Ünlü Japon filozof Kojin Karatani, Berggruen Ödülü'nü kazandı
Artı Gerçek - Japon filozof ve edebiyat teorisyeni Kojin Karatani 1 milyon dolarlık (yaklaşık 19 milyon Türk Lirası) Berggruen ödülüne layık görüldü.
Hâlen, ABD'deki Columbia ve Yale Üniversitelerinde misafir öğretim görevlisi olarak dersler veren 81 yaşındaki ünlü düşünür, 20'inci yüzyılın önde gelen filozoflarından Jacques Derrida ile girdiği polemikler ve küresel kapitalist düzenin sınırlarına dair getirdiği sert eleştirilerle tanınıyor.
BİLGELİK VE ÖZ BİLİNÇ KAYNAĞI
Felsfefe, sosyal bilimler, ekonomi, insan hakları ve teorik fizik alanlarında çalışma yürüten yüzlerce ismin değerlendirmeye alındığı ödüle layık görülen ünlü düşünür, ödülü veren Berggruen Enstitüsü'nün deyimiyle, "Hızla değişen dünyada, insanlığa bilgelik ve öz bilinç sağladığı" için övüldü.
Berggruen Ensititüsü'nün başkanı Nicolas Berggruen konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Karatani'nin kadim İyon kültüründen hareketle modern topluma bir pencere açtığını ve ülkesi Japonya'da 'Yurttaş Meclisleri' kurulması önerisiyle tabandan demokrasi anlayışına katkı sunduğunu" vurguladı.
MARX'I AYAKLARI ÜZERİNE OTURTAN DÜŞÜNÜR
Çalışmalarıyla ülkesi Japonya'nın ve dünyanın en önemli felsefecilerden biri hâline gelen Kojin Karatani en bilinen eseri "Transkritik" ile Alman Klasik Felsefecilerinden Immanuel Kant'ın kavramlarını kullanarak Alman Filozof Karl Marx'ın ve aryıca Marx'ın kavramlarıyla Kant'ın yapı-sökümünü gerçekleştirmişti.
Karatani, "Dünya Tarihinin Yapısı" isimli bir diğer eserinde Marx'a atfedilen "iktisadi üretim biçiminin 'üstyapıdaki' ilişkileri belirlediği" önermesinin günümüz kapitalist toplumunu anlamak için yeterli olmadığını ileri sürmüş ve sermaye, devlet ile ulusun şekillendirdiği toplumsal düzenin temelinde "değişim ilişkilerinin" bulunduğunu öne sürmüştü. Kojin Karatani, bu yapıtıyla felsefe dünyasında "Marx'ı ayakları üzerine oturtan düşünür" olarak anılmaya başlanmıştı.
'İLK ANDA DOLANDIRILIDIĞIMI SANDIM'
Ödülü aldığına dair e-postayı ilk gördüğünde "dolandırıcılık" sandığını söyleyen Karatani, "Devlet otoritesine karşı çıkmanın risklerini üstlenen bir insana yaraşır şekilde, kazandığı ödülün en azından bir kısmını sosyal hareketlere bağışlayacağını" söyledi.
2010'da Nicolas Berggruen tarafından kurulan Berggruen Enstitüsü, söz konusu ödülle "politik ve sosyal kurumların nasıl dönüştürüleceğine ilişkin temel fikirlerin ortaya çıkışını desteklemeyi" hedefliyor.
Ödülün önceki sahiplerinin arasında Kanadalı filozof Charles Taylor, eski ABD Yüksek Mahkeme üyesi Ruth Bader Ginsburg ve küresel sağlık hizmetleri alanında yürüttüğü çalışmalarıyla tanınan ABD'li tıbbi antropolog Paul Farmer da bulunuyor.
KOJİN KARATANİ KİMDİR?
Kojin Karatani, Ekonomi Lisans ve İngiliz Edebiyatı Yüksek Lisans derecelerini Tokyo Üniversitesinden aldı. Natsume Sōseki hakkındaki denemesi ile 27 yaşında edebiyat eleştirmeni olarak Gunzo Edebiyat Ödülünü kazandı. Hosei Üniversitesi'nde eğitim verirken ağırlıkla modernlik ve post-modernlik üzerine yazan Karatani, kendisinin ana kitaplarından olan "Metafor Olarak Mimari"nin konseptini biçimlendiren dil, sayı ve para kavramlarına önem verdi.
1975 yılında Yale Üniversitesi'ne Japon edebiyatını öğretmesi için misafir profesör olarak davet edildi. Sonrasında, Paul de Man ve Fredric Jameson ile tanışarak formalizm üzerinde çalışmaya başladı.
1990 yılında Columbia Üniversitesi'ne misafir profesör olarak katılan Karatani, o tarihten beri düzenli olarak ders vermeye devam etti.
Karatani 2000 yazında Japonya'da Yeni Birlikçi Hareket'i (NAM) kurdu. NAM, LETS (Local Exchange Trading Systems, piyasa dışı para birimine dayalı Yerel Borsa Ticaret Sistemleri) sistemi deneyinden esinlenerek anti-kapitalist / ulus-devlet birliği olarak tasarlandı. Ayrıca üç aylık Japon gazetesi Hihyokukan'da editör olarak çalıştı.
Kinki Üniversitesi İnsan Bilimleri Uluslararası Merkezi kürsüsünden 2006 yılında emekli oldu. (KÜLTÜR-SANAT)
