Cumhurbaşkanı Erdoğan evlere şenlik bir söz etti, “Faiz sebep, enflasyon sonuç” dedi, bu Zihni Sinir tipi kuralını(!!!) da dinsel bir temele (Nas) bağladı ama artık Anayasanın amir laik devlet kuralına rağmen faiz politikası nasıl dini bir temele oturtulabilir, artık bu vahim konuya girmek bile istemiyorum.
Ancak, meselenin, bu evlere şenlik faiz-enflasyon ilişkisi teorisinin(!!!) bir de somut iktisadi sonuçları var.
Bu sonuçlara Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği örnekleri üzerinden tek tek bakabiliriz.
Türkiye’de Ekim 2021’de Merkez Bankası’nın politika faizi yüzde 24 iken enflasyon oranı da yüzde 15 dolayında idi.
İşte o tarihlerde ne oldu ise bu zırva “faiz sebep, enflasyon sonuç” teorisi(!!!) devreye girdi, Merkez Bankası politika faizi yüzde 8.5’e kadar düşürüldü ve enflasyon oranı 2022 başlarında yüzde seksene yaklaştı.
Doğrudur, Erdoğan’ın faiz-enflasyon ilişkisi iddiası doğru çıktı ama tam tersinden doğrulandı, faizler düşürüldükçe enflasyon çılgınlaştı yani faiz sebep enflasyon sonuç tezi doğru çıktı, faizin düşürülmesinin enflasyonu nasıl azdıracağı görüldü.
ABD VE AB'DE ENFLASYON DÜŞTÜ
2021 senesinde ABD’de çeşitli nedenlerden faizler yüzde sıfır düzeyinde ve enflasyon oranı yüzde 4.7.
2022 senesine gelindiğinde ABD enflasyon oranı yüzde 8 gibi ABD için kabul edilemez bir orana yükseliyor.
Bu süreçte ABD Merkez Bankası (FED) enflasyonu düşürmek için kararlı ve disiplinli faiz oranlarını yükseltme yolunu seçti, bir süre enflasyon oranı faiz artışına rağmen katılığını korur gibi oldu ama FED’in ısrarlı faiz yükseltme politikası sonuçlarını vermeye başladı.
Bugün (Haziran 2023) ABD’de FED gösterge faizi yüzde 5.5 ve yıllık enflasyon oranı yüzde 3’e düşmüş durumda.
FED ise daha bir süre kararlı faiz arttırma politikasını sürdürme niyetinde ve faiz oranındaki sert yükselişe rağmen ekonomide resesyon sinyalleri yok, tarım dışı istihdam muntazaman yükseliyor.
ABD’de yaşananlar da Erdoğan’ın faiz teorisinin (!!!) çok anlamsız bir teori olduğunu gösteriyor.
Gelelim Avrupa Birliği’ne.
Avrupa Birliği’nde (Euro bölgesi) de 2021 senesinde AB Merkez Bankasının belirlediği faiz oranı o günün şartlarında aynen ABD’de olduğu gibi yüzde sıfır.
Ancak, enflasyon oranının çok yükselmeye başlaması ile birlikte AB Merkez Bankası da FED kadar olmasa da, daha çekingen hamlelerle faiz oranlarını yükseltmeye başladı.
AB’de 2021 enflasyon oranı %2.9, 2022’de %9.2 ve bugün yıllık enflasyon %5.5.
2021’de sıfır olan faiz oranı da bugün yüzde 3.5 AB’de.
Bazı ülkelerde enflasyon oranı AB ortalamasının da altında, Fransa’da %4.3.
AB’de yaşananlar da, faiz-enflasyon ilişkisi Erdoğan’ın tezinin (!) tam tersi.
ABD ve AB enflasyonla mücadeleyi bilimsel ortodoks faiz politikaları ile şimdilik kazanmış görünüyorlar.
Türkiye’de ise Perşembe (yarın) TÜİK’in yayınlayacağı Temmuz ayı enflasyon oranının iki haneli bir büyüklüğe erişmesi bekleniyor, İTO’nun bugün (dün) yayınladığı Temmuz ayı enflasyon oranı %9.8.
Ortodoks politikalar uygulamak ile zırva teorilerin (!!!) peşine takılmanın farkını görüyorsunuz değil mi?
Eser Karakaş: Kadıköy Saint Joseph lisesi muzunu. 1978’de Boğaziçi Üniversitesi İİBF’den mezun oldu. Doktorasını 1985 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yaptı. 1996’dan itibaren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü’nde profesör olarak ders verdi. Bahçeşehir Üniversitesi İİBF’de Dekanlık yaptı. 2016 yılında 675 sayılı KHK ile ihraç edildi. 2008 yılından itibaren Strasbourg Üniversitesi Science Po’da misafir öğretim görevlisi olarak bulunuyor.
