Türkiye'de de satılıyor: Bayer, Roundup için davacılara 10,9 milyar dolar ödeyecek

Alman ilaç ve kimya devi Bayer, yabani otlara karşı kullanılan glifosat maddesinin kansere yol açtığı gerekçesiyle hakkında açılan davalarda anlaşma yoluna gitti. Bayer, davacılara 10 milyar 900 milyon dolar ödeyecek. Bayer'in Roundup adlı yabani otla mücadele ilacı glifosat maddesini içeriyor. Söz konusu ilaç Türkiye'de de satılıyor.

AÇILAN 125 BİN DAVANIN DÖRTTE ÜÇÜ ÇEKİLECEK

Alman ilaç ve kimya şirketi Bayer, ABD’de hakkında yabani otlara karşı kullanılan glifosat maddesinin kansere yol açtığı iddiasıyla açılan davalardan vazgeçmeleri için davacıların büyük bölümüyle anlaştı. Bayer’den yapılan açıklamada, 10 milyar 900 milyon dolar ödeme karşılığında 125 bin davanın dörtte üçünün geri çekileceğini duyurdu.

Dava konusu, Bayer’in Roundup adlı yabani otla mücadele ilacı. Söz konusu ilaç Türkiye’de de satılıyor. Dünya genelinde yaygın kullanılan pestisitlerden olan glifosat, olası zararları konusunda en çok tartışılan tarım ilaçlarından biri olarak gösteriliyor.

BİNLERCE KİŞİ DAVA AÇTI

Bayer, 2018’de ABD’li tarım şirketi Monsanto’yu satın almasının ardından Monsanto’nun geliştirdiği Roundup ilacı nedeniyle kanser olduklarını iddia edenlerin açtığı davalarda milyarlarca dolar tazminat ödemeye mahkûm edilmişti.

İlk üç davadaki astronomik tazminatların ardından Bayer’e ürettiği tarım ilacının içeriğindeki glifosat nedeniyle kansere yakalandığını söyleyen binlerce kişi dava açtı.

İLACIN ETKİLERİ TARTIŞMALI

Bayer, glifosat maddesi hakkındaki iddiaları reddediyor. Son olarak Amerikan Çevre Koruma Ajansı (EPA), dikkatli kullanıldığında glifosatın güvenli olduğunu açıkladı. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ise 2015 yılında glifosatı insanlar için olası kanserojen maddeler sınıfına aldı.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise 2016 yılında glifosat kullanımıyla ilgli yayınladığı bir raporda "glifosat kalıntısı barındıran gıda ürünlerinin yüksek ihtimalle kanserojen olmadığı" tespitine yer verdi.

Roundup, 2018'de Bayer'in 63 milyar dolara satın aldığı ABD şirketi Monsanto tarafından üretilmişti. 40 yıldan uzun bir süre önce piyasa çıkarılan Roundup dünyanın en bilinen yabani ot ilacı. Anlaşma kapsamında Bayer kalan davaların kapanması için 9,6 milyar dolar ödeme yapacak.

Şirket gelecekte lenf kanseri olabilecek kişilerin açılabileceği davalarda ödenmek üzere 1 milyar 250 milyon dolar ayırdığını da açıkladı.

Weitz & Luxenberg yöneticilerinden Robin Greenwald, "Uzun bir yolculuk oldu ama Monsanto'nun güvenli olduğunu söylediği ürünü kullanıp lenf kanseri olan on binlerce kişi için adaleti sağladık" dedi.

Ödemenin 5 milyar dolara kadar olan kısmı bu yıl ödenecek. 2021'de de 5 milyar dolar daha ödeme yapılacak.

Bayer, davacıların yaklaşık yüzde 25'i ile henüz anlaşmaya varılmadığını açıkladı.

Bayer CEO'su Werner Baumann, "En önemlisi Roundup anlaşması uzun bir süredir devam eden belirsizliği sona erdireceği için Bayer açısından doğru zamanda atılmış doğru bir adımdır" dedi. Baumann, "Bilim, Roundup'ın kansere yol açmadığını söylüyor. Bu nedenle bu davadaki hastalıkta şirketimizin sorumluluğu yoktur" dedi.

ABD'de Çevre Koruma Kurumu da, glifosatı kanserojen maddeler arasında henüz değerlendirmiyor.

Bayer, Monsanto'yu aldıktan hemen sonra davalarla karşı karşıya kalmıştı.

İlk olarak Ağustos 2018'de California'daki bir mahkeme davacılara yüklü miktarda tazminat ödenmesine karar vermişti. Bu davada davacılar, ilacın etkin maddesi glifosat nedeniyle Hodgkin olmayan lenfoma ve başka kanser türlerine yakalandıklarını söylemişlerdi.

Glifosat birçok yabani ot kurutan ilaçta kullanılıyor. İlacın güvenliği konusunda bilimsel açıdan net bir görüş yok. Bazı ülkeler glifosat içeren yabani ot öldürücü ilaçları yasaklarken, bazı ülkelerde bunlar hâlâ kullanılıyor.

Varılan anlaşmayan göre, Bayer firması tazminat için ayrılan paranın bir kısmını, glisofat - kanser ilişkisini araştıracak bağımsız bir bilim kurulunun çalışmaları için kullanacak.