Papa Francis sözünü tuttu: Üç Partenon heykeli Yunanistan'a iade edildi

Artı Gerçek - Papa Francis, yaklaşık 200 yıl önce Yunanistan'ın Partenon tapınağından alınarak Vatikan'a ve İngiltere'ye götürülen çok sayıda eserden, Vatikan'da sergilenen erkek çocuk, at ve sakallı adam başlarından oluşan oyma heykelleri Yunanistan'a iade etti.

Geçtiğimiz aralık ayında Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, Vatikan Müzesi'nde sergilenen Partenon Tapınağı'na ait üç heykeli Yunanistan'a "bağışlayacağını" bildirmişti. Papa sözünü tuttu ve eskiden Vatikan müzelerinde tutulan eserlerin açılışı cuma günü Atina'da yapıldı.

'BAŞKALARININ DA PAPA GİBİ DAVRANMASINI DİLİYORUM'

Guardian'da yer alan habere göre, Yunanistan'ın ruhani lideri Başpiskopos II. Ieronymos, eserlerin sergileneceği Akropolis Müzesi'nin kalabalık galerisinde yaptığı konuşmada, "Papa Francis'in bu eylemi tarihi öneme sahip ve birçok düzeyde olumlu etkisi var, şahsi dileğim başkalarının da onun gibi davranması' dedi.

Heykellerin iadesi için uzun zamandır çok sayıda girişimde bulunan Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni, Papa'nın kararını kahramanca olarak nitelendirerek, "Bu tür girişimler Parthenon'un parçalarının nasıl yeniden birleştirilebileceğini ve yıllar önce barbar ellerin neden olduğu yaraları iyileştirebileceğini gösteriyor" dedi.

İNGİLTERE İLE ANLAŞMAZLIK SÜRÜYOR

Antik anıttan 200 yılı aşkın bir süre önce alınan çok daha geniş bir eser koleksiyonu ise hâlâ British Museum'da tutuluyor.

Yunanistan, İngiliz diplomat Lord Elgin’in 19. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nun büyükelçisiyken Partenon tapınağından çıkardığı 2.500 yıllık heykellerin kalıcı olarak geri verilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

British Museum, Partenon’u süsleyen 160 metrelik frizin yaklaşık yarısını içeren mermerlerin iade edilmesini sürekli reddederek, bunların yasal yollarla elde edildiği konusunda ısrar ediyordu.

VATİKAN'IN KARARI BASKI OLUŞTURABİLİR

Yunan yetkililer, Vatikan'ın hareketinin Londra üzerinde "doğru olanı yapmak" konusunda daha fazla baskı oluşturacağını söylüyor.

Akropolis Müzesi müdürü Profesör Nikos Stampolidis, Papanın bu hareketinin küresel bir örnek teşkil ettiğini vurguladığı konuşmasında, Yunanistan'a iade edilen parçaları, Partenon'un üç farklı bölgesinden geldikleri için özellikle önemli olarak nitelendirdi.

Atina uzun süredir, 1816'da British Museum tarafından "ele geçirilen" antik eserlerin mermer testereler kullanılarak anıttan koparıldığını iddia ediyordu.

British Museum'un Yunanistan ile “kazan-kazan çözümü” amaçlayan gizli görüşmelerde bulunduğuna dair dolaşan raporların ardından kültürel anlaşmazlığın çözülmesine ilişkin umutlar, geçen hafta Birleşik krallık başbakanı Rishi Sunak'ın iade konusundaki önerileri reddetmesiyle suya düştü.

KİLİSENİN GEÇMİŞ HATALARINI KABUL ETMİŞTİ

Papa Francis, 2021 yılında Ieronymos ile Atina'da yaptığı görüşmede Katolik ve Ortodokslar arasında birleşme çağrısında bulunmuştu. O dönemde Papa Francis Katolik Kilisesi'nin yüzyıllar boyunca "menfaat ve güç arzusuyla yaptığı hareketlerin "hatalarını utançla kabul ettiğini" ifade etmişti.

'İADE DEĞİL BAĞIŞ, SÖMÜRGELERDEN ÇALINAN ESERLER DE VAR'

Vatikan'dan yapılan açıklamada Papa'nın bu bağışın iki ülke arasındaki bir iadeden ziyade, dini ilhamla bir papadan bir başpiskoposa yapılan bağış olduğunun altı çizildi.

İade ifadesinin reddedilerek bağış vurgusu yapılmasının temelinde, Vatikan Müzesi'nde sergilenen diğer eserlerin de çoğunlukla sömürge döneminden elde edilen ve batılı ülkelerin müzelerinde sergilenen eserler olduğu ve bu eserlerin iadesine ilişkin yerli halklardan ve eski sömürgelerden gelecek taleplerin önüne geçmek istendiği ifade ediliyor.

KANADA YERLİLERİ DE ESERLERİNİN İADESİNİ İSTEMİŞTİ

Kanadalı yerli gruplar, 1925 yılında Katolik misyonerler tarafından Vatikan'a gönderilen eserlerin iadesini talep etmişti. Bu eserler ise hâlâ Vatikan Müzesi'nin etnografik koleksiyonlar bölümünde bulunuyor. (KÜLTÜR SANAT)