarda sert artış gösterdi.
Bu durum ithalata dayalı ekonomiler için salgının ülkelerin satın alma güçlerini azaltması ile birlikte ekstra finansal yük de yaratıyor. Örneğin, Nijerya'da pirincin perakende fiyatı yalnızca mart ayının son dört gününde yüzde 30 yükseldi.
Bloomberg'de yer alan habere göre, perakende fiyatlardaki artışı tetikleyen en önemli faktörün tahıl vadelilerindeki aşağıya sızma etkisi mi, bölgesel arz tıkanmaları mı, panik alımları mı yoksa tüm bunların kombinasyonu mu olduğu net değil.
Net olan şey ise, yakın zamada dünyada gıda sıkıntısı yaşanmayacağı öngörülmesine karşın, politika yapıcıların bunları doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru fiyatta insanlara ulaştırabileceklerine yönelik endişelerin arttığı yönünde.
İNSANLAR ARZ TEDARİĞİ KONUSUNDA ENDİŞELİ
Rabobank International Tarımsal Emtia Piyasaları Direktörü Stefan Vogel konuya ilişkin, "Koronavirüs olmasaydı bu sorunlar yaşanmayacaktı, insanlar arz tedariki konusunda endişeliler" şeklinde açıklamada bulundu.
Fiyatlara yönelik alınan önlemler ekonomide geniş çaplı olarak daha farklı yönsde hareketlere sebep oluyor. Pandemi dolayısıyla işletmelerin kapanması ile deflasyon endişeleri arttı, işsizlikte yükseliş yaşandı ve petrol piyasası kötüye gitti.
Geçtiğimiz ay küresel gıda fiyatları göstergesi temel olarak enerji fiyatlarındaki düşüşün bioyakıta dönüştürülen şeker gibi ürünlere talebi azaltması ile keskin bir düşüş kaydetti, fakat gıda fiyatları dünya genelinde paralel hareketler göstermedi. Daha geniş kapsamlı düşüşlerde dahi bazı kritik gıda mahsulleri uç değerler aldı. Bu bağlamda pirinç üçüncü art arda aylık yükselişini kaydetti.
Sadece temel ürünlerin fiyatlarında artış görülmüyor. Dünyanın birçok yerinde temel ve sağlıklı beslenmede gerekli olan meyve ve sebze fiyatları da yükseliyor.
Hükümetler fiyatları sabit tutmak ve enflasyonu kontrol altında tutmak için çaba harcıyor. Cezayir, Türkiye ve Tunus, geçtiğimiz haftalarda arz güvenliğini sağlamak için buğday alımlarını artırdı. Mısır ve Suudi Arabistan tahıl rezervlerini artıracaklarını açıklarken, Filipinler gıda yeterliliği çabalarına 600 milyon dolardan fazla para ayırıyor ve 300 bin ton pirinç almayı planlıyor.
